Μετάφραση του άρθρου Who threatens Turkey? από τον αναγνώστη μας Wan Werf
Καθ. Μάριος Ευρυβιάδης
Μας μισούν όλοι;” Αυτό ήταν το ερώτημα που έθεσε στην τακτική στήλη του ο εκλιπών δημοσιογράφος Mehmet Ali Birand. Η στήλη του Μπιράντ στην εφημερίδα Hurriyet μεταφράζεται τακτικά στην Turkish Daily News (8 Φεβρουαρίου 2001):
Εάν κοιτάξουμε αυτο το σκηνικό, στη γειτονιά της Τουρκίας, ένα ερώτημα πάντοτε γεννιέται στο μυαλό ενός ατόμου: Οι χώρες μπορεί να έχουν προβλήματα με τους μακρινούς και στενούς γείτονές τους, ακόμη και με τους συμμάχους τους. Ωστόσο, κανείς δεν έχει τόσες διαφωνίες με τους συνεργάτες του όσες εμείς. Κάτι δεν πάει καλά. Είτε όλοι νιώθουν εχθρότητα προς εμάς (!) είτε κάνουμε κάτι λάθος. Τι λέτε, ποιο είναι το σωστό;”
Όταν το ζητάει η περίσταση ο Μπιράντ , ξαναθέτει την ίδια ερώτηση ή κάποια παραλλαγή της στα άρθρα του: Οι Τούρκοι έχουν πάντα δίκιο και είναι όλοι λάθος;
Ο Μπιράντ (1941-2013) ήταν ένας από τους πιο αξιόπιστους και ισχυρούς Τούρκους δημοσιογράφους, ο οποίος έγραψε εξαιρετικές και πρωτότυπες ιστορίες, συμπεριλαμβανομένων εξαιρετικών βιβλίων για το ρόλο του Τουρκικού Στρατού στην πολιτική και ασχολήθηκε με θέματα εξωτερικής πολιτικής, γενικά. Το 2006 αποκαλύφθηκε ότι το Τουρκικό Βαθύ Κράτος (Derin Devlet) διέταξε έναν από τους πιο διάσημους δολοφόνους του, ο οποίος είχε το ψευδώνυμο “Yesil” (Πράσινος) να τον στοχοποιησει για δολοφονία.
Πριν από μισό αιώνα, στο Τελ Αβίβ στις 16 Αυγούστου 1953 ο ισραηλινός επιτετραμμένος στην Τουρκία Maurice Fisher έγραψε, μεταξύ άλλων, τα ακόλουθα
“Οι σχέσεις μας με την Τουρκία είναι εξαιρετικά καλές τελευταία…[αλλά] αυτές οι καλές σχέσεις θα μπορούσαν να επιδεινωθούν εν μιά νυκτί, και θα πρέπει να διδαχθούμε από την πικρή εμπειρία των άλλων. Οι Τούρκοι δεν έχουν ακόμα επιτύχει ένα πρότυπο με το οποίο, σε περίπτωση διαφωνίας με άλλο κράτος, θα μπορούν να σταθμίσουν τις θέσεις αμφότερων των πλευρών. Γι’ αυτούς υπάρχει μια μοναδική αρχή: Σε οποιαδήποτε σύγκρουση με αλλοδαπό, είτε πρόκειται για ιδιώτη, είτε για επιχείρηση, είτε για κράτος, ο Τούρκος έχει πάντα δίκιο.».
[Πηγή: Amikam Nachmani , Ισραήλ, Τουρκία και Ελλάδα: Ανήσυχες Σχέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο. Λονδίνο: Frank Cass, 1987, σ. 43.]
Και σήμερα, λόγω της σοβούμενης κρίσης στις σχέσεις Τουρκίας-Αμερικής, να μια ακόμη άποψη που εξέφρασε ένας πρώην αξιωματούχος του Πενταγώνου, με εκτεταμένες υπηρεσίες στην Τουρκία. Ήταν ο Justin Galen (ψευδώνυμο) του οποίου το άρθρο, “Η Τουρκία ως αυτοτραυματισμένη πληγή: Οι Επιλογές Περιορισμού της Αμυντικής Πολιτικής των ΗΠΑ”, δημοσιεύθηκε στην “Εφημερίδα των Ενόπλων Δυνάμεων International” (Τόμος 117 αρ. 10, 1980). Είναι σημαντικό οτι , το άρθρο δημοσιεύτηκε τον Ιούνιο του 1980, λίγους μήνες πριν το πραξικόπημα του Kenan Evren. Ο Μπιράντ παραθέτει αποσπάσματα από αυτό στο υπέροχο βιβλίο του, “Το Πραξικόπημα της 12ης Σεπτεμβρίου”(1973).
Στην καλά τεκμηριωμένη ανάλυσή του, ο Γκάλεν διαφωνεί με τις φιλοδοξίες της Άγκυρας για άσκηση περιφερειακής και παγκόσμιας εμβέλειας εξουσία. Επιπλέον, εγείρει ερωτήματα σχετικά με το ρόλο και την αλαζονεία του Τουρκικού Στρατού, όπως αυτά καταδεικνύονται από τις μη ρεαλιστικές απαιτήσεις των στρατηγών του για προηγμένη μεταφορά αμερικανικού εξοπλισμού και τεχνολογίας, σε μια εποχή που η οικονομία της χώρας είχε ήδη καταρρεύσει (1979-80). Συνεπώς, ο Galen καταλήγει : “Δυστυχώς, εάν οι ΗΠΑ πρέπει ποτέ να θέσουν το ερώτημα ‘Ποιος έχασε την Τουρκία;’ Η απάντηση θα είναι η ίδια με αυτή του Ιράν: Θα είναι οι Τούρκοι που έχασαν την Τουρκία”.
Παρεμπιπτόντως, το παραμύθι “Ποιος έχασε την Τουρκία;” ήταν το αγαπημένο κλισέ των Τουρκοφίλων στην Ουάσινγκτον για δεκαετίες. Όποια και αν ήταν η κρίση μεταξύ των ΗΠΑ και της Τουρκίας,απ τις πολλές στην περίοδο μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η διαφορά στην Ουάσινγκτον ήταν πάντα μεταξύ εκείνων που υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ δεν κάνουν αρκετά για την Τουρκία και των υπολοίπων που υποστήριζαν ότι οι ΗΠΑ πρέπει να κάνουν περισσότερα. Ο κοινός παρονομαστής και για τις δύο σχολές ήταν ότι η Τουρκία ήταν, είναι και θα είναι πάντα, ένας “απαραίτητος σύμμαχος”, αλλά δυστυχώς παραμένει “παραμελημένη” και, ακόμα χειρότερα, υφίσταται “άδικη” μεταχείριση από τους δυτικούς συμμάχους της και τις ΗΠΑ ειδικότερα. Έτσι οι “Τούρκοι έχουν πάντα δίκιο” και, δικαιολογημένα έχουν τα ξεσπάσματα τους και δικαιολογημένα συμπεριφέρονται και ενεργούν όπως κάνουν, επειδή δεν λαμβάνουν τίποτε άλλο παρά αγνωμοσύνη από τους συμμάχους τους ,παρά τις θυσίες και τα έξοδα που υφίστανται για την ασφάλεια της Δύσης.
Αυτή ακριβώς είναι η θέση που υιοθέτησε ο Πρόεδρος Τραμπ στην πιο πρόσφατη ρήξη μεταξύ Ουάσινγκτον και Άγκυρας, η οποία επικεντρώνεται στο ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα S-400. Οι Τούρκοι δεν ευθύνονται για την αγορά του ρωσικού συστήματος, ισχυρίστηκε ο Τραμπ. Ήταν λάθος του Ομπάμα. Τους μεταχειρίστηκε “άδικα” αρνούμενος να τους πουλήσει το σύστημα Patriot και έτσι τους ανάγκασε να στραφούν στη Μόσχα. Ωστόσο, όλοι στην Ουάσινγκτον γνωρίζουν ότι ο λόγος που απέτυχε η συμφωνία για τους Patriot ήταν επειδή οι Τούρκοι απαίτησαν να αποκτησουν το σύστημα Patriots,με όλες τις δυνατότητες του ξεκλειδωμένες καθώς και την υψηλή τεχνολογίας του και το βασικό λογισμικό του. Γνωρίζουν επίσης ότι χρόνια πριν ,οι Τούρκοι προσπάθησαν και δεν κατάφεραν να εκβιάσουν τις ΗΠΑ με το να διαπραγματεύονται με τους Κινέζους για την αγορά αντιπυραυλικού συστήματος από το Πεκίνο.
Ωστόσο, στη θέση του υπέρ των Τούρκων, ο Τραμπ απλά μιμούνταν τον Ομπάμα. Όταν ανέλαβε την εξουσία το 2009 ο Ομπάμα ,επέλεξε την Τουρκία ως την πρώτη του ξένη επίσκεψη, επαινώντας την ηγεσία του Ερντογάν και την Τουρκία ,ως μοντέλο και μετριοπαθή ισλαμική δημοκρατία. Το έκανε για να επανορθώσει την “άδικη” μεταχείριση του προκατόχου του. Μέχρι τότε και από το 2003, η Κυβέρνηση Μπους είχε υποβαθμίσει ανεπίσημα τις σχέσεις με την Άγκυρα περιορίζοντας τις ανταλλαγές, τις επισκέψεις και τις επαφές ειδικά με Τούρκους αξιωματούχους στην Αμερικανική πρωτεύουσα, λόγω του πολέμου στο Ιράκ το 2003. Το 2003, οι Τούρκοι συμμετείχαν στο αγαπημένο τους ανατολίτικο παιχνίδι εκβιασμού, απαιτώντας έως 90 δισεκατομμύρια δολάρια (ο Πρωθυπουργός Γκιούλ σε επίσκεψη στον Κόλιν Πάουελ στην Ουάσιγκτον DC) και παραχωρήσεις εναντίον της Κύπρου και των Κούρδων, ώστε να επιτραπεί στις αμερικανικές δυνάμεις να ανοίξουν δεύτερο μέτωπο εναντίον του Χουσεΐν μέσω της Τουρκίας. Ο Μπους τους προσέφερε 30 δισ., παραχωρήσεις για την Κύπρο και τους Κούρδους, ωστόσο δεν εκπλήρωσε το αίτημά τους για έναρξη “παράλληλης επίθεσης ” και ανεξάρτητης από την Αμερικανική διοίκησης, εναντίον των Κούρδων του Ιράκ. Προσβεβλημένοι, οι Τούρκοι αρνήθηκαν την πρόσβαση, απόφαση η οποία κόστισε ζωές, δισεκατομμύρια δολάρια και τεράστια απογοήτευση στον Μπους και στους σχεδιαστές του Πενταγώνου.
Ατάραχη η επερχόμενη Κυβέρνηση Ομπάμα κατηγόρησε τον Μπους για την αποτυχία κατανόησης των αναγκών της Τουρκίας για “ασφάλεια” και για την “άδικη μεταχείριση” τους. Κατά ειρωνεία της τύχης, ο Ομπάμα κατάλαβε το βρώμικο παιχνίδι της Τουρκίας και του Ερντογάν- του κάποτε “καλύτερου φίλου” του- στη Μέση Ανατολή, μόνο προς το τέλος της θητείας του.
Αυτό που ακούμε επίμονα από τον Ερντογάν, τον τουρκικό στρατό, τους ισλαμιστές, τους κεμαλιστές, τους δημοσιογράφους κάθε είδους, και από τους υπόλοιπους, είναι ότι η Τουρκία -την οποία δεν αποτυγχάνουν ποτέ να υπενθυμίσουν ότι έχει το δεύτερο μεγαλύτερο στρατό στην Ατλαντική Δύση- τελεί υπό καθημερινές απειλές από δυνάμεις που είτε θέλουν να την διαμελίσουν είτε να την εμποδίσουν να επιτύχει παλιές δόξες ως κληρονόμος της αυτοκρατορίας. Το μόνο που θέλει η Τουρκία, και το λεει παντου ξανά και ξανά, είναι αυτό που της ανήκει “δίκαια” και το οποίο της αφαιρέθηκε “άδικα”. Θέλει αυτό που της δίνει το δικαίωμα να έχει κατα το διεθνές δίκαιο και την δικαιοσύνη – θέλει τη “θέση της κάτω από τον ήλιο”, τίποτα περισσότερο. Ο Αχμέτ Νταβούτογλου, ο άλλοτε υπουργός Εξωτερικών και Πρωθυπουργός στην πραγματικότητα χρησιμοποίησε οπως η Γερμανια στον ΒΠΠ τη λέξη “lebensraum” ζωτικό χώρο, για να περιγράψει την τουρκική πολιτική. Η Τουρκία πρέπει, συνεπώς, να εξοπλιστεί μέχρι τα δόντια, να εδραιώσει την τουρκική ειρήνη στη γειτονιά της, και έτσι να αποκτήσει ειρηνικά αυτό που δικαιωματικά της ανήκει.
Αλλά ποιος απειλεί την Τουρκία, στ αλήθεια; Σίγουρα όχι οι Ρώσοι, οι μόνοι με πραγματικές δυνατότητες να το κάνουν. Αλλιώς γιατί να αγοράσεις τους S-400 και εν γνώσει σου να βάλεις ένα Δούρειο Ίππο εντός των τειχών σου; Θα μπορούσαν να είναι οι Ιρανοί; Δεν υπήρξε πόλεμος μεταξύ Τούρκων και Περσικών για σχεδόν τρεις αιώνες και τα σύνορά τους ήταν ιστορικά τα πιο σταθερά στην περιοχή. Μπορεί να είναι ανταγωνιστές, αλλά δεν είναι εχθροί. Στην πραγματικότητα, η Άγκυρα και η Τεχεράνη συνεργάζονται εντατικά, ειδικά εναντίον της Ουάσινγκτον. Ο πρόσφατα απελευθερωμένος από φυλακή των ΗΠΑ, Τούρκος τραπεζίτη Mehmet Hakan Atilla, έκανε φυλακή για μια αριστοτεχνικά στημένη επιχείρηση μαζι με Ιρανούς -κατόπιν εντολής των καθεστώτων τους- μια από τις μεγαλύτερες πρόσφατες επιχειρήσεις λαθρεμπορίου χρυσού με σκοπό την υπονόμευση των κυρώσεων κατά του Ιράν. Ο Ερντογάν με την βοήθεια του Ατίλα, ο οποίος διοικεί την Τουρκική κρατική τράπεζα Halkbank ,γνώριζε το σχέδιο για – πετρέλαιο έναντι χρυσού με σκοπό να παρακάμψει τις κυρώσεις των ΗΠΑ . Ο Ερντογαν τον καλωσόρισε ένθερμα πίσω στην Τουρκία και του προσέφερε νέα θέση εργασίας.
Θα μπορούσε η απειλή κατά της Τουρκίας να προέλθει από τους γείτονές της, το Ιράκ και τη Συρία; Και οι δύο χώρες έχουν εδώ και χρόνια πέσει στο καναβάτσο και αιμορραγούν . Δεν μπορούν να υπερασπιστούν τον εαυτό τους έναντι επαναλαμβανόμενων τουρκικών επιθέσεων. Τα εδάφη του Ιράκ και της Συρίας βρίσκονται υπό τουρκική κατοχή. Στην πραγματικότητα, το ιρακινό έδαφος δέχεται επίθεση από την Τουρκία από το 1978. Το Ιράκ και η Συρία απειλούν πραγματικά την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ;
Μπορεί να είναι η Σαουδική Αραβία, τότε. Σοβαρά τώρα. Μιλάμε για μια χώρα που δεν μπορεί να χειριστεί την Υεμένη, τον φτωχό και ρημαγμένο από τον εμφύλιο πόλεμο γείτονά της.
Σίγουρα ο Λίβανος και η Ιορδανία δεν απειλούν την Τουρκία. Μπορεί να είναι το Ισραήλ και η Αίγυπτος, τότε. Ούτε που έχουν απειλήσει ποτέ την Τουρκία. Αλλά και οι δύο την αποτρέπουν από το να συμπεριφέρεται σαν νταής εναντίον τους. Και αυτό απογοητεύει την Άγκυρα. Έχει συνηθίσει να εκφοβίζει την Κύπρο και να αυταπατάται ότι μπορεί να τη γλιτώσει σε όλη τη Μεσόγειο. Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Με το νατοϊκό στρατό της αποτρέπει επίσης την Τουρκία απ το κυρίαρχο φετίχ της για παιχνίδια κυριαρχίας . Υπάρχει διαφορά μεταξύ αποτροπής και απειλής που η πολεμοχαρής ελίτ της Τουρκίας δεν μπορεί να κατανοήσει.
Άφησα την Κύπρο τελευταία. Είναι η τρίτη χώρα στην περιοχή της οποίας τα εδάφη — σχεδόν το 40 τοις εκατό — τελούν υπό Τουρκική στρατιωτική επιχείρηση, στην περίπτωσή της από το 1974. Στην πραγματικότητα, το κατεχόμενο από την Τουρκία τμήμα της Κύπρου έχει μετατραπεί σε τουρκική αποικία με την εθνοκάθαρση να έχει πλέον ολοκληρωθεί και μέρη της κατεχόμενης από την Τουρκία Συρίας και Ιράκ να μοιάζουν πλέον με αυτά της Κύπρου.
Ο Ερντογάν έχει χαρακτηρίσει την Κύπρο — με πληθυσμό μικρότερο από ένα εκατομμύριο και καθόλου ναυτικό ή αεροπορία — ως “υπαρξιακή απειλή” για την Τουρκία! Και συνεχώς την εκφοβίζει και την απειλεί, αυτή τη στιγμή την περιτριγυρίζει με φρεγάτες και υποβρύχια και αυθαίρετες γεωτρήσεις στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της, ισχυριζόμενος ότι η Κύπρος, ένα νησί, δεν έχει ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ επειδή και οι δύο ανήκουν στην Τουρκία, μια πολύ, πολύ, μεγαλύτερη χώρα. Υπάρχοντας απλώς η Κυπριακή Δημοκρατία δημιουργεί “αδικία” εναντίον της Τουρκίας, η οποία πρέπει να αποκατασταθεί. Είναι σαν να είναι κανείς “αμαρτωλός” όταν δεν είναι “πιστός” και επομένως κάτι πρέπει να γίνει γι’ αυτό.
Δεν υπάρχει πραγματικά κανένα αντεπιχείρημα στην τουρκική λογική για την Κύπρο. Ο μόνος τρόπος για να αντιμετωπίσει ο Ερντογάν και οι λεγεώνες του την απειλή από την Κύπρο και να γιορτάσουν τα εκατό χρόνια μιας Τουρκίας το 2023 με σιγουριά, είναι να καταβάλουν από τώρα την προκαταβολή για το ρωσικό S-700, το οποίο φημολογείται ότι βρίσκεται ήδη σε στάδιο σχεδιασμού.
Στην πραγματικότητα, η Τουρκία είτε κυβερνάται από τους ισλαμιστές είτε από τους κεμαλιστές, αποτελεί απειλή για τον εαυτό της. Αυτή είναι η πραγματικότητα στην Τουρκία σήμερα. Μετά τη συστηματική εξάλειψη των μη Μουσουλμανικών μειονοτήτων, οι Κεμαλιστές πίστευαν ότι θα μπορούσαν να χειριστούν τον μη Τουρκικό πληθυσμό, τους Κούρδους και τους Αλεβίτες , υποτάσσοντας τους στον τουρκισμό”, αλλά αφήνοντας τους στον μεσαίωνα . Οι Ισλαμιστες δοκίμασαν το ίδιο με τους Σουνιτες . Όταν ένα κράτος προσπαθεί, στην καλύτερη περίπτωση, να αγνοήσει το ήμισυ του πληθυσμού του -τους Κούρδους και τους Αλεβίτες- και, ακόμη χειρότερα, να τους επιτεθεί βίαια, αυτό το κράτος αποτελεί απειλή για τον εαυτό του. Κανένας ξένος δεν τοαπειλεί. Ο Birand ήξερε για τι πράγμα μιλούσε θέτοντας την ερώτηση όπως την έκανε.
Η κεμαλική Τουρκία απέτυχε επειδή στο όνομα του υποτιθέμενου κοσμικού κράτους, δημιούργησε ένα ρατσιστικό κράτος με κεμαλιστές στο τιμόνι. Οι ισλαμιστές προσπαθούν να κάνουν το ίδιο αντίστροφα. Και για τους δύο, τα εσωτερικά πραξικοπήματα – είτε στρατιωτικά είτε άλλα – λειτουργούν ως εσωτερική βαλβίδα ασφαλείας. Και η δήθεν “εχθρότητα” των γειτόνων τους, διασφαλίζει ότι το δαιμόνιο – derin devlet-το βαθύ κράτος, θα διαιωνίζεται και μαζί με αυτό ο τουρκικός ρατσισμός, ο σαλαφισμός και η διεφθαρμένη ελίτ διαμέσου της καθημερινής διακυβέρνησης.
http://infognomonpolitics.blogspot.com/2019/08/blog-post_653.html
