του Henri Temple
[Στις 5 Μαΐου 1992, όταν η γαλλική Βουλή ενέκρινε τη Συμφωνία του Μάαστριχ, ο γκωλικός βουλευτής Φιλίπ Σεγκέν είπε, μεταξύ άλλων, και τούτα τα προφητικά: ‘’Η Ευρώπη που μας προτείνουν…θάβει την έννοια της εθνικής κυριαρχίας’’ και η έδρα της Γαλλίας στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα μεταφερθεί στη Κοινότητα. Με τα σημερινά δεδομένα στη γερμανική Ευρωπαϊκή Ενωση, δηλ. στη Γερμανία. Η πρόσφατη γαλλο-γερμανική συμφωνία προβλέπει ακριβώς αυτό. Αλλά η Γαλλία απέκτησε την έδρα ως νικητής του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου. Τι μεσολάβησε για να την απεμπολίσει, χάνοντας ένα δυνατό χαρτί της εθνικής της κυριαρχίας;
Αλλά το ζήτημα του Εθνους δεν αφορά αποκλειστικά στη Γαλλία. Διεκδικούμε, νομίζω, το προνόμιο ότι δώσαμε τα…φώτα στους Γάλλους. Με μπροστάρηδες του ετερόφωτους προοδευτικούς αστούς πολιτικούς, και προπαντός με την πρώτη φορά Αριστερά στην εξουσία, Ιστορία και Ορθόδοξη Πίστη – το ομόθρησκον του Ισοκράτη – βρέθηκαν στο στόχαστρο των διαφωτιστών σε μια εμφανή προσπάθεια να διαμορφώσουν ΄΄πολίτες του κόσμου΄΄ και όχι συνειδητοποιημένους Ελληνες. Πριν φτάσουμε στην εκχώρηση του ονόματος της Μακεδονίας είχε προλειανθεί το έδαφος με βιβλία Ιστορίας για την Εκπαίδευση και τηλεοπτικές εκπομπές – ΄΄Γράμματα σπουδάγματα΄΄; – στην ΕΡΤ, όπου η Πηνελόπτη Δέλτα χαρακτηρίζονταν επιεικώς εθνικίστρια…Σ’ αυτή την προσπάθεια εντάσσονταν και οι εκπομπές του ΣΚΑΪ ΄΄1821: η γέννηση ενός Εθνους΄΄... Ε.Δ.Ν.]
Σε μια ατμόσφαιρα τερματισμού του καθεστώτος πριν την ώρα του και αμφιβολίες σχετικά με τις πραγματικές ικανότητες του οικοδεσπότη των Ηλυσίων, διεξάγεται η περίεργη άσκηση της «μεγάλης εθνικής συζήτησης» που διαμορφώνεται προσεκτικά από εκείνον που σκέφτεται να επωφεληθεί από αυτήν. Από αυτήν την ασυνάρτητη συζήτηση μας λένε ότι θα γίνει μια σύνθεση στα μέσα Μαρτίου από τον εμπνευστή της. Θα οδηγήσει σε δημοψήφισμα; Αγωνία.
Για τον θιασώτη μιας ομοσπονδιακής και γερμανογαλλικής Ευρώπης, το λιγότερο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η αντίληψή του για την ιδέα του έθνους είναι συγκεχυμένη, ακόμη και καραγκιοζίστικη όταν μιλά για την «εθνικιστική λέπρα» που απειλεί την Ευρώπη, την οποία μπορεί να αντιμετωπίσει μόνο ο Υπουργός του των Εσωτερικών που βλέπει, στα κίτρινα γιλέκα … μελανοχίτωνες (στμ: ναζιστές).
Το έθνος δεν έχει “σαφή ορισμό”
Η κυβέρνηση, λοιπόν, σε επίσημη δημοσίευση του Ιουνίου του 2018, που πέρασε απαρατήρητη, ανάρτησε μια ανακοίνωση για να μας ενημερώσει για το τι πρέπει να γνωρίζουμε για το έθνος. Το κείμενο αυτό προέρχεται από τη Διεύθυνση Νομικών και Διοικητικών Πληροφοριών (ΔΝΔΠ), που υπάγεται στον πρωθυπουργό…
Αυτό το δισέλιδο κείμενο με τίτλο “Η ιδέα του έθνους” αρχίζει ορίζοντας το Εθνος χωρίς καμιά απολύτως αναφορά στη Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του 1789, η οποία καθιστά το έθνος την πρωταρχική συνταγματική πηγή κάθε κυριαρχίας. Και χωρίς αναφορά στο άρθρο 3 του Συντάγματος: «Η εθνική κυριαρχία ανήκει στο λαό που την ασκεί μέσω των εκπροσώπων τους και μέσω δημοψηφίσματος». Ούτε στο άρθρο 4: “Τα πολιτικά κόμματα και ομάδες […] πρέπει να σέβονται τις αρχές της εθνικής κυριαρχίας και της δημοκρατίας. ”
Πράγματι, διαβάζουμε στην πρώτη φράση αυτού του εγγράφου ότι «το Έθνος είναι περισσότερο ιδεολογική κατασκευή παρά συγκεκριμένη πραγματικότητα, πράγμα που εξηγεί τη δυσκολία να έχει έναν σαφή ορισμό».
Εισαγωγή στον εθνικιστικό σχετικισμό
Μένουμε αποσβολωμένοι. Το έθνος είναι εξαρχής το βάθρο της Γαλλικής Δημοκρατίας. Από τότε που ο Ρουσώ και μετά ο Ρενάν, φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι είδαν τη «συγκεκριμένη πραγματικότητα» και την ψυχολογική ανάγκη. Και από την άποψη της νομικής θεωρίας, ο Καρέ ντε Μαλμπέργκ είχε καθορίσει μία για πάντα την έννοια του νόμου ως έκφρασης της γενικής βούλησης το 1931.
Αυτό το επίσημο έγγραφο προσπαθεί πεισματικά να σχετικοποιήσει την ιδέα του Εθνους. Για να πείσει τον αναγνώστη, αναφέρει ότι “στη Γαλλία και στην Αγγλία [το Ηνωμένο Βασίλειο;], είναι η συγκεντρωτική και ενοποιητική δράση της βασιλικής εξουσίας που συνέβαλε αποφασιστικά στην εμφάνιση του έθνους. Αλλά το εθνικό αίσθημα, που υπάρχει σε μια μικρή ελίτ, εξαπλώθηκε αρκετά αργά.» Στη συνέχεια, μας εκθέτει τις περιπτώσεις της Γερμανίας, Ελβετίας και Ιταλίας. Συνολικά, 21 γραμμές συγκριτικής πολιτικής φιλοσοφίας και μόνο τέσσερις για τον Ρενάν, χωρίς όμως να τονίζεται η πρωτοτυπία της διατύπωσης, τόσο φορέας της γαλλικής πολυμορφίας όσο και εγγυητής του μέλλοντος με την ιδέα της “συνύπαρξης ” του Ρενάν: μια συμβατική αντίληψη του έθνους, κλειδί για την πολιτική ένταξης. Βεβαίως, περίπου δέκα γραμμές θυμίζουν το νομικό και θεσμικό ρόλο του Εθνους, αλλά άλλες 14 αναπτύσσουν μαρξιστικές φιλοσοφικές κριτικές για την έννοια.
Το έθνος τελειώνει με τον Μαρξ
Είναι στην αποστολή της ΔΝΔΠ να δίνει όπλα, εξάλλου ξεπερασμένα, αποδόμησης εννοιών στις οποίες θεμελιώνονται η Δημοκρατία και το κράτος; Αν επισημαίνεται η σχέση Εθνους-Δημοκρατίας, θα παρατηρήσουμε ότι η ανάρτηση εκθέτει δια μακρών μαρξιστικές σκέψεις: «Η ιδέα του έθνους έχει αποτελέσει αντικείμενο σοβαρών αμφισβητήσεων. Ενώ η Γαλλική Επανάσταση είχε εφαρμόσει μια ενιαία αντίληψη για το Έθνος, αντιτιθέμενη στα ενδιάμεσα όργανα και τις τοπικές αρχές που διαιρούσαν τα άτομα και αντιτάσσονταν στην άσκηση της ιθαγένειάς τους, οι κοινωνικές ανισότητες που εμφανίστηκαν με τη βιομηχανική επανάσταση συνέβαλαν στην κριτική της εθνικής ιδέας. Για τους υποστηρικτές της θεωρίας της ταξικής πάλης, η ιδέα του έθνους
Προφητικό σκίτσο του Robert Minor στην Snt Louis Post-Dispatch το 1911. Ο Μαρξ με το κεφάλαιο υπό μάλης γίνεται ενθουσιωδώς δεκτός από μεγαλοπαράγοντες της Γουώλ Στρίιτ.
καλύπτει τις συγκρούσεις συμφερόντων μεταξύ των κοινωνικών τάξεων ανάλογα με τη θέση τους στη διαδικασία παραγωγής. Η ισότητα των δικαιωμάτων στο εθνικό πλαίσιο κάλυπτε έτσι την πραγματική ανισότητα ανάμεσα στους προλετάριους και τους καπιταλιστές στα διάφορα κράτη. Επίσης, το επαναστατικό κίνημα διαμορφώθηκε ως διεθνιστικό κίνημα, με στόχο την κατάργηση των τάξεων, του κράτους, … και των εθνών. Τα ευρωπαϊκά σοσιαλιστικά καθεστώτα που προέκυψαν μετά την Επανάσταση του 1917, ωστόσο, βασίστηκαν στο εθνικό γεγονός χωρίς να το αμφισβητήσουν: η ίδια η ΕΣΣΔ χωρίστηκε σε δημοκρατίες και αυτόνομες κοινότητες που αντιστοιχούσαν στα διάφορα Εθνη που αποτελούσαν το σοβιετικό κράτος.»
Ιδέες που εξακολουθούν να υποστηρίζονται τελευταία από δύο συγγραφείς: το Bέλγο Ντετιέν και το μαρξιστή Noυαριέλ. Ο τελευταίος, παρασυρόμενος από την πολιτική του δέσμευση, πιστεύει ταυτόχρονα, χωρίς να φοβάται ότι αντιφάσκει προς τον εαυτό του, ότι “η εθνική ταυτότητα είναι ένα ψευδοπρόβλημα”, ότι “δεν υπάρχει ούτε ένας ορισμός της εθνικής ταυτότητας που να γίνεται δεκτός από όλους τους ερευνητές “, ότι δεν είναι” επιστημονική έννοια “· αλλά και ότι είναι μια έκφραση που ανήκει στην πολιτική γλώσσα, “μια απλή εκλογική κομπίνα για να κολακεύει τις προκαταλήψεις του πλέον ξενοφοβικού τμήματος του πληθυσμού“.
Η δήθεν ‘’εθνική’’ «Μεγάλη συζήτηση»
Ωστόσο, αυτό το κατηγορητήριο δεν αντέχει στις ομόφωνες αναλύσεις ενός πολύ πρόσφατου βιβλίου: Τι είναι ένα έθνος στην Ευρώπη, στο οποίο δώδεκα συγγραφείς τονίζουν τις γεωγραφικές, ιστορικές, οικονομικές, ψυχοκοινωνικές, νομικές, πολιτικές και ορθολογικές διαστάσεις της πραγματικότητας των εθνών και της μετοχής του ατόμου στο έθνος του. Άλλοι Γάλλοι συγγραφείς, όπως οι Ρουσώ, Ντυρκάιμ, Μπεντά, Μως, Μουνιέ, Μορέν, ήταν επίσης σε αυτή τη γραμμή που διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι κάνουν την κυρίαρχη επιλογή να αποφασίσουν με ποιον να ζουν ή να μην ζουν μαζί. Για τους Ζωρές, το έθνος είναι “το μόνο αγαθό των φτωχών”. Αλλά η κυβέρνηση έχει ξεχάσει να αναφέρει τι λένε αυτοί οι σπουδαίοι Γάλλοι συγγραφείς για το θέμα.
Δεν μπορώ να δώσω περισσότερα στοιχεία στους πολίτες που συμμετέχουν στη “Μεγάλη Εθνική Συζήτηση” για να τεκμηριώσουν τι είναι πραγματικά το έθνος τους. Διότι αυτό είναι το πλαίσιο και ο σκοπός αυτής της συζήτησης. Τα έθνη είναι πολύ αληθινά, τα ανθρώπινα πλάσματα τα χρειάζονται, ο νόμος τα αναγνωρίζει, η δημοκρατία τα εμψυχώνει και τα νομιμοποιεί, και η οικονομία, όπως και το χρήμα, τα συνοδεύουν από την εμφάνισή τους.
Μετάφραση: Ευάγγελος Δ. Νιάνιος
Πηγή:https://www.causeur.fr/nation-gouvernement-dila-fiche-159028
