Κάντε άλμα πιο γρήγορα από τη φθορά.

το πάνελ των παρουσιαστών. Απο αριστερα: Στέλιος Παπαθεμελής, Αθανάσιος Καραθανάσης Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ, πρόεδρος Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών, Μαρία Νεγρεπόντη Δελιβάνη, πρώην Πρύτανης Πανεπιστημίου Μακεδονίας, Παντελής Σαββίδης, δημοσιογράφος.

Η εισήγηση του Παντελή Σαββίδη κατά την παρουσίαση του βιβλίου του Στέλιου Παπαθεμελή στις 17 Ιουνίου 2017 στο Φεστιβάλ Βιβλίου της Παραλίας Θεσσαλονίκης.

Είμαι ιδιαίτερα ευτυχής που παρευρίσκομαι στο πάνελ παρουσίασης του τελευταίου βιβλίου του Στέλιου Παπαθεμελή:

 Κάντε άλμα πιο γρήγορο από τη φθορά.

Με τις πολλές εμπειρίες που είχε στη ζωή του, προσωπική και δημόσια, ο Στέλιος Παπαθεμελής είναι από τους δημόσιους άνδρες που δικαιούνται να νουθετούν:

Κάντε κάτι που θα ανακόψει την εντροπία του ελληνικού συστήματος.

Διότι αν η φθορά θα είναι μεγαλύτερη από την ενέργεια, το σύστημα οδηγείται μαθηματικά στον θερμοδυναμικό του θάνατο. Πεθαίνει, δηλαδή.

Η έννοια του θερμοδυναμικού θανάτου θα σας είναι γνωστή, όπως και ο Ιλία Πριγκοζίν και η θεωρία του περι καταστάσεων μακράν της ισορροπίας.

Με απλοϊκά λόγια και με όλους τους κινδύνους να παρερμηνευτώ, κατάσταση ισορροπίας που οδηγεί σε  φθορά, δηλαδή, εντροπία, έχουμε όταν είμαστε σε μια βαρετή κατάσταση, δεν ξέρουμε τι να κάνουμε και περιμένουμε  να πεθάνουμε.

Όταν, όμως, φύγουμε από αυτήν την κατάσταση απόλυτης ηρεμίας, φύγουμε, δηλαδή, από καταστάσεις ισορροπίας τότε έχουμε διακλαδώσεις να επιλέξουμε. Τότε αρχίζουμε να λειτουργούμε και διώχνουμε το θάνατο.

Αυτό, λοιπόν, μας συνιστά ο κ. Παπαθεμελής. Διαφορετικά η φθορά θα μας πνίξει.

Ο ίδιος το κάνει μονίμως στη ζωή του, αρνούμενος να περιέλθει σε κατάσταση ισορροπίας.

Η συνεχής δραστηριότητά του είναι μια τέτοια φυγή. Μια άρνηση της εντροπίας.

Από τους λίγους δημόσιους άνδρες που αντιστέκονται στη φθορά του χρόνου και νοιώθουν στους ώμους τους αυτόν τον ιστορικοπολιτισμικό σχηματισμό της συνάντησης του αρχαίου ελληνισμού με την Ορθοδοξία.

  Τον ελληνικό δρόμο, δηλαδή.

Αυτήν την οικουμενική αντίληψη της οποίας διαχρονικός φορέας υπήρξε ο ελληνισμός, ακόμη και σε περιόδους παρακμής του, ο Στέλιος Παπαθεμελής προσπαθεί να την κρατήσει ενεργή.

Έτσι ξεκίνησε, έτσι συμμετείχε στην πολιτική δράση, έτσι συνεχίζει και σήμερα. Με κάθε τρόπο. Από την πολιτική παρουσία μέχρι τη συγγραφή.

Σήμερα παρουσιάζουμε το 47^ο βιβλίο του. Να τα εκατοστήσει.

ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΤΟΥ ΣΤΙΓΜΑ

Ο Παπαθεμελής δεν είναι εύκολο να προσδιοριστεί πολιτικά.

Άνθρωπος με βαθιά γνώση της αρχαιοελληνικής γραμματείας και με αφομοιωμένη την Ορθοδοξία ως τρόπου ζωής, δίνει στο εσώφυλλο του βιβλίου λιτά και επιγραμματικά ο ίδιος την πολιτική του ταυτότητα.

«Πολιτικός, συνειδησιακά ακομμάτιστος, κινείται στον πολιτικοϊδεολογικό χώρο του Κοινωνικού Χριστιανισμού.

Αδιάλειπτη ενασχόλησή του τα μείζονα εθνικά θέματα καθώς και τα ζητήματα εθνικής αυτογνωσίας και στρατηγικής.

Γράφει πολιτικά και κοινωνιολογικά δοκίμια και μελετήματα».

ΓΝΩΡΙΜΙΑ

Προσωπικά τον γνώρισα τα πρώτα μεταπολιτευτικά χρόνια ως νεαρός, τότε, συντάκτης της εφημερίδας «Θεσσαλονίκη».

Ο Παπαθεμελής γνώριμος και του εκδότη και της ηγετικής ομάδας των εφημερίδων του Βελλίδη, ήταν συχνός επισκέπτης στο δημοσιογραφικό χώρο. Έχω την εντύπωση πως αν δεν γινόταν πολιτικός θα γινόταν δημοσιογράφος.

Γράφει συνέχεια. Είναι η δεύτερη φύση του. Γράφει και δημοσιεύει στις εφημερίδες.

Ο πολιτικός λόγος δεν του αρκούσε. Αν και τον λόγο του χαρακτήριζε η δομή, και ένας συνδυασμός καταληπτού και εμβάθυνσης, φαίνεται πως δεν του αρκούσε.

Τον γοήτευε- και τον γοητεύει- το χαρτί της εφημερίδας.

Το βιβλίο που παρουσιάζουμε σήμερα είναι μια συλλογή άρθρων του με διαχρονική σημασία τα οποία δημοσιεύτηκαν σε εφημερίδες αλλά και στο διαδίκτυο.

Στο τέλος του βιβλίου παραθέτει τις εφημερίδες στις οποίες τα άρθρα δημοσιεύτηκαν. Ούτε ένα ιστολόγιο.

Είναι η επιμονή του ανθρώπου στο είδος γραφής που τείνει να γίνει παρελθόν.

Λογικό, με αυτό μεγάλωσε.

Δυστυχώς, η εφημερίδα μας αποχαιρετά.

Προσαρμόζεται, όμως. Και αυτό είναι ένα άλμα στην εντροπική φθορά.

Είναι αξιοσημείωτο ότι και στο νέο κόσμο που αναδύεται, τον ψηφιακό, οι αναγνώστες του είναι πολλοί. Τα χτυπήματα που έχουν τα άρθρα του στο διαδίκτυο είναι αξιοσημείωτα.

Από τον Παπαθεμελή, η δική μου δημοσιογραφική γενιά που είχε την τύχη να τον συναντήσει, ωφελήθηκε. Ήταν μια διακριτή παρουσία δημοσίου ανδρός που, αν και ανέλαβε υπουργικά αξιώματα, νομίζω πως είχε πολλά περισσότερα να προσφέρει. Δεν του δόθηκε η δυνατότητα λόγω σκοπιμοτήτων που ήταν πολλές.

Δεν μπορώ να θυμηθώ άλλον πολιτικό της μεταπολίτευσης στη Θεσσαλονίκη με τις εμπειρίες, το δυναμισμό, τον πολιτικό λόγο, τον προβηματισμό και το πολιτικό θάρρος του Παπαθεμελή.

Νομίζω πως αυτόν τον άνθρωπο η Πόλη πρέπει να τον τιμήσει.

ΤΑ 47 ΒΙΒΛΙΑ

Σαρανταεπτά είναι αυτά τα βιβλία που έγραψε μέχρι σήμερα και αυτό που παρουσιάζουμε είναι το 47^ο.

«Κάντε άλμα πιο γρήγορα από τη φθορά είναι ο τίτλος του» και ο υπότιτλος «δοκίμια εθνικής αυτογνωσίας.

Το αφιερώνει στη Λένα.

Έχει 453 σελίδες και είναι χωρισμένο σε έξη ενότητες.

Όπως σας είπα, πρόκειται για άρθρα που έχουν δημοσιευτεί σε διάφορα έντυπα.

Η πρώτη ενότητα περιλαμβάνει τα Γεωπολιτικά.

Η τουρκική απειλή και η φοβική αντιμετώπισή της από τους πολιτικούς διαμορφωτές της εξωτερικής πολιτικής της χώρας, αποτελούν προνομιακά πεδία της ενασχόλησής του.

Το τελευταίο κείμενο αυτής της ενότητας έχει τον τίτλο: «αποτρέπει τον πόλεμο μόνο όποιος είναι αποφασισμένος να πολεμήσει».

Η δεύτερη ενότητα αφορά την ταυτότητα.

Προσφιλές του πεδίο. Μίξη ιστορίας, αγωνιστικού πάθους για ανεξαρτησία και τρόπου ζωής. Μια διαχρονική πορεία που συνεχώς δικαιώνει τον τίτλο του άρθρου του Παπαθεμελή: «Ίσως μια μέρα, εμάς που τόσο αίμα εχύσαμε να μας καθήσουν στο σκαμνί γιατί νικήσαμε».

Κλείνει το άρθρο με τη στροφή του Τραϊφόρυ, που τραγουδά η Βέμπο:

«Κάνε κουράγια Ελλάδα μου

Κι όσο μπορείς κρατήσου

Και στα παλιά παπούτσια σου

Γραψ όσα λεν οι εχθροί σου.»

Η Τρίτη ενότητα αναφέρεται στο πολιτικό σύστημα.

Αρχίζει με ένα κείμενο που τιτλοφορείται «επείγει μόνιμος μηχανισμός παραγωγής στρατηγικής» , συνεχίζει με ένα άλλο που λέει «δεν υπάρχει λαός της αριστεράς, ή λαός της δεξιάς, Υπάρχει μόνον ένας λαός» και καταλήγει με άρθρο βασισμένο στη ρήση του Τζιοβάνι Ανιέλι  «Υπάρχει ένα είδος αριστεράς που είναι πιο χρήσιμο από τη δεξιά. Πρόκειται για εκείνη την αριστερά που μπορεί να κάνει όλα όσα δεν θα μπορούσε να κάνει η δεξιά». Λες και είχε υπόψη του ο Ανιέλλι και τη σημερινή Ελλάδα.

Η τέταρτη ενότητα αφορά τα μνημόνια.

Τα μνημόνια που όλοι θα τα σκίσουν και θα τα καταπατήσουν και στο τέλος τα φορτώνουν στις πλάτες μας.

«Ώρα για πανευρωπαϊκό αντιμερκελικό Μέτωπο», γράφει. «Ενωμένοι θα νικήσουμε» συνεχίζει.  «Κατάντησαν την Ευρώπη ένα πουκάμισο αδειανό» καταλήγει.

Η Πέμπτη ενότητα αφορά την εξωτερική και εθνικοαμυντική πολιτική.

Να σοβαρευτούμε, γράφει.

Να μαλώνουμε ποιος θα κάνει το μεγαλύτερον καλό στην πατρίδα.

Η Ελλάδα τελευταίο μεσογειακό κάστρο ασφάλειας, δικαιούται ανταλλάγματα.

Κυπριακό και μείζονα εθνικά. Καμιά συμφωνία. Αγοράστε χρόνο.

Και καταλήγει με μαθήματα διαχρονικής πολιτικής από τον Αριστοτέλη.

Η τελευταία ενότητα είναι το επίμετρο:

Όταν το άδικο  γίνεται νόμος, η αντίσταση γίνεται καθήκον.  Είναι μια παρουσίαση πολιτικών κειμένων του Στέλιου Παπαθεμελή από τον λόγιο Λαοκράτη Βάσση.

Ο εξαίρετος διανοούμενος- και από τους σπάνιους ανθρώπους στους οποίους μπορείς να αποδώσεις την έννοια του αριστερού, όπως την φαντασιώθηκαν κάποτε οι κοινωνίες- με διευκόλυνε στην κατάληξη αυτής της παρουσίασης.

«Θα μου επιτραπεί να αρχίσω με τον φιλολογικό μου έπαινο», γράφει ο Βάσσης.

Πρώτον, για την εξαιρετική χρήση της γλώσσας μας και δεύτερον για την ποιοτική λογιοσύνη της γραφής του, που και τα δύο μαζί αναδεικνύουν τη βαθιά ελληνική παιδεία του Στέλιου Παπαθεμελή.

Τα κείμενα του Παπαθεμελή που αξίζει να διαβάσετε, αποτελούν μια αγωνιστική στρατηγική για τον ελληνισμό.

Και αποτελούν μια συγκροτημένη άποψη για το τέλος, επιτέλους, μιας παρακμιακής πορείας. Όχι μόνο της μεταπολίτευσης αλλά της μετεμφυλιακής Ελλάδας.

Το μεσημέρι ανήρτησα στο facebook την εκδήλωση. Ένας από τους συνομιλητές έγραψε:

«Παντα καιριες και υπευθυνες οι παρεμβασεις του παπαθεμελη…απ τους ελαχιστους πολιτικους αυτου που κατανοουμε σαν ”μεταπολιτευτικη περιοδο”,η παρουσια των οποιων στα δημοσια πραματα παραμενει αποδεκτη κι αγαπητη απ τον ελληνικο λαο, και στην εποχη των μνημονιων…

Νομίζω δεν υπάρχει μεγαλύτερη ικανοποίηση για έναν δημόσιο άνδρα από την αναγνώρισή του από το λαό. Και αυτό ο Στέλιος Παπαθεμελής το πέτυχε.

Να είσαι καλά Στέλιο Παπαθεμελή και περιμένουμε και τα άλλα 53 βιβλία σου.

Καλοτάξιδο.