του Σταύρου Λυγερού –
Στην τελική ευθεία έχει εισέλθει η διαπραγμάτευση για το ζήτημα της ονομασίας. Επισήμως αντικείμενο της συνάντησης Κοτζιά-Ντιμιτρόφ στη Θεσσαλονίκη ήταν η υιοθέτηση πρόσθετων μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης, αλλά οι δύο τους μπήκαν στην ουσία. Η μεταξύ τους αρχική συμφωνία, μάλιστα, ήταν η συνάντηση να κρατηθεί μυστική. Όπως είχαμε αποκαλύψει ήταν αίτημα της κυβέρνησης Ζάεφ η διαπραγμάτευση να μεταφερθεί στο επίπεδο των υπουργών Εξωτερικών.
Ο εκπρόσωπος των Σκοπίων πρέσβης Ναουμόφσκι είναι προσκείμενος στο κόμμα του Γκρουέφσκι. Η κυβέρνηση δεν μπορεί να τον αντικαταστήσει, επειδή τον Σλαβομακεδόνα διαπραγματευτή ορίζει ο Πρόεδρος Δημοκρατίας Ιβανόφ, ο οποίος είναι, επίσης, του κλίματος Γκρουέφσκι. Για να τηρηθούν τα προσχήματα οι δύο πρέσβεις Βασιλάκης και Ναουμόφσκι θα συναντηθούν με το Νίμιτς στις 17 Ιανουαρίου, αλλά ουσιαστικά οι μεταξύ τους διαπραγματεύσεις θα διεξάγονται παραλλήλως και θα είναι υποβοηθητικές των διαπραγματεύσεων σε επίπεδο υπουργών.
Οι δύο πλευρές επιδιώκουν να περάσουν γρήγορα στον σκληρό πυρήνα και να αναζητήσουν σημείο συμβιβασμού. Έχουν ήδη αποδεχθεί σύνθετη ονομασία. Η σχετική δήλωση του Αλβανού αντιπροέδρου της κυβέρνησης των Σκοπίων Οσμάνι προέκυψε από τις συνομιλίες που είχε τις προηγούμενες ημέρες με τον Κοτζιά στην Αθήνα.
Η ελληνική πλευρά ποντάρει στα αλβανικά κόμματα, τα οποία στηρίζουν και συμμετέχουν στην κυβέρνηση Ζάεφ. Οι Αλβανοί της FYROM έχουν εθνική ταυτότητα και δεν πολυενδιαφέρονται για το όνομα “Μακεδονία”, το οποίο, άλλωστε, θεωρούν γεωγραφικό και όχι εθνικό προσδιορισμό, όπως οι Σλαβομακεδόνες. Η δική τους προτεραιότητα είναι η ένταξη στο ΝΑΤΟ και η έναρξη της ενταξιακής πορείας προς την ΕΕ. Τόσο οι Αμερικανοί όσο και οι Ευρωπαίοι χρησιμοποιούν εμμέσως πλην σαφώς τα αλβανικά κόμματα ως μοχλό πίεσης προς τον Ζάεφ, έστω κι αν –τουλάχιστον προς το παρόν– έχουν αποφύγει τους εκβιασμούς.
FYROM και ευρωατλαντικοί θεσμοί
Τόσο τα Σκόπια όσο και η Αθήνα έχουν δεχθεί να καταλήξουν γρήγορα σε συμφωνία, ώστε στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούλιο να επικυρωθεί η απόφαση για την ένταξη της γειτονικής χώρας. Αντιστοίχως, υπάρχει η πρόθεση στη σύνοδο κορυφής της ΕΕ να ληφθεί η απόφαση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Υπενθυμίζουμε πως οι δύο αυτές διαδικασίες έχουν παγώσει ως αποτέλεσμα της ελληνικής άρνησης. Η Δύση επείγεται να δρομολογήσει την ενσωμάτωση της FYROM στις ευρωατλαντικές δομές για να αποφύγει μελλοντική αναβίωση της προσέγγισης των Σκοπίων με τη Μόσχα που είχε επιχειρήσει η προηγούμενη κυβέρνηση Γκρουέφσκι.
Υπό το κράτος των δυτικών πιέσεων τόσο η κυβέρνηση Τσίπρα όσο και η κυβέρνηση Ζάεφ έχουν εδώ και καιρό υιοθετήσει μία “ρητορική προθυμίας” να βρουν λύση. Την υιοθέτησαν κυρίως για να έχουν εκ των προτέρων εγγράψει υποθήκη εποικοδομητικής στάσης στην πιθανή περίπτωση που προκύψει αδιέξοδο και κατ’ επέκτασιν επιμερισμός ευθυνών.
Στην περίπτωση του Κοτζιά έπαιξε ρόλο και ένας πρόσθετος παράγοντας. Η γενικά σωστή θέση του για ενεργητική εξωτερική πολιτική τον ωθεί ορισμένες φορές σε υπερβολή, σε ένα «βολονταρισμό, ο οποίος ενίοτε φθάνει στα όρια του διπλωματικού μπιζιμποντισμού», σύμφωνα με έκφραση έμπειρου πρέσβη. Ο ίδιος συμπλήρωσε με νόημα: «η εξωτερική πολιτική είναι παιχνίδι για πολλούς και ο βολονταρισμός δεν αρκεί ποτέ από μόνος του για να οδηγήσει σε συμφωνία. Συχνά, μάλιστα, οδηγεί σε απώλεια διαπραγματευτικής ισχύος».
Η “ρητορική προθυμίας” των δύο κυβερνήσεων, πάντως, καλλιέργησε στην κοινή γνώμη και των δύο χωρών την εντύπωση ότι η συμφωνία είναι περίπου δεδομένη ή τουλάχιστον πολύ κοντά. Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Το κρίσιμο ερώτημα είναι μέχρι που οι δύο πλευρές είναι διατεθειμένες να υποχωρήσουν για να φθάσουν σε ένα συμβιβασμό.
Στο τραπέζι το «Νόβα Μακεντόνιγια»
Σύμφωνα με έγκυρες πληροφορίες, το όνομα που βρίσκεται στο κέντρο του τραπεζιού είναι το “Νέα Μακεδονία” στη σλαβική εκδοχή του (“Νόβα Μακεντόνιγια”). Η ελληνική πλευρά επιμένει το όνομα να είναι στα σλαβικά άκλιτο, και αμετάφραστο. Αυτό το όνομα συγκεντρώνει ισχυρή προτίμηση από διεθνείς παράγοντες από την εποχή του Πινέιρο και στη συνέχεια του Βανς και του Νίμιτς.
Η αλήθεια είναι ότι τους είχε από την αρχή προσανατολίσει εκεί η ελληνική πλευρά με τις διαμαρτυρίες της ότι οι Σλαβομακεδόνες σφετερίζονται την ιστορική κληρονομιά του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η ειρωνεία είναι ότι το όνομα “Νέα Μακεδονία”, έστω και στη σλαβική εκδοχή του, δεν ακυρώνει ούτε τον σφετερισμό της ιστορικής κληρονομιάς. Σημειολογικά, ο προσδιορισμός “νέα” υποδηλώνει μετεξέλιξη ή αναγέννηση. Υποδηλώνει την ύπαρξη και όχι την απουσία δεσμού. Τη Νέα Υόρκη, τη Νέα Ζηλανδία και τη Νέα Ιωνία τις έφτιαξαν μετανάστες ή πρόσφυγες από τη βρετανική Υόρκη, την ολλανδική Ζηλανδία και τη μικρασιατική Ιωνία.
Το μεγαλύτερο μειονέκτημα του ονόματος “Νόβα Μακεντόνιγια” είναι ότι –έστω και σλαβικά– αναφέρεται στην όλη Μακεδονία και όχι σε τμήμα της. Ως εκ τούτου, επικυρώνει αντί να ακυρώνει το ιδεολόγημα του Μακεδονισμού και του “διαμελισμένου μακεδονικού έθνους”. Δηλαδή, την προσπάθεια του Μέρους (Σλαβομακεδόνες) να σφετερισθεί το Όλον (Μακεδονία). Το “Νέα Μακεδονία” ουσιαστικά θα νομιμοποιήσει όχι μόνο το σφετερισμό της ιστορικής κληρονομιάς, αλλά και τις βλέψεις των Σλαβομακεδόνων επί της ελληνικής Μακεδονίας.
για την συνέχεια https://slpress.gr/ethnika/h-ritoriki-prothymias-i-taftotita-kai-to-erga-omnes/
