του Φίνιαν Κάνινγκαμ
Βίκτωρ Ορμπαν, πρωθυπουργός της Ουγγαρίας 1998-2000 και από το 2010.
Μια τρομακτική νέα λέξη έχει εισέλθει στον επίσημο λόγο των δυτικών μέσων μαζικής ενημέρωσης: “Λαϊκισμός”. Τα πολιτικά κόμματα και οι κυβερνήσεις που θεωρούνται παράνομες επισημαίνονται πάντοτε με το «λαϊκιστικό» πρόθεμα. Υπάρχει ένα αόριστο υπονοούμενο ότι τα «λαϊκιστικά» κόμματα διαπνέονται από επαίσχυντες πολιτικές ξενοφοβίας, ρατσισμού, εθνικισμού ακόμη και του φασισμού.
Αλλά ποιος εκφέρει αυτή την “κρίση”; Αυτοί είναι τα καθιερωμένα πολιτικά κόμματα και πολιτικοί που έχουν τη δυνατότητα να στήνουν μέσα ενημέρωσης που μεταδίδουν τους αφορισμούς και την ορολογία τους
Δέστε τον πρόεδρο της Γαλλίας Εμμανουήλ Μακρόν. Μπορεί να έχει δημιουργήσει ένα νέο πολιτικό κόμμα, το En Marche, αλλά είναι, ωστόσο, πολιτικός που ανήκει στο καθιερωμένο δυτικό κατεστημένο. Είναι οπαδός της Ευρωπαϊκής Ενωσης ως έχει αυτή σήμερα, αν και έχει κάποια σχέδια για μεταρρυθμίσεις· είναι φιλο-ΝΑΤΟϊκός, ατλαντιστής και οπαδός του νεοφιλελευθερισμού.
Πρόσφατα, ο Mακρόν κατήγγειλε την άνοδο των “λαϊκιστικών” κομμάτων σε ολόκληρη την Ευρώπη. Τα συνέκρινε με την εξάπλωση της ‘’λέπρας’’ και ισχυρίστηκε ότι αποτελούν νοσηρή απειλή για τη συμβατική πολιτική τάξη. Ο κ. Mακρόν αναφερόταν συγκεκριμένα στη νέα κυβέρνηση συνασπισμού στην Ιταλία, από το αντίθετο στο κατεστημένο Κίνημα 5 Αστέρων και τη Λίγκα.
Ο Γάλλος ηγέτης θα μπορούσε επίσης να αναφερθεί και σε άλλες κυβερνήσεις όπως στην Αυστρία, την Ουγγαρία και άλλες χώρες της Κεντρικής Ευρώπης οι οποίες, όπως και η νέα ιταλική κυβέρνηση, αμφισβήτησαν την επίσημη θέση της ΕΕ για την παράνομη μετανάστευση στην Ένωση.
Σε αυτό το πλαίσιο, η λέξη “λαϊκιστής” που χρησιμοποιείται από τον Mακρόν και άλλους πολιτικούς του κατεστημένου έχει μια υποδήλωση “ρατσιστική” ή “απάνθρωπη” εξαιτίας της αντίθεσης στην ανεξέλεγκτη εισροή ανθρώπων έξω από την Ευρώπη.
Το πρόθεμα “λαϊκιστής” χρησιμοποιείται συχνά δίπλα στον όρο “άκρα δεξιά”. Και πάλι, αυτό σημαίνει ότι, κατά κάποιο τρόπο, τα μεγάλα αναδυόμενα κόμματα θα πρέπει να απορριφθούν επειδή αμαυρώνονται από εικαζόμενες προδιαθέσεις για φασισμό και αυταρχισμό.
Για να ενισχύσουν αυτή την έμμεση δαιμονοποίηση, οι δυτικοί πολιτικοί και τα ΜΜΕ συχνά αναφέρουν ότι τα «λαϊκιστικά» κόμματα στην Ευρώπη συνδέονται με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλάντιμιρ Πούτιν, αν όχι από τις τράπεζες που ελέγχονται διακριτικά από το Κρεμλίνο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τράμπ χαρακτηρίζεται επίσης “λαϊκιστής”, από το πολιτικό και μιντιακό αμερικανικό κατεστημένο. Και πάλι, η λέξη χρησιμοποιείται για να υποδηλώσει ότι η Προεδρία του Tράμπ και οι οπαδοί του είναι ιδιαίτερα επιζήμιοι, όπως και η Χίλαρυ Κλίντον, η αντίπαλος για την προεδρία των Δημοκρατικών Χίλαρυ Κλίντον, με τρόπο υπεροπτικό είχε δυσφημίσει τον Τραμπ και την εκλογική του βάση ως “αξιοθρήνητους”. Είναι ένας τρόπος κάθαρσης του κατεστημένου από κάθε αμαρτία του παρελθόντος.
Η λέξη με Λ δεν σημαίνει πάντα “δεξιός εθνικισμός”. Ο νεοεκλεγμένος πρόεδρος του Μεξικού, Aντρές Μανουέλ Λόπεζ Ομπραντόρ, έχει περιγραφεί στα δυτικά μέσα ενημέρωσης ως «αριστερός λαϊκιστής».
Στην Ιταλία, το κύριο κόμμα του κυβερνώντος συνασπισμού, το Κίνημα 5 αστέρων, με επικεφαλής τον Λουίτζι ντι Μάγιο, συνδέεται με την αριστερή κοινωνική πολιτική.
Τα κόμματα και οι πολιτικοί που θεωρούνται “λαϊκιστές” είναι εκλεκτικοί και ξεφεύγουν από μια υπερβολικά απλουστευτική ταξινόμηση, την οποία πολύ θα ήθελαν να τους προσάψουν οι επιτιμητές τους. Είναι αναμφισβήτητο ότι υπάρχει έντονη αντίθεση στην ανεξέλεγκτη μετανάστευση. Είναι όμως πολύ απλοϊκό να ερμηνεύουμε αυτή τη θέση ως ξενοφοβική ή ρατσιστική.
Είναι θεμιτό και εύλογο να φοβόμαστε ότι το ζήτημα της μεγάλης μετανάστευσης έχει αξιοποιηθεί από τα κυβερνώντα θεσμικά όργανα και τους ιδεολογικούς υποστηρικτές τους ως μέσο υπονόμευσης της εθνικής κυριαρχίας και των δικαιωμάτων των εργαζομένων, λόγω της μείωσης των μισθών και των όρων εργασίας που συνεπάγεται.
Υπάρχει επίσης η εύλογη ανησυχία στην Ευρώπη ότι το μεταναστευτικό φαινόμενο προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από παράνομους πολέμους υπό την ηγεσία των Ηνωμένων Πολιτειών και των ευρωπαίων συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ. Γιατί πρέπει τα κράτη μέλη και οι ευρωπαίοι φορολογούμενοι να αντιμετωπίζουν προβλήματα οικονομικής και πολιτιστικής ένταξης που έχουν δημιουργηθεί σε μεγάλο βαθμό από τις κυβερνώσες ελίτ, οι οποίες ουδέποτε θεωρήθηκαν υπεύθυνες για τους παράνομους πολέμους τους;
Τα λεγόμενα λαϊκίστικα κόμματα αντιτίθενται επίσης στην τυφλή προσκόλληση του ευρωπαϊκού πολιτικού κατεστημένου στο νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό. Υπάρχει μια νόμιμη λαϊκή αντίδραση στις καταπιεστικές και καταστροφικές οικονομικές πολιτικές, η μόνη προτεραιότητα των οποίων φαίνεται να είναι η ικανοποίηση των κερδών των πολυεθνικών εταιρειών και του υπερεθνικού κεφαλαίου. Γιατί θα πρέπει οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να κρατούνται όμηροι με φορολογικούς κανόνες και όρια χρέους που καθορίζονται αυθαίρετα από θεσμούς που υπακούουν εμφανώς στις επιταγές των ιδιωτικών τραπεζών;
Υπάρχουν πολλά θεμελιώδη ζητήματα που δημιουργούν ένα κύμα λαϊκής αντίστασης απέναντι στους συμβατικούς τρόπους διακυβέρνησης τόσο στην Ευρώπη όσο και στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι αποτυχίες του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού και του μόνιμου στόχου του “οι πλούσιοι όλο και πλουσιότεροι” είναι σίγουρα στην κορυφή της λίστας των διεκδικήσεων. Το ίδιο ισχύει και για τον παράλογο και αμείλικτο μιλιταρισμό των δυτικών κυβερνήσεων, που προκαλεί παράνομους πολέμους και κύματα προσφύγων, όπως και μια περιττή εχθρότητα έναντι άλλων δυνάμεων, όπως η Ρωσία, η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα.
Οι παραδοσιακοί πολιτικοί, δηλαδή η άρχουσα τάξη και τα μέσα ενημέρωσης, θεωρούνται όλο και περισσότερο ως άσχετοι ή ακόμη και ότι έχουν χρεωκοπήσει. Οι κυβερνήσεις στις δυτικές χώρες έχουν χάσει τη νομιμότητά τους και την «ηθική εξουσία» στα μάτια του λαού. Το πραγματικό πρόβλημα είναι η έκπτωση του κύρους της άρχουσας τάξης στα δυτικά κράτη.
Ένας παράγοντας που εξηγεί αυτό το φαινόμενο είναι η γενίκευση των παγκόσμιων επικοινωνιών και των «εναλλακτικών» μέσων, τα οποία χρησιμοποιούν τα δυτικά ακροατήρια για να ενημερώνονται ανεξάρτητα από τα πρώην μονοπώλια πληροφόρησης που εξυπηρετούσαν την καθιερωμένη τάξη. Γι ‘αυτό και εφευρέθηκε το «πρόβλημα» της δήθεν «ρωσικής επιρροής»… σε μια απελπισμένη προσπάθεια να αποσπάσει τις μάζες να μην εστιάσουν στο πραγματικό πρόβλημα, που είναι η διάβρωση της νομιμότητας του δυτικού κατεστημένου και των υποταγμένων σε αυτό πολιτικών κομμάτων.
Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι η Tραμπ ή η νέα ιταλική κυβέρνηση ή ο Ούγγρος ηγέτης Βίκτορ Ορμπαν και άλλοι, αντιπροσωπεύουν μια πρωτοπορία για μια νέα δημοκρατία. Αυτές οι αλλαγές είναι μόνο τα συμπτώματα μιας ισχυρότερης λαϊκής αντίθεσης στην καθιερωμένη πολιτική νοοτροπία – την τάξη που επικράτησε στο μεγαλύτερο διάστημα των επτά δεκαετιών μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πάντα υπήρξε κάποια δυσπιστία των ελίτ που κυβερνούν και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού προς ένα πραγματικό δημοκρατικό καθεστώς, όπως εξηγεί ο Nόαμ Τσόμσκυ στο βιβλίο του «Determing Democracy». Οι δυτικές ελίτ θεωρούν γενικά τις μάζες «ταραχοποιούς», ανίκανους» να κυβερνούν την κοινωνία με τον «κατάλληλο τρόπο» που ωφελεί τις ελίτ, προστατεύει τα κέρδη και την περιουσία τους και διατηρεί την ικανότητά τους να διεξαγάγουν τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στο εξωτερικό.
Αυτή η λανθάνουσα ένταση στον έλεγχο της πολιτικής εξουσίας στις δυτικές κοινωνίες αντικατοπτρίζει τη σημερινή κατάσταση όπου η χρήση της λέξης “λαϊκιστής” γενικεύεται. Πρόκειται για έναν δυσφημιστικό όρο εκ μέρους του αποτυχημένου δυτικού κατεστημένου. Αυτό που προσπαθεί να κάνει η ξεπερασμένη τάξη είναι να εκτρέψει την πραγματική λαϊκή πρόκληση παρουσιάζοντάς την ως κάτι αγενές, χυδαίο, επικίνδυνο ή χειραγωγημένο από ξένους εχθρούς όπως η Ρωσία.
Όπως σημειώνει ο Αμερικανός πολιτικός αναλυτής Ράντυ Μάρτιν: “Ο λαϊκισμός είναι ένας πρακτικός όρος για όσους επιδιώκουν να απομονώσουν όσους θέλουν να μοιραστούν ή, ακόμα χειρότερα, να πάρουν αυτή την εξουσία. ”
Όταν κάποιος σκέφτεται την αρχική έννοια της λέξης – “ο λαός” – αποκαλύπτει σαφώς τι διακυβεύεται πραγματικά για τις ελίτ που χρησιμοποιούν τον όρο “λαϊκιστής” ως δυσφήμηση.
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή: http://www.comite-valmy.org/spip.php?article10157
