Τι θα αλλάξει στην Ευρώπη – Μια αποκρυπτογράφηση του Μακρόν

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
  • του ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ
  • (Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Σε έναν τόπο με μεγάλο διεθνή συμβολισμό, στην Πνύκα, όπου από τον 6ο ως τον 4ο π.Χ. αιώνα συγκαλείτο η Εκκλησία του Δήμου, δημιουργήθηκε δηλαδή η δημοκρατία, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν και ο Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μίλησαν για το μέλλον της Ευρώπης. Το βήμα, ουσιαστικά, ανήκε στον φιλοξενούμενο του Έλληνα πρωθυπουργού για να αναπτύξει την πρότασή του για την Ευρώπη. Και ο Μακρόν έδειξε ότι έχει πρόταση.

Με αντιφάσεις και δυσκολίες στην εφαρμογή της, αλλά για πρώτη φορά τόσο συγκροτημένη.

Το δίλημμα που ο Μακρόν έθεσε είναι αυτό που οι λαοί της Ευρώπης εδώ και καιρό τονίζουν: αλλαγή ή θάνατος. Η Ευρώπη αν δεν αλλάξει, θα αποσυντεθεί σιγά-σιγά είπε ο Μακρόν. Δεν ξέρω αν υπάρχουν πολιτικοί στην Ευρώπη που δεν το βλέπουν και θολώνει η σκέψη τους από τα βιολιά του Τιτανικού, επειδή προσώρας περνούν καλά σε βάρος άλλων. Αλλά αν η Ευρώπη δεν αλλάξει, η εξέλιξη θα είναι νομοτελειακή. Δεν θα αποτύχει μόνο ένα πολιτικό και κοινωνικό πείραμα μεγάλης σημασίας, αλλά οι λαοί της Ευρώπης δεν θα μπορέσουν να αντιμετωπίσουν τον κόσμο όπως διαμορφώνεται.


(Φωτ.: ΑΠΕ-ΜΠΕ / Ορέστης Παναγιώτου)

Ο κόσμος που έρχεται συγκροτείται από μεγάλες οντότητες. Και κανείς δεν ξέρει ποιος είναι. Κανείς δεν γνωρίζει ποιος θα κυριαρχήσει. Η δύναμη που σήμερα θεωρείται η μεγαλύτερη υπερδύναμη, βρίσκεται σε φάση παρακμής. Και άλλες, ασιατικές δυνάμεις, την απειλούν στην πρωτοκαθεδρία. Πώς θα είναι ο αυριανός κόσμος αν οι κυρίαρχες παγκόσμιες αντιλήψεις δεν καθορίζονται από αυτό που ονομάστηκε Δυτικός πολιτισμός;

Ο τόπος της ομιλίας ενέπνεε για μεγάλα και ωραία λόγια. Ίσως, όμως, χρειάζονται για να εμπνεύσουν τις κοινωνίες με ένα νέο όραμα. Ο ωμός ρεαλισμός οδήγησε τους ανθρώπους στην αγωνία για την επιβίωση. Χωρίς οράματα δεν υπερνικούνται οι δυσκολίες μιας μεταρρυθμιστικής προσπάθειας. Και φαίνεται πως ο Μακρόν το γνωρίζει. Αναζητά όμως το όραμα, χωρίς ψέμα. Θέτοντας τις κοινωνίες μπροστά στα υπαρκτά διλήμματα. Και βεβαίως, πέρα από τα ωραία λόγια, η πραγματικότητα είναι σκληρή.

Ο χρόνος είναι μπροστά για να δείξει αν ήταν ηγέτης που θα αξίζει να τον αναφέρει η ευρωπαϊκή ιστορία. Η στιγμή πάντως είναι κατάλληλη. Βρισκόμαστε σε κομβικό σημείο και χρειαζόμαστε ηγεσία και όραμα.

Η πρόταση του Γάλλου προέδρου φαίνεται να έχει και αντιφάσεις και δυσκολίες. Μίλησε επί μακρόν για την επαναφορά της εθνικής κυριαρχίας στην Ευρώπη, και ταυτόχρονα για ενδυνάμωση της Ευρώπης. Μπορούν αυτά τα δύο να συνυπάρξουν; Εκτός και αν εννοεί ότι θα αποφασίσουν οι λαοί ποια Ευρώπη θέλουν. Αυτό, βεβαίως, το ανέφερε ρητώς. Είναι το κύριο στοιχείο της πρότασής του. Ζήτησε από τα κράτη μέλη να καταθέσουν προτάσεις για τις αλλαγές που θα πρέπει να γίνουν και στη συνέχεια, από την αρχή του νέου έτους, να γίνουν λαϊκές συνελεύσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και να εκφράσουν οι λαοί την άποψή τους για την Ευρώπη που θέλουν. Δεν μπορεί η Ευρώπη να βαδίσει ερήμην των λαών της.


(Φωτ.: ΑΠΕ ΜΠΕ / Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού / Andrea Bonetti)

Κι εδώ βρίσκεται ένα σημαντικό πρόβλημα της πρότασης του Μακρόν. Επί χρόνια τώρα, από τότε που ενέσκηψε η ευρωπαϊκή κρίση, ορισμένοι λαοί, προεξάρχοντος του ελληνικού, χαρακτηρίστηκαν «γουρούνια» και «τεμπέληδες». Από κέντρα εξουσίας. Αυτή η αντίληψη έχει εντυπωθεί στη συνείδηση ευρωπαϊκών λαών που πιστεύουν πως οι ίδιοι εργάζονται για να θρέφονται άλλοι. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο σύγχρονο πολιτικό ψεύδος από αυτό.

Πόσο αντικειμενικά θα μπορέσουν να εκτιμήσουν τα διλήμματα που τίθενται σήμερα για το μέλλον της Ευρώπης οι λαοί αυτοί, και δεν θα αποφασίσουν με βάση τα στερεότυπα που έχουν διαμορφώσει;

Ο Μακρόν δεν θέλει μια γραφειοκρατική και τεχνοκρατική Ευρώπη, αλλά μια Ευρώπη που θα ελέγχεται από δημοκρατικούς θεσμούς – όπως το Κοινοβούλιο (ακόμη και Κοινοβούλιο Ευρωζώνης). Δεν θέλει να αποφασίζουν για την Ευρώπη εξωευρωπαϊκοί θεσμοί όπως το ΔΝΤ, αλλά να διαμορφώσει η Ευρώπη μόνιμους ανάλογους θεσμούς δικούς της. Και εκδήλωσε ρητά το φόβο ότι η Ευρώπη, αν δεν αλλάξει, θα ελεγχθεί από μεγάλες δυνάμεις όπως η Κίνα και οι ΗΠΑ. Η ονομαστική αναφορά ανάλογων φόβων είναι κάτι εντελώς ασυνήθιστο στη διεθνή διπλωματία. Αλλά η Γαλλία έχει διαχρονικά την αίσθηση ότι αποτελεί τη συνείδηση της Ευρώπης.

Μπορεί οικονομικά να υπολείπεται σημαντικά της Γερμανίας, αλλά Ευρώπη χωρίς τη Γαλλία δεν μπορεί να υπάρξει.

Η εμβέλεια του λόγου της, όμως, περιορίζεται αν δεν εισέλθει η ίδια σε φάση δυναμικής οικονομικής ανάπτυξης. Ο Μακρόν το επιχειρεί με τον δικό του τρόπο. Ή, καλύτερα, το επιχειρεί όπως ο Σρέντερ στη Γερμανία. Με περιορισμό των δικαιωμάτων και των απολαβών των εργαζομένων. Αυτό θα δημιουργήσει κοινωνικές αναταραχές. Η Γαλλία έχει παράδοση στους δημοκρατικούς αγώνες, δεν είναι Γερμανία. Το ερώτημα είναι, θα καταφέρει ο Μακρόν να ελέγξει τις αντιδράσεις; Θα δώσουν τα μέτρα την ποθούμενη δυναμική στη γαλλική οικονομία;

Ο Γάλλος πρόεδρος συνδυάζει το όραμα με την οικονομία της χώρας του. Για να πάμε μπροστά, για να αλλάξουμε την Ευρώπη και να την κρατήσουμε συνεκτική, πρέπει να βοηθήσουμε την ευρωπαϊκή οικονομία. Πρέπει να αναπτύξουμε ευρωπαϊκό στρατό και να τον εξοπλίσουμε με ευρωπαϊκά όπλα. Πρέπει να δώσουμε δουλειά στην ευρωπαϊκή βιομηχανία. Πόσο η πολιτική αυτή θα προχωρήσει και δεν θα βρει μπροστά της τις Ηνωμένες Πολιτείες; Φρεγάτες, αεροπλάνα και λοιπός στρατιωτικός εξοπλισμός θα βρέθηκαν στην ατζέντα των συνομιλιών. Όπως και η διείσδυση της Κίνας μέσω του λιμανιού του Πειραιά. Αλλά εδώ μόνο την Ελλάδα δεν μπορούν να κατηγορήσουν. Ας επιδείκνυαν ευρωπαϊκές εταιρείες ενδιαφέρον όταν έγινε ο σχετικός διαγωνισμός.


(Φωτ.: ΑΠΕ ΜΠΕ / Γραφείο Τύπου Πρωθυπουργού / Andrea Bonetti)

Υπάρχει όμως και μια ακόμη παράμετρος: η Γερμανία. Ο Μακρόν σχεδίασε το όραμά του μόνος του ή σε συνεργασία με τη Γερμανία;

Μέχρι τις γερμανικές εκλογές δεν θα υπάρξει αντίδραση. Μετά τις εκλογές η αντίδραση και οι θέσεις του Βερολίνου θα διαμορφωθούν αναλόγως του κυβερνητικού σχηματισμού που θα προκύψει. Στα μεγάλα ευρωπαϊκά θέματα η Γερμανία δεν μπορεί να έχει σημαντικές αποκλίσεις μεταξύ των κομμάτων εξουσίας. Αλλά σε θέματα που δίνουν μια ειδοποιό διαφορά στην πολιτική συμπεριφορά της δεν αποκλείεται να έχουμε διαφορετικές θέσεις αν στην κυβέρνηση συνυπάρξουν μαζί με τους χριστιανοδημοκράτες της Μέρκελ οι σοσιαλδημοκράτες ή οι φιλελεύθεροι. Για να γίνει αντιληπτό, οι τελευταίοι θεωρούν ότι κακώς χρηματοδοτούνται οι Έλληνες. Και επειδή το ψεύδος από αυτήν τη χρηματοδότηση παραμεγάλωσε, να επισημάνουμε πως η γερμανική Süddeutsche Zeitung έγραψε τελευταία πως τα οφέλη της Γερμανίας από τη χρηματοδότηση της Ελλάδας ξεπέρασαν το 1 δις ευρώ.

Το ερώτημα, τώρα, είναι γιατί ο γερμανικός Τύπος αλλάζει ρότα και από «γουρούνια» χαρακτηρίζει τους Έλληνες θύματα;

Η αλλαγή αυτή παραπέμπει στη σκέψη πως ο Μακρόν είναι προπομπός κάποιων –συνεννοημένων με τη Γερμανία– αλλαγών στην Ευρώπη. Ίσως όχι σε όλα όσα είπε, αλλά σε αρκετά. Συνεπώς, μετά τις γερμανικές εκλογές να περιμένουμε αλλαγές.

Μέχρι που θα φθάσουν αυτές οι αλλαγές; Ίσως αναταράξουν και τους πολιτικούς της Ευρώπης. Θύματά τους δεν αποκλείεται να είναι πολιτικοί, όπως ο Τσίπρας και το κόμμα του. Έδειχνε εξαιρετικά άνετος κατά την υποδοχή και τις κοινές εμφανίσεις. Μέχρι σημείου νευρικότητας. Συνόδευσε τον Μακρόν να κατέβει τα σκαλοπάτια του Μεγάρου Μαξίμου, και άφησε τον προσκεκλημένο του να περιμένει μόνος το αυτοκίνητο που θα τον μετέφερε.

Ο Τσίπρας αντιλαμβάνεται ότι η νέα Ευρώπη θα αναζητήσει να βρει και τα ιδεολογικά της στηρίγματα. Γι’ αυτό σπεύδει να αλλάξει ο ίδιος και το κόμμα του. Προσπαθεί να το κάνει ένα αστικό κόμμα. Αλλά είναι δυνατόν;

Και κάτι τελευταίο αλλά πολύ σημαντικό. Ο Μακρόν μίλησε και για τον πολιτισμό ως συνεκτικό στοιχείο της Ευρώπης που θα διαμορφωθεί. Μίλησε για ευρωπαϊκό πολιτισμό και ταυτότητα. Και συνέδεσε την Ευρώπη με την Ελλάδα. Θεώρησε πως από εκεί που μιλούσε ξεκίνησε η Ευρώπη. Η επισήμανση αυτή είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ιστορικοί θεωρούν πως η Ευρώπη γεννήθηκε το μεσαίωνα. Με τον Καρλομάγνο, δηλαδή. Και εξαιρούν από την ευρωπαϊκή ταυτότητα την Ελλάδα. Η επισημάνσεις του Μακρόν έχουν την τεράστια σημασία τους. Διότι σημαίνουν πως Ευρώπη χωρίς τον τόπο που τη γέννησε, δεν νοείται.

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα