Η Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας γίνεται σήμερα 70 ετών. Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ εμφανίζεται πλέον πανίσχυρος. Ωστόσο ο εκφοβισμός των εσωτερικών επικριτών γίνεται απειλή για την αντοχή της οικονομίας. Το 2019 η Κίνα, με οικονομία μεγέθους 14 τρισ. δολαρίων, είναι πάρα πολύ διαφορετική από φτωχή και διαλυμένη χώρα που είχε προκύψει το 1949 από τον εμφύλιο. Και το Κινεζικό Κουμμουνιστικό Κόμμα έχει αλλάξει. Βλέπει θετικότερα το εξωτερικό εμπόριο και την ιδιοκτησία, επέτρεψε περισσότερες ελευθερίες και εξέθρεψε μια γενιά τεχνοκρατών που τάσσονται υπέρ της ανάπτυξης για να οικοδομήσει υποδομές, σχολεία και χρηματοπιστωτικές αγορές. Αυτοί οι πραγματιστές τεχνοκράτες έπεισαν ξένους να επενδύσουν αθροιστικά 1,6 τρισ. δολάρια σε μια χώρα που παραμένει κομμουνιστική, συμβάλλοντας στην άνοδο της αξίας των κινεζικών επιχειρήσεων. Ορισμένοι αξιωματούχοι αποδείχθηκαν μάλλον υπερβολικά πραγματιστές, εκμεταλλευόμενοι τη θέση τους για προσωπικό πλουτισμό.
Ο Σι προχώρησε σε εκκαθαρίσεις όταν ανέλαβε την εξουσία το 2012 και παράλληλα ενίσχυσε τη δική του εξουσία. Ο οικονομολόγος Αντι Σιε υπολογίζει πως η διαφθορά κοστίζει στην Κίνα γύρω στο 10% του ετήσιου ΑΕΠ. Ομως η εκκαθάριση εκατοντάδων χιλιάδων αξιωματούχων τρόμαξε την κρατική μηχανή. Πολλοί τοπικοί αξιωματούχοι φοβούνται πλέον να αναλάβουν ρίσκο, με αποτέλεσμα να παρεμποδίζουν τις προσπάθειες υποστήριξης της οικονομίας. Ακόμη χειρότερο είναι το γεγονός πως οι κρατικές θέσεις εργασίας είναι πλέον θελκτικές περισσότερο σε ιδεολόγους παρά σε ειδικούς, εν μέρει επειδή δεν υπήρξε αναπροσαρμογή των μισθών όταν εξαφανίστηκαν τα παράνομα προνόμια. Η φυγή ειδικών από τις κανονιστικές αρχές προς τον ιδιωτικό τομέα, για παράδειγμα, ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην ανεπαρκή απάντηση μετά την κατάρρευση του χρηματιστηρίου το 2015. Οταν υλοποίησαν οι ΗΠΑ την απειλή τους για αυξημένους δασμούς, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου παραδέχθηκε ότι δεν διέθετε αρκετούς πεπειραμένους διαπραγματευτές. Ο Κινέζος πρόεδρος έχει δώσει προτεραιότητα στην πίστη προς αυτόν, αλλά ταυτόχρονα έχει κλείσει και τα αυτιά της κυβέρνησης.
Σοβαροί μεταρρυθμιστές, όπως ο πρώην υπουργός Οικονομίας Λου Ζιγουέι, έχουν παραγκωνιστεί. Ο ασφυκτικότερος αυτός έλεγχος διευρύνει σε ανησυχητικό βαθμό το κενό πληροφόρησης στο Πεκίνο και σε άλλα τμήματα της χώρας. Πολλοί Κινέζοι επενδυτές δεν είχαν ιδέα για ποιο λόγο ενισχυόταν ή μειωνόταν η τιμή των μετοχών τους ανάλογα με τα μηνύματα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στο Twitter. Η ίδια η κινεζική ηγεσία εμφανίζεται συχνά ελλιπώς ενημερωμένη και πιάστηκε στον ύπνο από την αντίδραση που εκδηλώθηκε για πρωτοβουλίες της όπως ο νέος Δρόμος του Μεταξιού. Αλλά και από τις μαζικές διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ, που αποσταθεροποιούν το μοναδικό χρηματοπιστωτικό κέντρο της χώρας που διαθέτει σκληρό νόμισμα. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι πως μειώνεται η εμπιστοσύνη των επενδυτών που πίστευαν κάποτε ότι οι γραφειοκράτες του Πεκίνου είναι λογικοί επιχειρηματικοί εταίροι. Το καθεστώς ενδέχεται να πληρώσει υψηλό τίμημα.
“Καθημερινή”
