Χαρίτων Σ. Χιντήρογλου Κοσμήτορας Σχολής Θετικών Επιστημών ΑΠΘ
Πέρασαν κιόλας τέσσερα χρόνια από τις εργασίες της ημερίδας με θέμα “Η Θεσσαλονίκη αναζητά το δικό της Μουσείο Φυσικής Ιστορίας”. Συναισθήματα ανάμικτα με υποσχέσεις, εμπλουτισμένα με ιδέες και εμπειρίες και πάνω απ΄όλα όρεξη για δουλειά. Εξάλλου το κρυφό όραμα του ακαδημαϊκού παραμένει η ανάδειξη της αξίας του στην κοινωνία. Ο τετραετής αυτός απολογισμός στο νέο ξεκίνημα για την ίδρυση ενός μουσείου φυσική ιστορίας θα μπορούσε να έχει ακόμα και το χαρακτήρα μιας εξομολόγησης.
Ναι, με απόφαση της Συγκλήτου το Αριστοτέλειο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης (ΑΜΦΙΘ), αποτελεί πλέον μια θεσμοθετημένη δομή του ΑΠΘ και σε συνεργασία με το Δήμο Θεσσαλονίκης. Έχει ένα διοικητικό συμβούλιο και ένα επιστημονικό συμβούλιο. Κατάφερε μέχρι σήμερα, με τα πενιχρά μέσα που διαθέτει, να διοργανώσει μικρές εκθέσεις και προβολή ντοκιμαντέρ. Οι πρόσφατες δράσεις του Μουσείου είναι η έκθεση Ζωομορφές στο Γενί Τζαμί και “40 χρόνια από το μετά το σεισμό του 1978, οι παλαιότεροι θυμούνται, οι νέοι μαθαίνουν” που θα εκτίθεται μέχρι και τις 20/6/2018 στον πολυχώρο του Ισλαχανέ. Οι πολίτες της πόλης μας τίμησαν με την παρουσία τους στις εκθέσεις αλλά και με τα εγκωμιαστικά τους σχόλια. Πλήθος σχολίων που βρέθηκαν στους εκθεσιακούς χώρους εντυπωσιάστηκαν με το υλικό και τις ξεναγήσεις. Βλέπετε η μουσειακή εκπαίδευση στην εποχή της προηγμένης τεχνολογίας, αποτελεί ένα καθοριστικά αναπόσπαστο κομμάτι της εκπαίδευσης και γαλούχησης (μικρών και μεγάλων παιδιών).
Δυστυχώς, ενώ θα μπορούσαμε να κάνουμε πολύ περισσότερα (π.χ. περιοδικές εκθέσεις σε άλλους Δήμους της χώρας, έκθεση των δύο γιγάντιων απολιθωμένων χελωνών του Τμήματος Γεωλογίας σε ένα από τα γυάλινα περίπτερα της ν. Παραλίας Θεσσαλονίκης, κ.ά.), εντούτοις τα εμπόδια που αντιμετωπίζει το ΔΣ του Μουσείου, δεν έχουν να κάνουν μόνο με τη χρηματοδότηση παρόμοιων δράσεων αλλά και με την στέγαση του Μουσείου, που ακόμα αποτελεί κορυφαίο ζητήματα της λειτουργίας του.
Από την πλευρά του το Δ.Σ. του Μουσείου έκανε και θα συνεχίζει να κάνει προσπάθειες εξεύρεσης όχι μόνο πόρων αλλά και χώρων για τη στέγαση του Μουσείου. Και αυτό γιατί όλες οι έρευνες αναδεικνύουν πως τα σύγχρονα Μουσεία προσελκύουν τους πολίτες των πόλεων. Τα Μουσεία Φυσικής Ιστορίας συνιστούν αξιοσημείωτους τουριστικούς προορισμού. Πολλά λιμάνια δημιουργούν μουσειακούς πολυχώρους (βλ. λιμάνι Χάβρης), όπου εκτίθενται συλλογές υψηλού κύρους τις οποίες επισκέπτονται πλήθος ταξιδιωτών των κρουαζιερόπλοιων. Έτσι οι οργανισμοί λιμένων φροντίζουν να ενισχύουν παρόμοιες δράσεις. Από την άλλη μεριά, μια πόλη σαν τη Θεσσαλονίκη με το συγκριτικό πλεονέκτημα της παραλίας της και του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες προς αυτές τις καινοτόμες – αναπτυξιακού χαρακτήρα δράσεις. Τα πάνω από 70.000 εκθεσιακά αντικείμενα (απολιθώματα, φυσικοί και ζωικοί οργανισμοί σε νωπές, αποξηραμένες και ταριχευμένες συλλογές), πρέπει να αξιοποιηθούν με κάθε δυνατό τρόπο.
Το ΔΣ του ΑΜΦΙΘ, αναζήτησε πόρους κάνοντας προτάσεις σε συνεργασία με εξειδικευμένα μελετητικά γραφεία για χρηματοδότηση σε προκηρύξεις του ΕΣΠΑ (βρήκε πόρτες κλειστές), έχει ενταχθεί σε ομάδα εργασίας για τη διεκδίκηση ενός ευρωπαϊκού έργου στο οποίο συμμετέχουν πάνω από 40 μουσεία φυσικής ιστορίας της ΕΕ (Συντονιστής της Ελληνικής συμμετοχής το Μουσείο Φ.Ι. Ηράκλειο Κρήτης). Ακόμα και στις προσπάθειες αυτές, όμως, φάνηκαν οι αδυναμίες μας. Ενώ οι συλλογές μας εκτιμήθηκαν ως ιδιαίτερα σημαντικές, καθώς η χώρα μας διαθέτει τους υψηλότερους δείκτες βιοποικιλότητας, εντούτοις οι υποδομές μας κρίθηκαν αδύναμες.
Πότε άραγε θα βρεθεί η κοινωνική εκείνη δύναμη που θα αναλάβει τη θεμελίωση του ΑΜΦΙΘ; Πότε θα βρεθεί το ανοιχτό εκείνο μυαλό που θα σκεφτεί τις προοπτικές μιας τέτοιας επένδυσης; Πότε θα κοιτάξει κάποιος τον ανεκτίμητο αυτό πλούτο του ΑΠΘ, προς όφελος του κοινωνικού μερίσματος; Πότε θα δείξουμε πως η ιστορία ενός τόπου αναδεικνύεται και μέσα από τη φυσική του ιστορία;
Πιστέψτε με, αν ήμουν πλούσιος θα άνοιγα το κεφάλαιο που λέγεται προοπτική ίδρυσης ενός Αριστοτέλειου Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Θεσσαλονίκης. Αν πάλι ήμουν εφοπλιστής θα προσπαθούσα να κάνω ένα πλωτό μουσείο φυσικής ιστορίας ονομάζοντάς το ΚΙΒΩΤΟΣ ΤΟΥ ΝΩΕ 2. Και να θυμάστε, όταν εμείς κοιμόμαστε οι άλλοι γράφουν ιστορία.
Χαρίτων Σ. Χιντήρογλου
Κοσμήτορας της ΣΘΕ ΑΠΘ
Μέλος του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΑΜΦΙΘ
Διευθυντής του Εργαστηρίου Θαλάσσιας και
Χερσαίας Ζωϊκής Ποικιλότητας του
Τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ
Αναδημοσίευση απο το “Έθνος”.
