Έγραψε ο Π. Κονδύλης για τη γλώσσα

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Παναγιώτης Κονδύλης

«Η ελληνική είναι η μοναδική, ευρωπαϊκή τουλάχιστον, γλώσσα που έχει πίσω της μιαν αδιάκοπη ιστορία τριών περίπου χιλιάδων ετών και συνάμα πέρασε από ποικίλες μετεξελίξεις και μεταλλαγές. Όμως οι προγενέστερες μορφές της δεν εξανεμίστηκαν, αλλά ζουν ακόμα διαφοροτρόπως μέσα της, ως ιζήματα και στρώματα, που κάνουν τη διαχρονία συγχρονία. Ο  Όμηρος και η κλασσική αττική, η κοινή και η λόγια βυζαντινή, η εκκλησιαστική γλώσσα και η γλώσσα του δημοτικού τραγουδιού και των κρητικών επών, η αρχαΐζουσα και η απλή καθαρεύουσα, η αστική τρέχουσα και τα ιδιωτικά κατάλοιπα – όλα αυτά αποτελούν ακόμα σήμερα πηγές απ’ όπου μπορεί ν’ αντλήσει η γλωσσική καλαισθησία, αλλά και η εκφραστική ανάγκη. Στη μοναδικότητα αυτής της γλώσσας οφείλεται πιστεύω, το κατά τα άλλα παράδοξο γεγονός ότι η νεώτερη Ελλάδα, που τίποτε δεν πρόσφερε στη θεωρητική σκέψη ή στον τεχνικό πολιτισμό, έδωσε και δίνει υψηλή ποίηση∙ την ποίηση τη γεννά-την ξεβράζει, θα έλεγα- από μόνη της η δυναμική της ανεπανάληπτης αυτής γλώσσας. Εξ αρχής την αισθάνθηκα ως ενότητα και τη διάβασα αχόρταγα ως ενότητα, στα μνημεία όλων των εποχών της. Έχοντάς την προδώσει, κατά κάποιο τρόπο, αφού ο ίδιος γράφω σε μια ξένη γλώσσα, μπόρεσα ωστόσο μέσα από την αναγκαστική απόσταση να την κατανοήσω, και μάλιστα να την αγαπήσω, περισσότερο».

. Aπανθίσματα Παναγιώτη Κονδύλη

(του μεγάλου διανοητή που χάθηκε πρόωρα)

Μετάφραση: ΛΑΜΠΡΟΣ ΛΑΡΕΛΗΣ (Από Νέα Εστία τ.1717)

Συμβολές στη θεωρία της επικοινωνίας και της αγάπης προς τον πλησίον

Ακριβώς οι πνευματωδέστερες συζητήσεις αποδεικνύουν το αδύνατο της συναίνεσης: αυτές δείχνουν ότι για κάθε επιχείρημα υπάρχει και ένα αντεπιχείρημα.

Ο διάλογος μεταξύ ετεροφρόνων είναι αδύνατος και μεταξύ ομοδόξων περιττός.

Απαρχή ξεχωριστής οικειότητας: να κουτσομπολεύεις κατ’ ιδίαν μ’ έναν τρίτο τους κοινούς σας φίλους.

Όταν προσδοκούμε από τους άλλους να μάς «καταλάβουν», στην ουσία τους ζητούμε να μάς συμμεριστούν την αυτοκατανόησή μας. Φιλία είναι η (σιωπηρή) συμφωνία ότι η μία πλευρά συμμερίζεται την αυτοκατανόηση της άλλης.

Μιά συζήτηση περί φιλίας ή αγάπης μπορεί να σημάνει την αρχή ή το τέλος της φιλίας ή της αγάπης.

Οι αλαζόνες προκαλούν την αντιπάθεια επειδή δεν μπορούμε να περιμένουμε επιβεβαίωση της δικής μας φιλαυτίας.

Οι ανόητοι μονίμως παραπονούνται ότι οι ευφυείς είναι επηρμένοι.

Στις επιτυχίες αισθανόμαστε πάνω από το ανθρώπινο μέτρο, στις αποτυχίες αναλογιζόμαστε την κοινή ανθρώπινη μοίρα.

Η μεγάλη ματαιοδοξία σε αντίθεση προς τη μικρή, που ζει από τις προσόδους του πυρετώδους πάρε-δώσε στο Vanity Fair της καθημερινότητας, είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξάρτητη από τον έπαινο και την επιδοκιμασία· γι’ αυτό και φαντάζει σαν μετριοφροσύνη.

Η ευγένεια συνιστά συχνότατα τον πιο επιδέξιο καιροσκοπισμό: μόνο ευγενείς άνθρωποι κατορθώνουν να κρατούν πάντοτε και συγχρόνως όλες τις πόρτες ανοιχτές.

Συμπληρωματικά περί οπτικής

Οι παρωπίδες προσφέρουν ασφαλή προσανατολισμό.

Επειδή τα όρια των ονείρων είναι ρευστά, γίνονται ρευστά και τα όρια του Πραγματικού: γιατί το Πραγματικό βλέπεται από τη σκοπιά του ονείρου.

Ελπίδα και φόβος παρεμποδίζουν την κατανόηση των ανθρώπινων πραγμάτων· η ελπίδα όμως ξεπερνιέται πολύ δυσκολότερα από το φόβο.

Ο άνθρωπος είναι ικανός να πιστέψει οτιδήποτε, προκειμένου να πείσει τον εαυτό του και τους άλλους ότι οι πράξεις του βρίσκονται σε συμφωνία με τις πεποιθήσεις του.

Μάς ενδιαφέρει λιγότερο το τί είμαστε από το τί πιστεύουν οι άλλοι για μάς.

Ευσεβείς διαλογισμοί

Μετά το θάνατο του Θεού όλα επιτρέπονται — θρησκολογούν ορισμένοι· όσο ζούσε ακόμη ο Θεός, τα είχε επιτρέψει όλα από μόνος του — διαπιστώνουν άλλοι.

Αν ο θάνατος δεν έχει νόημα, τότε δεν έχει νόημα ούτε η ζωή: αυτό υπήρξε ανέκαθεν το ισχυρότερο —και δολιότερο— επιχείρημα των επί γης τοποτηρητών του Εκείθεν.

Ο διάβολος είναι εξαιρετικός θεολόγος, οι θεολόγοι μέτριοι διάβολοι.

Κοινωνιολογία της ηθικής και ηθική της κυριαρχίας.

Γιατί οι μικροαστοί δεν είναι ποτέ κυνικοί: η πίστη στην ύπαρξη και την πρακτικότητα των γενικώς αποδεκτών κανόνων της ηθικής τους παρέχει ένα αίσθημα πρόσθετης ασφάλειας.

Ο τωρινός κυρίαρχος επικαλείται τη λογική, ο μελλοντικός υμνεί την ελευθερία.

Οι ιδέες είναι η παρηγοριά των αδύναμων και η πρόφαση των ισχυρών.

Φιλοσόφων εγκώμιον

Η έλλειψη ιστορικής παιδείας είναι η αστείρευτη πηγή έμπνευσης των φιλοσόφων.

Το πρώτο μέλημα του επαγγελματία φιλοσόφου είναι να πείσει τον εαυτό του και τον κόσμο ότι κερδίζει το μισθό του όχι ως απλός εργαζόμενος, σαν όλους τους άλλους, αλλά ως ευεργέτης της ανθρωπότητας.

Οι θεωρητικές αναμετρήσεις μεταξύ φιλοσόφων γίνονται ειλικρινείς μόνο όταν καταλήγουν σε προσωπικές ύβρεις.

Μιά παραβολή των πολιτικών αναλύσεων του Tocqueville και του Hegel δείχνει ότι ο κήρυκας του απόλυτου Πνεύματος ήταν τελικά επαρχιώτης.

Περί υγιεινής ζωής

Οριστικό επιχείρημα υπέρ του καπνίσματος: η απόλαυση είναι βέβαιη, ο κίνδυνος είναι ενδεχόμενος.

Ζητήματα γούστου

Απ’ όλα προτιμώ περισσότερο την μετριοφροσύνη των αμορφώτων. Όμως από το θράσος των ημιμαθών προτιμώ τη ματαιοδοξία των πεπαιδευμένων.

Είναι καλό που το σώμα μου δεν μπορεί να διαπράξει όλες τις αμαρτίες του πνεύματός μου.

Ο απέραντος πόθος να ρουφήξεις τον κόσμο — και η απέραντη ανία αφότου το έκανες.

Το φθινόπωρο είναι ο πιο εμπνευσμένος κιτς ζωγράφος.

Ο γάμος ισοδυναμεί με την απόπειρα να αντικαταστήσουμε όλα τα βιβλία του κόσμου με μία και μόνη εγκυκλοπαίδεια.

Summa summarum

Καμιά αθωότητα δεν είναι αθώα, καμιά ενοχή δεν είναι ένοχη.

Ανθρώπινο είναι οτιδήποτε πράττουν ή έχουν πράξει οι άνθρωποι.

Οι αξίες είναι σχετικές και ο άνθρωπος θνητός· στην έσχατη συνέπειά του τούτο το στοιχειώδες συμπέρασμα σημαίνει: μηδενισμός.

Ο ανδρισμός, ο οριστικός δηλαδή αποχαιρετισμός κάθε ελπίδας και φόβου, είναι η ηθική του μηδενισμού.

Το Δαιμονικό δεν είναι κάποιο σκοτεινό ορμέμφυτο, αλλά η έσχατη συνέπεια της σκέψης.

Να μη θέλεις τίποτα, να θέλεις το τίποτα, να μη θέλεις: αυτές είναι κατά σειρά οι δυνατές κλιμακώσεις της βούλησης.

 

 

 

spot_img

3 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Εάν αυτός ο άνθρωπος..χάθηκε, τί να πουν όλοι αυτοί/εμέις που κάνουν καριέρα αναμασώντας τον;

  2. Οχι μονο ο εξαιρετος για την ηλικια του και την εποχη του Παναγιωτης Κονδυλης πηγε στον αλλο κοσμο – οι ψυχες δεν χανονται-αλλα εκει κατεληξαν ολοι οι Ελληνες προσωκρατικοι μετασωκρατικοι φιλοσοφοι και Σοφιστες ,μαζι με την τριαδα Σωκρατη, Πλατωνα και Αριστοτελη ,στην μελετη των οποιων εκαναν και κανουν επιστημονικη καριερα εκατομυρια ανθρωπων απ’ολη την γη, οσοι φυσικα γνωριζουν να διαβαζουν απο το πρωτοτυπο τα εργα τους.
    Στην Ελλαδα μας παρουσιαστηκε ενα κενο μετα την καταργηση της διδασκαλιας των αρχαιων ελληνικων, που ευτυχως καλυφθηκε γρηγορα , γιατι θα διαβαζαμε τα αρχαια κειμενα απο τις αγγλικες μεταφρασεις τους , μια που εχουμε σχετικη εφεση για εκμαθηση ξενων γλωσσων και κυριως της Αγγλικης .
    Δεν αποκλειεται μαλιστα για να συνεννοουμεθα μετα την Συμφωνια με τους Σκοπιανους ” Μακεδονες” να μαθαινουμε και την ”μακεδονικη ” γλωσσα τους .
    Τι παραταιρα πραγματα συνελληνες ;;;. Που θα σταθουμε απο τους απογονους μας, μια που τωρα οι προγονοι μας ”σειουν” μονο τας κεφαλας των απο οδυνη και αιδω για τον διασυρμο.

  3. Σπουδαίος ο Κονδύλης, σίγουρα προσέφερε πολλά, αλλά την αδικεί την νεότερη Ελλάδα, όταν γράφει ότι “τίποτε δεν πρόσφερε στη θεωρητική σκέψη ή στον τεχνικό πολιτισμό”.

    Τουλάχιστον ως προς το δεύτερο, οι δεκάδες διαπρεπείς Έλληνες επιστήμονες (κυρίως του εξωτερικού) τον διαψεύδουν.
    Η πρωτογενής παθολογία των νεότερων Ελλήνων στοχαστών είναι η απομάκρυνσή τους από τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες, γεγονός το οποίο συσκοτίζει την σκέψη τους και παρεμποδίζει την κατανόηση του σύγχρονου κόσμου (άρα και την αξιολόγηση της θέσης της Ελλάδας σε αυτόν).
    Ξέχασαν δυστυχώς το παράδειγμα του Ρήγα Βελεστινλή που εκδίδοντας το “Φυσικής Απάνθισμα” πρότεινε μίαν άλλη κατεύθυνση στην ελληνική παιδεία.

Leave a Reply to Α.Δ.Δ. Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα