Ο Δήμος Θεσσαλονίκης και οι δήμαρχοι της πόλης

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

του Απόστολου Παπαγιαννόπουλου

Η Θεσσαλονίκη το 2012 γιόρτασε τα 100 χρόνια του ελεύθερου βίου της και το γεγονός έδωσε την ευκαιρία να γίνει μία αναφορά σε ό,τι προηγήθηκε για να φτάσουμε στις 26 Οκτωβρίου 1912, ανήμερα του Αγίου Δημητρίου, στην Απελευθέρωση της πόλης μετά από μακρά περίοδο τουρκοκρατίας και στην ενσωμάτωσή της στον εθνικό κορμό της Μητέρας Ελλάδας για να αρχίσει μία νέα περίοδος για την ιστορική  πόλη των 2.300 χρόνων Ιστορίας. Στη νέα αυτή εποχή είναι επόμενο ο Δήμος Θεσσαλονίκης (άρα και οι δήμαρχοι που κατά καιρούς συνδέθηκαν μαζί του) να αποτελούν ένα ενδιαφέρον από πολλές απόψεις θέμα το οποίο εκ των πραγμάτων αποκτά προτεραιότητα στην περίπτωση καταγραφής των 105 χρόνων που ακολούθησαν ως σήμερα. Μία σύντομη αναφορά και στην περίοδο που προηγήθηκε από το 1869 που εγκαθίσταται για πρώτη φορά δήμαρχος στην πόλη ως το 1912 που η πόλη περιήλθε στο ελληνικό κράτος έχει ιστορικό ενδιαφέρον.

Η τοπική αυτοδιοίκηση στην Αρχαία Ελλάδα.

Η Ελλάδα έχει μακρά παράδοση στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης και η αρχαιοελληνική λέξη «δήμος» καθώς και οι σύνθετες και συγγενείς με αυτή λέξεις και τα παράγωγά τους, χρησιμοποιούνται σήμερα σε πολλές περιπτώσεις πέρα από τη χώρα μας και σε πολλές χώρες του κόσμου (δήμος, δημοκρατία, δημογεροντία, δήμαρχος, δημαρχείο, δημόσιος, δημότης, δημοψήφισμα, πάνδημος, δημοφιλής, δημώδες κ.ά.). Στην αρχαιότητα η λέξη προσδιόριζε τον λαό μιας πόλης – κράτους και εισήχθη στα κοινά της Αρχαίας Αθήνας από τον Αθηναίο πολιτικό του 6ου π.Χ. αιώνα Κλεισθένη που έθεσε τις βάσεις της δημοκρατικής μεταρρύθμισης σε ολόκληρη την Αττική διαιρώντας την περιοχή σε τρεις δήμους με οργάνωση τοπικής αυτοδιοίκησης και με το σύνολό των δημοτών να έχουν ίσα δικαιώματα και να μετέχουν ενεργά και ισότιμα στη διαμόρφωση των κοινών πραγμάτων της πόλης- κράτους των Αθηνών. Αποτέλεσμα ήταν να γεννηθεί τότε η «δημοκρατία» που αποτελεί μία από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις των Αρχαίων Ελλήνων. Με τον τρόπο αυτό ο Κλεισθένης «έδωσε την πολιτεία στο λαό», όπως αργότερα έγραψε ο Αριστοτέλης, για να ονομαστεί στη συνέχεια θεμελιωτής της δημοκρατίας. Σταδιακά ο θεσμός των δήμων και της τοπικής αυτοδιοίκησης πέρασε και σε άλλες χώρες και άλλους λαούς οι οποίοι τον διαμόρφωσαν ανάλογα με τις δικές τους συνθήκες ζωής και αντιλήψεις.    Ο θεσμός πέρασε στο Βυζάντιο και στη συνέχεια στην τουρκοκρατία για να συμβάλλει στην διαφύλαξη της εθνικής συνείδησης και στην προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς στα χρόνια της σκλαβιάς και στην οικονομική αυτάρκεια των Ελλήνων

Τοπική αυτοδιοίκηση στο νεοελληνικό κράτος

Οι βάσεις στο θεσμό της τοπικής αυτοδιοίκησης στο νεοελληνικό κράτος τίθενται αρχικά από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια με το Διάταγμα της 16.8.1828 και στη συνέχεια από το «Ηγεμονικόν Σύνταγμα» της Ε΄ Εθνοσυνέλευσης του Ναυπλίου της 15.3.1832 όπου εφαρμόζεται για πρώτη φορά η διοικητική διαίρεση του κράτους και η τοπική διοίκηση. Το ουσιαστικό όμως βήμα για την τοπική αυτοδιοίκηση γίνεται με το Βασιλικό Διάταγμα της 27.12.1833 της Αντιβασιλείας «Περί συστάσεως των Δήμων» με το οποίο καθιερώνεται το σύστημα της ενιαίας διαίρεσης της χώρας σε μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης όπου ……….(Συνεχίζεται στο Link που αναφέρεται στο τέλος…)

Τοπική αυτοδιοίκηση στην τουρκοκρατούμενη Θεσσαλονίκη.

Η διοικητική οργάνωση του τουρκικού κράτους στον ευρωπαϊκό χώρο μετά την προσπάθεια εκσυγχρονισμού του (Tanzimat) κυρίως από τα μέσα του 19ου αιώνα, ακολούθησε το «γαλλικό» διοικητικό σύστημα. Τα «σαντζάκια» αντιστοιχούσαν στους «νομούς» (departements), οι «καζάδες» αντιστοιχούσαν στις «επαρχίες» (arrondissements) και οι «ναχιγιέδες» αντιστοιχούσαν στους «δήμους» (communes) ενώ  σημαντικό ρόλο είχαν οι θρησκευτικές κοινότητες που είχαν σε ένα βαθμό αυτονομία δράσης για ενδοκοινοτικά ζητήματα. Κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα συντάχθηκε και άρχισε να ισχύει από το 1874 Κανονισμός λειτουργίας της Ελληνικής Κοινότητας  Θεσσαλονίκης επικεφαλής της οποίας ήταν ο εκάστοτε μητροπολίτης ο οποίος προήδρευε ενός ανώτερου πολυμελούς οργάνου από 32 μέλη με διετή θητεία από όλες τις ενορίες της πόλης (Αντιπροσωπεία). Παράλληλα ο μητροπολίτης προήδρευε και ενός ολιγομελούς (οκταμελούς) οργάνου που ανανεωνόταν κάθε χρόνο και είχε εκτελεστικές αρμοδιότητες (Δημογεροντία).

Από ιστορικές πηγές προκύπτει πως το 1869 εγκαταστάθηκε στην τουρκοκρατούμενη  Θεσσαλονίκη η πρώτη δημοτική αρχή με δήμαρχο τον …………….. (Συνεχίζεται στο Link που αναφέρεται στο τέλος…)

Δήμαρχοι Θεσσαλονίκης μετά την Απελευθέρωση.

     Για να εκτιμηθεί το έργο και την προσφορά των δημάρχων της Θεσσαλονίκης από την Απελευθέρωση της πόλης το 1912 ως σήμερα χρήσιμο είναι να βλέπουμε παράλληλα με το έργο τους και πως εξελίσσεται σε γενικές γραμμές το θεσμικό πλαίσιο της  Τοπικής Αυτοδιοίκησης το ίδιο χρονικό διάστημα στη χώρα μας που αποτέλεσε και το πλαίσιο μέσα στο οποίο δραστηριοποιήθηκαν κατά το διάστημα της θητείας τους.  Η προσάρτηση των λεγόμενων «Νέων Χωρών» επιτείνει την ανάγκη να δημιουργηθούν στο κράτος νέες διοικητικές δομές της νέας ελληνικής επικράτειας και να εκσυγχρονιστεί το υφιστάμενο ήδη διοικητικό πλαίσιο το οποίο βασιζόταν κυρίως στο νόμο ΔΝΖ΄ «Περί συστάσεως Δήμων και Κοινοτήτων» του 1912 της πρώτης κυβέρνησης Βενιζέλου. Για τα αμέσως επόμενα χρόνια και ως ότου η ελληνική διοίκηση επεκταθεί σε όλους τους τομείς στις περιοχές που ενσωματώθηκαν (και στη Θεσσαλονίκη) διατηρήθηκαν οι δήμαρχοι της πρώην τουρκικής διοίκησης και ανάμεσά τους και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Οσμάν Σαϊτ Ιμπν Χακή μπέης ο οποίος άλλωστε υποδέχθηκε ενθέρμως τις ελληνικές αρχές στην πόλη. Δύο περίπου χρόνια μετά, το 1914, θα ψηφιστεί ο νόμος 524/1914 «Περί διοικητικής διαιρέσεως και διοίκησης των Νέων Χωρών» με τον οποίο προβλεπόταν η σύσταση Γεν. Διοικήσεων, Νομαρχιών και Επαρχιών και καθορίζονταν οι αρμοδιότητές τους.

Στις 23 Αυγούστου 1916 η κυβέρνηση της Εθνικής ΄Αμυνας θα αντικαταστήσει τον Οσμάν Σαϊτ διορίζοντας δήμαρχο Θεσσαλονίκης τον γιατρό Κωνσταντίνο Αγγελάκη, ετών 41, γόνο ιστορικής Θεσσαλονικιώτικης οικογένειας……….

(Συνεχίζεται στο Link που αναφέρεται στο τέλος…)

Εκλεγμένοι δήμαρχοι Θεσσαλονίκης

Οι δημοτικές εκλογές στη Θεσσαλονίκη διενεργούνται σε συνθήκες μεγάλης έντασης και ανταγωνισμού στις 5 Αυγούστου 1929 κυρίως ένεκα της θέσπισης του «Ιδιωνύμου» από την κυβέρνηση Βενιζέλου με το νόμο 4229/25.7.1929 …………………….(Συνεχίζεται στο Link που αναφέρεται στο τέλος…)

Κατοχικοί δήμαρχοι στη Θεσσαλονίκη

Στις 23 Μαρτίου 1937 σταματά η θητεία του δημάρχου Μάνου από την  δικτατορία Μεταξά η οποία καταργεί όλους τους εκλεγμένους δημάρχους στη χώρα για να ακολουθήσει και πάλι περίοδος διορισμένων δημάρχων. Την 1η Απριλίου 1937 θα διορισθεί …………….

Απελευθέρωση

Η πόλη της Θεσσαλονίκης θα απελευθερωθεί από δυνάμεις του ΕΛΑΣ στις 30 Οκτωβρίου 1944 και αμέσως θα απομακρυνθεί ο διορισμένος κατοχικός δήμαρχος Γεώργιος Σερεμέτης και την δημοτική αρχή θα αναλάβει «Επιτροπή πόλης» με επικεφαλής τον………………..

Δημοτικές εκλογές μετά τον πόλεμο

Τον Αύγουστο του 1950 προκειμένου να διεξαχθούν στη χώρα δημοτικές  εκλογές η κυβέρνηση Σοφ. Βενιζέλου διορίζει δικαστικούς λειτουργούς στους δήμους που θα ασκούν καθήκοντα δημάρχου και στη Θεσσαλονίκη διορίστηκε δήμαρχος ο εφέτης Ιωάννης Μάνεσης από τη Ζάκυνθο. Σε ατμόσφαιρα ρεβανσισμού θα διεξαχθούν στις 15.4.1951 οι πρώτες μεταπολεμικές δημοτικές εκλογές ………………..

Δήμαρχοι της Μεταπολίτευσης

Μετά την πτώση της Χούντας τον Ιούλιο του 1974 και τον σχηματισμό της κυβέρνησης  Εθνικής Ενότητας απομακρύνθηκαν οι διορισμένοι από το στρατιωτικό καθεστώς δήμαρχοι και τα αντίστοιχα δημοτικά συμβούλια και τοποθετείται στις 29 Αυγούστου 1974 προσωρινός δήμαρχος στη Θεσσαλονίκη δικηγόρος Δημήτριος Ζάννας ενώ παράλληλα επανέρχεται το προ της δικτατορίας δημοτικό συμβούλιο στο Δήμο. Στη συνέχεια και προκειμένου να προετοιμαστούν και διενεργηθούν άψογα οι δημοτικές και βουλευτικές εκλογές καθώς και το δημοψήφισμα για το πολιτειακό τοποθετήθηκε δήμαρχος στη Θεσσαλονίκης ο εφέτης Στέργιος Βάλλας………………….

Συνεχίζεται εδώ :  https://www.scribd.com/document/377054956/%CE%A0%CE%B5%CF%81%CE%B9%CE%BF%CE%B4%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%94%CE%B9%CE%B1%CF%85%CE%BB%CE%BF%CF%82-7o-%CF%84%CE%B5%CF%85%CF%87-%CE%91%CF%80%CF%81%CE%AF%CE%BB%CE%B9%CE%BF%CF%82-2018

 

 

spot_img

4 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Καλα εκανε και ανηρτησε το πονημα του στις ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ ο γνωστος και εξαιρετος ”Θεσσαλονικογραφος” κ. Απ.Παπαγιαννοπουλος. Προφανεστατα ενημερωνεται και απο τις ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ για αρθρα, αναλυσεις και σχολια αναγνωστων τους-που φυσικα δεν τα δινει σημασια-. Μια που και αυτος ,με το μεγαλο ονομα του Θεσσαλονικογραφου , ανεφερε οτι ”Η πολη της Θεσσαλονικης θα απελευθερωθει στις 30 Οκτωβριου απο τις δυναμεις του ΕΛΑΣ …” , μπορει να μας επεξηγησει ,βασει πολλων Λεξικων -και του κ. Μπαμπινιωτη συμπεριλαμβανομενου- τι εξυπονοειται πισω απο την λεξη απελευθερωση;;;. Ενοπλος αγωνας με θυματα στις πλατειες ,τας οδους και τας ρυμας της πολεως με τους κατεχοντες την πολη μεχρι τοτε Γερμανους, η απλως διανομη προκηρυξεων και γλεντοκοπι με κατι παρελασεις στην αδεια απο Γερμανους πολη;;;. Ως ιστορικος τον παρακαλουμε να επανελθει και να μας διαφωτισει τι απο τα δυο συνεβησαν στην Θεσ/νικη στις 30 Οκτωβριου 1944, γιατι την αδεια απο Γερμανους Θεσ/νικη δεν την απελευθερωνεις ,αλλα την καταλαμβανεις -αμαχητι μαλιστα ,αντιστασεως μη ουσης- για ”να καμωνεσαι” αργορτερα ως απελευθερωτης και να σκοπευεις ” να την παραδωσεις αυτην και ολοκληρη την Μακεδονια ως αυτονομη περιοχη στην Κομμουνιστικη Βαλκανικη Ομοσπονδια του Βουλγαρου Δημητρωφ , που τον προλαβε -μετα την Γιαλτα- ο ΤΙΤΟ και ”βαφτισε” το μερος που κατειχε η Σερβια απο το 1913 ως Βαρνταρσκα σε ”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” , που μας ταλαιπωρει εκτοτε και τωρα μας βγαζει και γλωσσα ,με τον Σλαβο Ζαεφ της. Να την ξαναγραψουμε την Ιστορια καλοι μου συνελληνες,αλλα με γεγονοτα και οχι με μυθους, θρυλους και συζητησεις σε ΚΑΠΗ . Αγαπητε κ. Παπαγιασννοπουλε ”φωτιστε”τα γεγονοτα της εποχης, με αρχειακο υλικο απο το επισημο Ελληνικο κρατος ,που εχει Ελληνικη σφραγιδα και οχι το σφυροδρεπανο ,που ειναι πια καιρος να το βαλουμε στο χρονοντουλαπο της Ιστοριας ,οπως ολα τα κρατη της πρωην Σοβιετικης Ενωσεως, μηδε της μαμας Ρωσιας. Α

  2. Καλα εκανε και ανηρτησε το πονημα του στις ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ ο γνωστος και εξαιρετος ”Θεσσαλονικογραφος” κ. Απ.Παπαγιαννοπουλος. Προφανεστατα ενημερωνεται και απο τις ΑΝΙΧΝΕΥΣΕΙΣ για αρθρα, αναλυσεις και σχολια αναγνωστων τους-που φυσικα δεν τα δινει σημασια-. Μια που και αυτος ,με το μεγαλο ονομα του Θεσσαλονικογραφου , ανεφερε οτι ”Η πολη της Θεσσαλονικης θα απελευθερωθει στις 30 Οκτωβριου απο τις δυναμεις του ΕΛΑΣ …” , μπορει να μας επεξηγησει ,βασει πολλων Λεξικων -και του κ. Μπαμπινιωτη συμπεριλαμβανομενου- τι εξυπονοειται πισω απο την λεξη απελευθερωση;;;. Ενοπλος αγωνας με θυματα στις πλατειες ,τας οδους και τας ρυμας της πολεως με τους κατεχοντες την πολη μεχρι τοτε Γερμανους, η απλως διανομη προκηρυξεων και γλεντοκοπι με κατι παρελασεις στην αδεια απο Γερμανους πολη;;;. Ως ιστορικος τον παρακαλουμε να επανελθει και να μας διαφωτισει τι απο τα δυο συνεβησαν στην Θεσ/νικη στις 30 Οκτωβριου 1944, γιατι την αδεια απο Γερμανους Θεσ/νικη δεν την απελευθερωνεις ,αλλα την καταλαμβανεις -αμαχητι μαλιστα ,αντιστασεως μη ουσης- για ”να καμωνεσαι” αργοτερα ως απελευθερωτης και να σκοπευεις ” να την παραδωσεις αυτην και ολοκληρη την Μακεδονια ως αυτονομη περιοχη στην Κομμουνιστικη Βαλκανικη Ομοσπονδια του Βουλγαρου Δημητρωφ , που τον προλαβε -μετα την Γιαλτα- ο ΤΙΤΟ και ”βαφτισε” το μερος που κατειχε η Σερβια απο το 1913 ως Βαρνταρσκα σε ”ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ” , που μας ταλαιπωρει εκτοτε και τωρα μας βγαζει και γλωσσα ,με τον Σλαβο Ζαεφ της. Να την ξαναγραψουμε την Ιστορια καλοι μου συνελληνες,αλλα με γεγονοτα και οχι με μυθους, θρυλους και συζητησεις σε ΚΑΠΗ . Αγαπητε κ. Παπαγιασννοπουλε ”φωτιστε”τα γεγονοτα της εποχης, με αρχειακο υλικο απο το επισημο Ελληνικο κρατος ,που εχει Ελληνικη σφραγιδα και οχι το σφυροδρεπανο ,που ειναι πια καιρος να το βαλουμε στο χρονοντουλαπο της Ιστοριας ,οπως ολα τα κρατη της πρωην Σοβιετικης Ενωσεως, μηδε της μαμας Ρωσιας.

  3. Παραπέμπω τον αντικειμενικό ιστορικό κ Απόστολο Παπαγιαννόπουλο στους ομοιδεάτες του συγγραφείς για το εαν την απελευθέρωση της θεσσαλονίκης την πραγματοποίησε ο ΕΛΛΑΣ στις 30/10/44
    α. «Πόλεμος και αίμα, ταξίδι στο παρελθόν, ταξίδι στον πόνο» της Μαργαρίτας Λαζαρίδη, αγωνίστριας του Δημοκρατικού Στρατού,
    β. «Ιστορία της Αντίστασης», τόμος Α σελίδα 410. Γράφει ο Καπετάν Έκτορας του ΕΛΑΣ (Θεόδωρος Μακρίδης)
    γ. Ιστορικές μαρτυρίες – Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων 1941‐1945. Έκδοση της Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Εθνικών Αντιστασιακών Οργανώσεων.
    δ. Στρατιωτικόν Σύμφωνον Λειβαδίου 1944 ΓΕΡΜΑΝΩΝ-Ε.Λ.Α.Σ
    Δυστυχώς συμπορεύεται με τον κ. Δήμαρχο ο οποίος έστησε και αναθηματική πλάκα με αντίστοιχη επιγραφή η οποία αντιβαίνει και με την ουσία του Π.Δ 50/16 ΜΕ ΤΟ ΟΠΟΊΟ ΚΑΘΙΕΡΏΘΗΚΕ Η 30/10/ ΜΙΑ ΓΙΟΡΤΉ ΤΟΠΙΚΉς ΣΗΜΑΣΊΑς ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΈΡΩΣΗ ΤΗς θΕΣΣΑΛΟΝΊΚΗς ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧ΄ΗΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΝΑΖΙΣΤΙΚΆ .Ούτε και τους νόμους δεν σέβονται οι αθεόφοβοι.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα