της ΕΛΕΝΗΣ ΣΤΟΥΜΠΟΥ-ΚΑΤΣΑΜΟΥΡΗ
Αρχαιολόγου-σκηνοθέτριας
Δυσκολεύτηκε η αλήθεια είναι με τη φράση «οι φοιτητές ήθελαν να διεξαχθούν οι εκλογές από εφορευτικές επιτροπές που θα καθορίζονταν από όλους τους φοιτητές και όχι από τους άριστους, όπως ήθελε η χούντα». Τα κατάφερε όμως και την είπε. Και οι άλλοι συμμαθητές είπαν αντίστοιχες φράσεις με αποκορύφωμα το πιτσιρίκι που επέμενε να λέει τη Βουλή «Βούλη». Έγινε της Βούλης το κάγκελο, μα έλα που τα μικρά είναι χαριτωμένα και στην Κίνα να διάβαζαν αποσπάσματα από το κόκκινο βιβλίο, πάλι χαριτωμένα θα ήταν και στην υποδοχή του Εμβέρ Χότζα να συμμετείχαν πάλι χαριτωμένα θα ήταν και θα τα ενοχλούσε μόνο όποια πολιτική κατάσταση θα τσιμπούσε με μεγαλύτερη μανία τα μαγουλάκια. Άφησαν τα γαρύφαλλα χαμηλά, το ένα μετά το άλλο, ήταν κι ωραίο το τελευταίο τραγούδι “κοίτα με στα μάτια, άγια μου ψυχή κι αγαπημένη» και δικαιολογήθηκε αυτή η αμηχανία, η καταραμένη αμηχανία, όταν έστω και ως βρέφος της εποχής εκείνης ήσουνα στη ζωή κι έβλεπες και δεν μιλούσες γιατί κανένα παιδί δεν λογίζονταν άνθρωπος ολόκληρος για να μιλάει.
Βρισκόμασταν, όπως θα έλεγε κανείς από καθέδρας, σε μια κοινωνία συντηρητική, όπου οι μισοί παρακολουθούσαν τους άλλους μισούς, όπου μια σκοτεινή άρχουσα τάξη πρόσβαλλε κατά τα κέφια της και πατούσε κάτω όσους δεν συνέπλεαν με τα συμφέροντά της. Οι κανονικοί άνθρωποι έπρεπε να προσέχουν. Και το μεγάλο πλήθος πρόσεχε τα λόγια του και τη ζωή του, χαίρονταν ως υπέρτατο αγαθό την «ησυχία» κι εχθρεύονταν αυτόματα όποιον τη χαλούσε. Η μόνη εκδίκηση ήταν κανένα καλαμπούρι μέσα στους τοίχους του σπιτιού «σε λίγο και τους γάμους θα απαγορέψουνε για να μη συγκεντρωνόμαστε πάνω από τέσσερις στον περίβολο της εκκλησίας», «πάει κι αυτός, πολύ κάθισε». Καθηγητές απολύονταν από το Πανεπιστήμιο και ήταν σαν να μην έγινε τίποτα, όλα συνεχίζονταν όπως πριν. Άνθρωποι εξαφανίζονταν από τη γειτονιά τους και όλα συνεχίζονταν όπως πριν, μη δείξει κανείς ανθρωπιά και τον καρφώσουν. Όλα γίνονταν σαν να μη συνέβαινε τίποτα γιατί ήθελαν, η αποφασιστική πλειοψηφία, την ησυχία τους, και τα παλιόπαιδα «φάγαν το κεφάλι τους» και την «κακομοίρα τη μάνα τους τη σκέφτηκαν που την έτρεχαν στην Ασφάλεια;”
Όποιος δεν έζησε τη βουβαμάρα της επταετίας και την επιβίωσή της – πήρε πολύ, μέχρι να πρασινίσει με το ζόρι στο λαχανί ο μαύρος τόπος του Yeats – δεν μπορεί να καταλάβει το ρίγος των “ελεύθερων αγωνιζόμενων φοιτητών, των ελεύθερων αγωνιζόμενων Ελλήνων”. Γιατί τότε το να μιλάς, ήτανε να βάζεις το κεφάλι σου στον τορβά.
Τώρα το πώς η αποκοτιά της νιότης, το ιερό θάρρος που κάνει το τρελό αίμα να αψηφάει το χάρο έφτασε να πουλιέται και να αγοράζεται, στην αρχή πομπωδώς και τώρα πια στα πανηγύρια, είναι αλλουνού παπά Ευαγγέλιο. Δεν πουλιέται, δεν αγοράζεται, το ξέρεις εσύ και η ψυχή σου. Τότε, και η Ελευθερία ήτανε κακή λέξη.
Τα σημερινά μωρά δεν θα καταλάβουν, γιατί πέρασε ο καιρός. Η Ελευθερία δεν είναι κακή λέξη, γιατί οι λέξεις δεν σημαίνουν πια και πολλά πράγματα. Ελευθερία για τα σημερινά μωρά θα είναι η δουλειά και η ικανότητα κριτικής σκέψης. Τους τα κλέβουν με τον ίδιο ωραίο, κλασικό τρόπο.
Ο επιλογος αποδιδει την σημερινη πραγματικοτητα , γιατι τα προ αυτου δεν αποδιδουν πληρως την πραγματικοτητα, η οποια κρατησε επτα χρονια , εδωσε πτυχια και σε μη αδηλωτους -που ηταν οι περισσοτεροι- ως κομμουνιστες φοιτητες και κρατησε και προηγαγε καθηγητες και δημοσιους λειτουργους ”δημοκρατες”, που πλημμυρισαν το Κρατος και την εκπαιδευση μετα την επελευση της αποκληθεισης τριτοδρομικης σοσιαλιστικης Αλλαγης και οι οποιοι κατ’απομιμηση εδιναν πρασινες ταυτοτητες και στους πρωην χουντικους και απεκλειαν τους απροσκυνητους ,η, τους ελευθεροφρονες . Αυτη ειναι η σκληρη πραγματικοτητα, που πρεπει με την κριτικη τους σκεψη να μαθουν τα μωρα. Εφθασε ο καιρος.