του Γιώργου Χατζηθεοφάνους, Οικονομολόγου, Υποστρατήγου ε.α.
Τον Ιούλιο του 1944 κι ενώ ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος ήταν σε εξέλιξη, στο ξενοδοχείο Mount Washington, στην πόλη Bretton Woods των ΗΠΑ o Πρόεδρος Ρούσβελτ οργάνωσε μια συνάντηση 700 και πλέον συνέδρων-αντιπροσώπων πολλών χωρών. Μέσα από διαπραγματεύσεις που κράτησαν τρεις περίπου βδομάδες προέκυψε ένα διεθνές νομισματικό σύστημα σταθερών ισοτιμιών, το οποίο έμελλε να διαχειριστεί τις λειτουργίες του παγκόσμιου καπιταλιστικού συστήματος μέχρι το 1971, οπότε και εγκαταλείφθηκε.
Με λίγα λόγια η συμφωνία περιελάμβανε τη δημιουργία ενός συστήματος σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών με επίκεντρο το δολάριο. Κάθε νόμισμα θα κλείδωνε σε μια ισοτιμία με το δολάριο με επιτρεπόμενες διακυμάνσεις έως 1% με φροντίδα (αγορά και πώληση δολαρίων από τα αποθέματά τους) των Κυβερνήσεων των χωρών. Στο πλαίσιο της εξασφάλισης της απαιτούμενης εμπιστοσύνης οι ΗΠΑ κλείδωσαν την ισοτιμία του δολαρίου με το χρυσό στα 35$ την ουγκιά. Επίσης στη συνάντηση αυτή αποφασίσθηκε η ίδρυση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη (σήμερα γνωστή ως Παγκόσμια Τράπεζα) και το γνωστού μας Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) με σκοπό τη στήριξη των χωρών εκείνων που αδυνατούσαν λόγω έλλειψης σχετικών αποθεμάτων να διατηρήσουν την συμφωνημένη ισοτιμία με το δολάριο. Με λίγα λόγια χορήγηση δανείων με συγκεκριμένους όρους για την αποπληρωμή τους, όπως σήμερα.
Ο στόχος της Συμφωνίας ήταν η αντιμετώπιση της αβεβαιότητας των μεγάλων συναλλαγματικών ισοτιμιών που λειτουργούσε ανασταλτικά στο παγκόσμιο εμπόριο και γενικά στην παγκόσμια οικονομία. Η ιστορία όμως έδειξε πως τα συστήματα σταθερών νομισματικών ισοτιμιών δουλεύουν καλά μέχρι μια οικονομία να μπει σε κρίση. Εκεί λόγω αδυναμίας εφαρμογής μιας αποτελεσματικής νομισματικής πολιτικής (υποτίμηση του νομίσματος για μείωση των εισαγωγών, αύξηση των εξαγωγών κι άρα περιορισμό των ελλειμμάτων και φυσικά μέσω της αύξησης της απασχόλησης έξοδο από την ύφεση που είναι το ζητούμενο) για την αντιμετώπιση κρίσης αρχίζουν οι περιπέτειες (βλ. Αργεντινή 1999-2001 λόγω της σύνδεσης του πέσο με το δολάριο και Ελλάδα 2010 μέχρι σήμερα εντός της Ευρωζώνης).
Παρακολουθώντας όλα όσα συμβαίνουν στην παγκόσμια οικονομία νομίζω πως ήρθε πλέον ο καιρός για μια νέα συμφωνία Bretton Woods με ένα όμως νέο σύστημα που θα αντιμετώπιζε το πρόβλημα της δημιουργίας ελλειμματικών-πλεονασματικών χωρών, το οποίο προκύπτει από την αδυναμία των ελλειμματικών χωρών να ασκήσουν μια ανεξάρτητη νομισματική πολιτική με υποτίμηση του νομίσματός τους.
Μια καλή πρόταση είναι αυτή που υπέβαλε (πλην όμως απορρίφθηκε) τότε ο Κευνς, ο οποίος συμμετείχε στη συνδιάσκεψη Bretton Woods εκπροσωπώντας την Μ. Βρετανία. Ο Κέυνς λοιπόν πρότεινε μια διεθνή νομισματική ένωση για ολόκληρο το δυτικό κόσμο με κοινό νόμισμα, το οποίο ονόμασε bancor. Κάθε ελλειμματική χώρα θα είχε τη δυνατότητα να δανειστεί με επιτόκιο 0% έως το 50% των ελλειμμάτων της και με σταθερό επιτόκιο για το υπόλοιπο 50%. Ταυτόχρονα θα επιβάλλονταν πρόστιμα στις χώρες με υπερβολικά πλεονάσματα από τα οποία θα χρηματοδοτούνταν τα δάνεια των ελλειμματικών χωρών. Με λίγα λόγια θα τιμωρούνταν όχι μόνο οι ελλειμματικές, οι οποίες αποτελούν το 50% του προβλήματος αλλά και οι πλεονασματικές χώρες που αποτελούν το άλλο 50%. Ο μηχανισμός αυτός θα βοηθούσε τις ελλειμματικές χώρες να ξεπεράσουν την κρίση χωρίς να τις απαλλάσσουν από την τιμωρία που σήμερα υφίστανται και παράλληλα θα λειτουργούσε αποτρεπτικά στη δημιουργία υπερβολικών πλεονασμάτων χωρών όπως σήμερα η Γερμανία.
Μπορεί οι αντιδράσεις του Προέδρου Τραμπ να μας ενοχλούν διότι μας επιστρέφουν στο χθες και σε εγωιστικές εθνικές πολιτικές, αντίθετες στις παγκόσμιες αρχές κι αξίες. Δεν μπορούμε όμως να κρύβουμε ένα υπαρκτό πρόβλημα που δημιουργείται από τα υπερβολικά πλεονάσματα χωρών όπως η Γερμανία, εκμεταλλευόμενη την Ευρωζώνη και τις διεθνείς συμφωνίες εμπορίου στο πλαίσιο της παγκοσμιοποίησης, η οποία έχει επιβάλλει, μέσα από μια εγωιστική εθνική πολιτική, την λιτότητα στην Ευρώπη αδιαφορώντας για τα προβλήματα που δημιουργεί στην παγκόσμια οικονομία. Η παγκοσμιοποίηση πέρα από δικαιώματα γεννά και υποχρεώσεις, οι οποίες θα πρέπει να μπουν στο κανονιστικό πλαίσιο και μην εναπόκεινται στη διακριτική ευχέρεια κάποιων Χωρών σε ότι αφορά στην ανάληψή τους. Αποτελεί βασική προϋπόθεση για την ευημερία και την ειρήνη στον πλανήτη αυτό.
Εξαιρετικό !!!
Πώς αναλύοντας τα πραγματικά καταλήξατε στο υποτιθέμενο πρόβλημα Ευρώ και Γερμανικά πλεονάσματα..έχει ένα ενδιαφέρον η αλήθεια.
Γιατί σταθήκατε στην Αργεντινή και δεν αναφερθήκατε στην Ασιατική κρίση του 1997-99, όπου σε μόλις λίγους μήνες όταν η Ταϋλάνδη αποσυνδέοντας το νόμισμά της από το δολάριο, υποτιμήθηκε κατά 80% και ξέσπασε εμφύλιος και της Νοτίου Κορέας κατά περίπου 50%;
Φυσικά γνωρίζετε πως λύση δεν αποτελεί η υποτίμηση του όποιου εθνικού νοσμίματος, αλλά γιατί επιλέγετε να το χρησιμοποιήσετε ως επιχείρημα…θα πρέπει να μας το εξηγήσετε διεξοδικά/ότερα, για να σας καταλάβουμε.
Επίσης, περί πλεονασμάτων της Γερμανίας…τί θα έπρεπε να πούμε για τα πλεονάσματα του πλανητικού στρατοπέδου συγκέντρωσης που ονομάζεται Κίνα;
Επίσης γνωρίζετε πως αυτά τα ζητήματα λύνονται ευκόλως με τη θέσπιση..δασμών, όπως έπραξαν οι ΗΠΑ προσφάτως και όταν λέω λύνονται εννοώ το πώς τα διαχειρίζονται οι εκάστοτε κυβερνήσεις που νοιώθουν πως απειλούνται οπότε δεν τίθεται και πάλι ζήτημα οικονομικής διαχείρισης ως προς το ποιός είναι καλύτερος, ως κρατική διοίκηση, διότι η Γερμανία προφανώς κάτι θα παράγει καλύτερα για να σκίζονται οι υπόλοιποι να το αγοράσουν ενώ ταυτοχρόνως διατηρείται κοινωνικά στα καλύτερα σαλόνια του πλανήτη, σε αντίθεση πάλι με την Κίνα που αποταμιεύει ως στρατόπεδο συγκέντρωσης και χρειάζεται ακόμη εκατό χρόνια το λιγότερο για να αρχίσει να πλησιάζει τα σαλόνια του ανεπτυγμένου κόσμου..δηλαδή της Ελλάδος μας μετά δέκα χρόνια κρίση.
Θα είχε ενδιαφέρον να μας αναλύατε το σκοπό/στοχοθέτηση του άρθρου σας!
Και για να μη μιλάμε για Αργεντινές και Ασίες, καλό είναι να επικεντρωνόμαστε στα δικά μας.
Αφήνοντας κατά μέρος το τί συνέβη πρό κρίσης επί μισό περίπου αιώνα που στην ουσία ήταν αυτή η περίοδος που θα έπρεπε να ονομάζουμε κρίση εάν διαθέτουμε έστω στοιχειώδη λογική και όχι μετά το 2008 αλλά δεν το κάνουμε και ερχόμενοι στη διαχείριση του αποτελέσματος ή της αρχής για το εθνικό μας βολικό αφήγημα…τί θα συνέβαινε εάν σε μια νύκτα βρισκόμασταν στο εθνικό μας νόμισμα;
Ό,τι συνέβει στην Ταυλάνδη και φυσικά η κρίση θα είχε περάσει σε μερικούς μόνο μήνες, με οικονομίστικους όρους, διότι με κοινωνικούς…θα λαμβάνετε σύνταξη εάν συνεχίζατε να λαμβάνετε(εσείς θα λαμβάνατε λόγω βαθέου κράτους) στα 50 Ευρώ αξίας όπως της υπερδύναμης Ρωσίας πχ.
Διαφωνείτε με αυτό κι αν ναι…μας το αναλύετε να το καταλάβουμε κι αυτό μαζί με τα υπόλοιπα παραπάνω;
Αγαπητέ φίλε Στέφανε
προσπαθώντας να με ερμηνεύσετε και αναζητώντας σκοπιμότητες πίσω από το άρθρο μου καταλήξατε σε αυθαίρετα συμπεράσματα. Το αντικείμενο του άρθρου μου δεν αφορά στην ανάλυση των οικονομικών κρίσεων αλλά σε μια πρόταση να προχωρήσει η παγκοσμιοποίηση προς όφελος των λαών. Οι δασμοί οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Και βέβαια δεν υποστήριξα πως ένα σταθερό νομισματικό σύστημα ή ένα κοινό νόμισμα οδηγεί σε κρίσεις. Έγραψα πως όταν μια Χώρα που βρίσκεται σε ένα σύστημα σταθερών ισοτιμιών ή σε κοινό νόμισμα μπει σε κρίση δεν μπορεί να εφαρμόσει μια ανεξάρτητη νομισματική πολιτική για να την αντιμετωπίσει. Αυτό λέει η οικονομική θεωρία αλλά και η πράξη. Να σας θυμίσω πως όλες οι χώρες εγκατέλειψαν τον Κανόνα του Χρυσού στην προσπάθειά τους να αντιμετωπίσουν την κρίση του 1929. Ούτε υποστήριξα την έξοδο της Χώρας από το Ευρώ. Είναι άλλο πράγμα να μπεις με το νόμισμά σου σε μια κρίση κι άλλο να εγκαταλείψεις το κοινό νόμισμα ενώ είσαι σε κρίση. Στη δεύτερη περίπτωση είναι ο βέβαιο πως θα περάσεις από την κοιλάδα του πόνου. Θα είναι καταστροφικό. Επίσης θα ήθελα να σας πω πως οι πραγματικοί ευρωπαϊστές είναι αυτοί που βλέπουν τα προβλήματα με στόχο να τα θεραπεύσουν. Δεν είναι λύση να ωραιοποιούμε τις εμφανείς παθογένειες. Η Ευρωζώνη έχει προβλήματα και πρέπει να τα θεραπεύσει (βλ. κοινή δημοσιονομική πολιτική και ένα σύστημα ανακύκλωσης των πλεονασμάτων). Η Συνθήκη του Μάαστριχ αποδείχθηκε αναποτελεσματική (αναμενόμενο). Η Γερμανία ενώ υποσχέθηκε πως θα περιορίσει τα πλεονάσματα την τελευταία χρονιά έκανε ένα νέο ρεκόρ. Δεν μπορεί να προχωρήσει έτσι η Ευρωζώνη με τη σημερινή της μορφή. Αυτά εντελώς επιγραμματικά διότι βάλατε πολλά ζητήματα. Δεν απαντώ στα σχόλια διότι δεν έχω το χρόνο. Γράφω ένα άρθρο χωρίς καμιά σκοπιμότητα απλά καταθέτοντας μια άποψη χωρίς να έχω πρόθεση να πείσω κανέναν. Άλλωστε στην Οικονομία κανείς δεν μπορεί να εμφανίζεται ως κατέχων την αλήθεια. Υπάρχουν νομπελίστες οικονομολόγοι που έχουν χαρακτηριστεί τσαρλατάνοι από άλλους επίσης νομπελίστες οικονομολόγους. Μπήκα στη διαδικασία να σας απαντήσω σεβόμενος το χρόνο σας να διαβάσετε το άρθρο. Να έχετε ένα όμορφο απόγευμα.
Ούτε κατά διάνοια θέλησα να υπονοήσω κάτι κακό για το πρόσωπό σας!
Δεν τίθεται επίσης κανένα θέμα περί κατοχής της αλήθειας, διότι δεν υπάρχει καμία αλήθεια, όταν έχεις να αναλύσεις ζητήματα ισχύος και πολιτικών αποφάσεων κρατών.
Τί ακριβώς όμως ένας Έλλην πολίτης εννοεί λέγοντας πως θα πρέπει να γίνει διαφορετική διαχείριση των πλεονασμάτων ή καλύτερη και αποδοτικότερη δημοσιονομική πολιτική;
Τί θεωρείτε ως παθογένεια στη διαχείριση των οικονομικών της Ένωσης;
Μπορεί να είναι βολικό με κάθε τρόπο να προσπαθούμε να χρυσώσουμε την ακαταστασία μας ως κοινωνία και διοίκηση, όμως είμαστε τόσο εξώφθαλμα ξεβράκωτοι, που θα έπρεπε ήδη να έχουμε αυτοκτονήσει αντί να ψάχνουμε παραδείγματα εδώ κι εκεί ώστε να πετάξουμε ευθύνες από πάνω μας.
Όπως ακριβώς στη δεύτερη ανάρτηση αναλύσατε τη φρίκη της απότομης υποτίμησης που θα βιώναμε ως κοινωνία χωρίς Ευρώ, έτσι γνωρίζετε καλά πως καμία χώρα δεν μπορεί ΚΑΙ ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ να σπαταλά τα όποια πλεονάσματά της για να καλύψει ελλείμματα άλλης χώρας και της χώρας μας το πρόβλημα ήταν τα αδιανόητα σε ύψος ελλείμματά της και τίποτε περισσότερο και αυτά διορθώνει εδώ και μια δεκαετία και χρειάζεται ακόμη τόσα τουλάχιστον για να βρούμε ισορροπία!
Για ποιό λόγο λοιπόν εμπλέκουμε τους παγκόσμιους ανταγωνισμούς των μεγάλων παικτών με τα δικά μας χαλιαμπάλια;
Δεν αξίζει καν τον κόπο και το γνωρίζετε καλύτερα από εμένα και ΝΑΙ επιμένω για να σας πείσω να αλλάξετε ρότα και να γίνετε αποδοτικότερος αρθρογράφος και χρήσιμότερος για τους συμπολιτες σας!!!
Την καλησπέρα μου με αγάπη!!
ΥΓ: Για να γίνω ξεκάθαρος με την ερμνηνεία μου ως προς το άρθρο σας, τα παρδείγματα που χρησιμοποίησα περί Κίνας και Ρωσίας, δεν αφορούσαν εσάς αλλά τους συνανιχνευτές που θα θέλω να τους..πονάω!
Εσάς σας ερμηνέυω ως υποστηρικτή του Τραμπ και εν μέρει συμφωνώ μαζί σας και με τη νέα διοίκηση των ΗΠΑ αν καί όχι στον ίδιο βαθμό ίσως..
κ. Στέφανε
είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα η κουβέντα αλλά μεγάλη και δύσκολα μπορεί να γίνει εδώ. Σας ευχαριστώ για την παρέμβαση. Να είστε καλά.
Με εκτίμηση.