Του Άρη Βικέτου *
Ο πολιτικός κόσμος της Κύπρου, με εξαίρεση την κυβέρνηση, δεν ασχολήθηκε με την αμερικανική αεροπορική επίθεση στη Συρία. Η Λευκωσία, η οποία διατηρεί άριστες σχέσεις με τη Μόσχα και από την εποχή Ομπάμα χαρακτηρίζεται από την Ουάσιγκτον ως «στρατηγικός εταίρος», από την πρώτη στιγμή ταυτίστηκε με τη θέση των Βρυξελλών ως χώρα- μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μάλιστα, ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης δήλωσε ρητά ότι το αμερικανικό πλήγμα στη Συρία «δεν εξέρχεται της διεθνούς νομιμότητας, καθώς πρόκειται αποδεδειγμένα για θέμα σοβαρής παραβίασης του ανθρωπιστικού δικαίου».
Μια μέρα προηγουμένως, η κυπριακή κυβέρνηση είχε καταδικάσει τη χρήση χημικών όπλων και ζήτησε να λογοδοτήσουν όποιοι θεωρηθούν ως υπαίτιοι για την επίθεση με χημικά. Έγκυρη κυβερνητική πηγή ανάφερε στο Αθηναϊκό/ Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ότι η Λευκωσία παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Συρία, αφού αυτή αποτελεί μέρος της «μεγάλης εικόνας» στην περιοχή, στην οποία περιλαμβάνεται και το Κυπριακό.
Αύριο, Τρίτη, λίγες μέρες μετά την επιδείνωση της κατάστασης στην Συρία και παραμονές του δημοψηφίσματος στην Τουρκία, θα επαναληφθούν οι απευθείας διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό μεταξύ των ηγετών των δύο κοινοτήτων, Νίκου Αναστασιάδη και Μουσταφά Ακιντζί. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης τον περασμένο Φεβρουάριο αποχώρησε από το τραπέζι των διαπραγματεύσεων, επικαλούμενος την απόφαση της κυπριακής Βουλής για αναφορά στα σχολεία του ενωτικού δημοψηφίσματος του 1950.
Ωστόσο, ο πραγματικός λόγος ήταν η επικέντρωση του Ταγίπ Ερντογάν στο δημοψήφισμα στη χώρα του και το ότι ήθελε να αποφύγει να τοποθετηθεί στα κρίσιμα ζητήματα: ασφάλεια-εγγυήσεις και εδαφικό. Γι’ αυτό και δεν έγινε, όπως είχε προγραμματιστεί, στις αρχές Μαρτίου η δεύτερη διάσκεψη στη Γενεύη με τις εγγυήτριες δυνάμεις (Τουρκία- Ελλάδα-Βρετανία) και τις δύο κοινότητες της Κύπρου.
Από την πλευρά του, ο Ακιντζί για να δικαιολογήσει τη στάση του, υποστήριξε ότι το δημοψήφισμα στην Τουρκία δεν έχει σχέση με τις συνομιλίες στο Κυπριακό. «Πάντα με κατηγορούν ότι προσπαθώ να καθυστερήσω λόγω αυτού, δεν είναι αλήθεια, δεν ήταν ποτέ αλήθεια. Είναι ξεχωριστό ζήτημα, είναι εσωτερικό ζήτημα της Τουρκίας και αυτοί θα αποφασίσουν», είχε δηλώσει ο Τουρκοκύπριος ηγέτης. Το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος, όπως εκτιμούν αναλυτές στη Λευκωσία, θα παίξει ρόλο στη στάση της Τουρκίας τόσο σε σχέση με την κρίση στη Συρία όσο και σε σχέση με τα επόμενες κινήσεις της Άγκυρας στο Κυπριακό.
Σημειώνεται η δήλωση Ερντογάν, ότι η χώρα του θα διευρύνει τις επιχειρήσεις στη Συρία. Το ζήτημα είναι κατά πόσο θα μπορέσει να το κάνει αυτό, αν βγει αποδυναμωμένος από το δημοψήφισμα. Επίσης, ποια ανταλλάγματα θα ζητήσει από τη διεθνή κοινότητα για να εμπλακεί η Τουρκία σε επιχειρήσεις κατά του καθεστώτος Άσαντ και των τρομοκρατικών οργανώσεων;
Για το Κυπριακό οι ίδιοι αναλυτές εκτιμούν ότι με επικράτηση του «όχι» στο δημοψήφισμα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι ο Ερντογάν δεν θα δείξει την παραμικρή ευελιξία στο Κυπριακό.
Σε περίπτωση νίκης του Τούρκου Προέδρου υπάρχει κάποια συγκρατημένη αισιοδοξία με δύο προϋποθέσεις: α) η επίλυση του Κυπριακού θα είναι μέσα στις προτεραιότητες του Ερντογάν, β) η λύση να διασφαλίζει τις ανησυχίες και των δύο κοινοτήτων της Κύπρου. Επίσης, θεωρώντας ότι θα επικρατήσει το «ναι» στο δημοψήφισμα στον προβληματισμό για τη στάση του Ερντογάν στο Κυπριακό θα πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι ακόλουθοι παράγοντες:
– Το εύρος της νίκης του Τούρκου Προέδρου
– Η διακηρυγμένη θέση της κυπριακής κυβέρνησης να προχωρήσει, ανεξάρτητα από την πορεία του Κυπριακού και τις απειλές της Άγκυρας, το πρόγραμμα γεωτρήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ
– Η σχέση Τουρκίας- ΗΠΑ και το κατά πόσον η Ουάσιγκτον θα ασκήσει επιρροή στην Άγκυρα για βιώσιμη και λειτουργική λύση
– Η επανάληψη, αν καταστεί δυνατόν, των ενταξιακών διαπραγματεύσεων Τουρκίας- Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σημειώνεται ότι είναι γενικά αποδεκτό πως η σωστή λύση του Κυπριακού θα έχει σημαντικά οφέλη για την Άγκυρα στον ενεργειακό τομέα και κυρίως στη διέλευση από τη χώρα του αγωγού φυσικού αερίου από το Ισραήλ προς την Ευρώπη. Αυτό είναι και το σημαντικότερο κίνητρο για την Τουρκία για μια λύση, που δεν θα αφήνει, σύμφωνα με τον πρόεδρο Αναστασιάδη, «νικητές και ηττημένους».
Ο Άρης Βικέτος είναι δημοσιογράφος
Πηγή: Το δημοψήφισμα στην Τουρκία, η κατάσταση στη Συρία και το Κυπριακό: “Νικητές” και “ηττημένοι” http://mignatiou.com/2017/04/to-dimopsifisma-stin-tourkia-i-katastasi-sti-siria-ke-to-kipriako-nikites-ke-ittimeni/
