Ο ηγέτης των Κούρδων Μπαρζανί πιέζεται να αναβάλει το δημοψήφισμα της 25ης Σεπτεμβρίου.
Προτού ακόμη ολοκληρωθεί η συντριβή του Ισλαμικού Κράτους, το Ιράκ απειλείται από νέο κύκλο αιματηρών, εμφύλιων συγκρούσεων. Αφορμή το δημοψήφισμα που έχουν εξαγγείλει για τις 25 Σεπτεμβρίου οι Αρχές του ιρακινού Κουρδιστάν με το ερώτημα της ανεξαρτησίας.
Η κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης, υπό τον πρωθυπουργό Χάιντερ αλ Αμπάντι, έχει διαμηνύσει στον ηγέτη των Κούρδων, Μασούντ Μπαρζανί, ότι δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει στρατιωτική βία για να εμποδίσει τον διαμελισμό της χώρας. Σύμφωνα με αραβικά Μέσα, η Βαγδάτη θα μπορούσε ενδεχομένως να συζητήσει με τους Κούρδους, σε κάποια φάση, την προοπτική ενός συναινετικού διαζυγίου, αλλά εκείνο που αποτελεί «κόκκινη γραμμή» είναι η απόφαση των Κούρδων να συμπεριλάβουν το Κιρκούκ.
Η πόλη-κλειδί
Η στρατηγικής σημασίας και πλούσια σε πετρέλαια πόλη με τον μεικτό πληθυσμό (Κούρδοι, Αραβες, Τουρκμένιοι κ.ά.) δεν περιλαμβανόταν στα όρια της αυτόνομης περιοχής που ελέγχει η υπό τον Μπαρζανί Περιφερειακή Κουρδική Κυβέρνηση (KRG). Εγκαταλείφθηκε όμως από τον ιρακινό στρατό στα χέρια του Ισλαμικού Κράτους το καλοκαίρι του 2014. Οι Κούρδοι μαχητές (Πεσμεργκά) κατάφεραν να εκπορθήσουν τους τζιχαντιστές και δεν είναι πρόθυμοι να παραδώσουν στη Βαγδάτη ό,τι κέρδισαν με αίμα και κόπο.
Το δημοψήφισμα του Μπαρζανί προκαλεί μεγάλη ανησυχία σε Τουρκία και Ιράν, δύο χώρες που έχουν μεγάλες κουρδικές μειονότητες με πλούσια ιστορία αλυτρωτικών προσπαθειών. Το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών προειδοποίησε τους Κούρδους του Ιράκ ότι «θα πληρώσουν το τίμημα» εάν επιμείνουν στο δημοψήφισμα – και μάλλον δεν εννοούσε μόνο βαριά οικονομικά αντίποινα, όπως θα ήταν ο τερματισμός της διοχέτευσης του κουρδικού πετρελαίου μέσω του τουρκικού τερματικού σταθμού στο Τσεϊχάν.
Οσο για το Ιράν, αν και δεν θεωρείται πιθανή η άμεση στρατιωτική ανάμειξή του, δεν αποκλείεται να εμπλακεί σε έναν «πόλεμο μέσω αντιπροσώπων», δηλαδή μέσω σιιτικών, φιλοϊρανικών φατριών που διατηρούν παραστρατιωτικές οργανώσεις στο Ιράκ.
Ηδη η Ταξιαρχία του Ιμάμη Αλι, που ελέγχεται από τον πρώην πρωθυπουργό Νούρι αλ Μαλίκι, προειδοποίησε ότι θα επιτεθεί στους Κούρδους για να καταλάβει το Κιρκούκ αν δεν ματαιωθεί το δημοψήφισμα στην πόλη. Ανάλογη προειδοποίηση απηύθυνε η Οργάνωση Μπαντρ, το μεγαλύτερο ιρακινό πολιτικό κόμμα, που έχει στενούς δεσμούς με την Τεχεράνη.
Το ζωηρό ενδιαφέρον του Ιράν υπογράμμισε και η πρόσφατη επίσκεψη του στρατηγού Κασέμ Σολεϊμανί, επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης, στη Βαγδάτη και στις κουρδικές πόλεις Αρμπίλ και Σουλεϊμανίγια. Οπως ανέφεραν αραβικά και κουρδικά Μέσα, ο Ιρανός στρατηγός είπε στους Κούρδους συνομιλητές του: «Μέχρι τώρα εμποδίζαμε τις Μονάδες Λαϊκής Κινητοποίησης (PUM) να σας επιτεθούν, αλλά δεν θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Δείτε τι έγινε στο Μαντάλι. Ηταν μόνο η αρχή». Στις 11 Σεπτεμβρίου, φιλοϊρανοί παραστρατιωτικοί κατέλαβαν το Μαντάλι, καθαίρεσαν τον Κούρδο δήμαρχο και ανακοίνωσαν ότι η πόλη δεν θα συμμετάσχει στο δημοψήφισμα.
Ταυτόχρονα με τον Σολεϊμανί περιόδευσε στις ίδιες πόλεις ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Μπρετ Μακ Γκουρκ, ο οποίος ξεκαθάρισε στους Κούρδους ηγέτες ότι, αν επιμείνουν στο δημοψήφισμα, δεν θα έχουν καμία βοήθεια από τις ΗΠΑ και τους πίεσε να το αναβάλουν. Η μόνη υπολογίσιμη στήριξη στον Μπαρζανί ήρθε από τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, ο οποίος εξέφρασε επισήμως την ανοιχτή υποστήριξη της χώρας του στη δημιουργία ανεξάρτητου κουρδικού κράτους.
Οταν έκλειναν αυτές οι σελίδες, υπήρχαν ενδείξεις για ενδεχόμενη αναβολή του δημοψηφίσματος, κάτι για το οποίο πίεζαν το κουρδικό κόμμα Γκοράν και άλλες δυνάμεις της αντιπολίτευσης. Ακόμη κι αν συμβεί κάτι τέτοιο, η δυναμική προς την κουρδική ανεξαρτησία που έχουν δημιουργήσει οι εξελίξεις στο Ιράκ και στη Συρία φαίνεται πολύ δύσκολο, μεσοπρόθεσμα, να αντιστραφεί.
“Καθημερινή”
