Η αριστερά είναι η νέα δεξιά ή γιατί μας ενδιαφέρει ο Μαρξ

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

by ROB URIE*  Counterpunch

Το πάθος των Αμερικανών με την εκλογική πολιτική είναι περίεργο επειδή τόσο λίγο λόγο  έχει ο λαός  στα εκλογικά αποτελέσματα και επειδή τα αποτελέσματα  επηρεάζουν μόνο τις παρυφές της ζωής των περισσοτέρων ανθρώπων. Όχι τόσο διότι οι πράξεις των εκλεγμένων ηγετών είναι ασήμαντες, όσο διότι άλλοι παράγοντες – οικονομικοί, ιστορικοί, οργανικοί και θεσμικοί καθορίζουν περισσότερο την «πολιτική». Για να χρησιμοποιήσω μια αγροτική μεταφορά είναι σαν να προτάθηκε ο μυλωνάς να καθορίσει τη σοδειά.

Η Αμερικανική αριστερά έχει ένα ρόλο τρίτου (ξένου) σε αυτή την πολιτική από το ξεκίνημα  του έθνους ως καπιταλιστικής ολιγαρχίας ως την απίθανη κατασκευή της (το  σκάρωμα της απίθανης)  ιδέας ότι η  δημοκρατία μπορεί να υπάρξει παράλληλα με τον συγκεντρωμένο πλούτο. Εάν οι δυνάμεις που υπάρχουν ήθελαν τη  δημοκρατία μπορούσαν να σταματήσουν την παρεμπόδιση της δημιουργίας της. Το πλεονέκτημα  «αυτού που ξεκίνησε πρώτος» (που συνίσταται στο), ότι από τη στιγμή που αποκτήθηκε, η ισχύς χρησιμοποιείται για να κλείσει την πόρτα πίσω της, έχει γίνει αντιληπτό εδώ και αιώνες στο χώρο του εμπορίου και της πολιτικής.

Όπως  πιθανόν να ήταν  ο στόχος, το προεδρικό αποτέλεσμα του 2016 χρησιμοποιήθηκε από τις πιο επίμονες δυνάμεις για να διχάσει την Αμερικανική αριστερά. Η νεοφιλελεύθερη αριστερά κινήθηκε προς ένα αντανακλαστικό  εθνικισμό, που συνέδεσε τα ταξικά συμφέροντα με το κορπορατικό κράτος (εταιρικό κράτος) για την υπεράσπιση της χώρας. Ο καρναβαλικός σκύλος που γαβγίζει  Trump, ένα Αμερικανικό πολιτικό αρχέτυπο τουλάχιστο δύο αιώνων, απεικονίσθηκε (χαρακτηρίστηκε) ως προδότης της καπιταλιστικής δημοκρατίας – από την αριστερά. Κενή αναλυτικού περιεχομένου, η αριστερή ένταξη έγινε «σήμα αναγνώρισης» (Brand)

Με πιο εποικοδομητικούς όρους, ο Bernie Sanders έφτασε στο έδαφος των κόκκινων πολιτειών για να διευκολύνει  (βοηθήσει) μια ταξική αριστερή πολιτική απάντηση στις ανεπάρκειες του καπιταλισμού, προωθώντας προγράμματα κοινωνικής πρόνοιας με ιστορικό προηγούμενο το  New Deal. Συνδεδεμένο με μια αναλυτικά εξεζητημένη προσπάθεια να μετατοπισθεί η εξουσία κάτω και μέσα από τις πολιτικές και οικονομικές ιεραρχίες, κάτι που μοιάζει με δημοκρατία βρίσκεται  στη διαδικασία της αντιμετώπισης του μακροχρόνιου μυθοποιημένου φαντάσματός του .

 

Διάγραμμα: Δεν είναι συμπτωματικό ότι καθώς ο πλούτος συγκεντρώνεται όλο και σε πιο λίγα χέρια, η δύναμή του να επηρεάζει τα  πολιτικά αποτελέσματα έχει κωδικοποιηθεί με επίσημους υπολογισμούς,  όπως των Ενωμένων Πολιτών. Ενώ η κυριαρχία της πολιτικής από τον συγκεντρωμένο πλούτο μπορεί να φαίνεται νέα, αυτή συνδέεται με την αντίληψη των Η.Π. ως μιας καπιταλιστικής ολιγαρχίας όπου πλούσιοι, λευκοί, δούλοι καθορίζουν τα πολιτικά αποτελέσματα.  Η Γερουσία , η «Βουλή των Λόρδων» (House of Lords) των Η.Π., δεν ήταν εκλεγμένη από το λαό  έως τον εικοστό αιώνα. Πηγή: Inequality.org.

 

Μέρος της αμφισβήτησης της κατεύθυνσης αυτής της πολιτικής έρχεται  μέσω της αμφίβολης (ασαφούς, αβέβαιης) ανάλυσης του «πολιτικού»  από τους  στόχους του. Όταν ένας άνθρωπος της κυβέρνησης λέει στους ανθρώπους πότε να ξυπνήσουν, τι να φορέσουν, τι μπορούν και τι δεν μπορούν να λένε, πώς να ξοδέψουν το χρόνο τους, αυτό είναι αυταρχικό. Όταν ένας εργοδότης τα καθορίζει αυτά , τούτο θεωρείται «ελεύθερη επιλογή». Στο νεοφιλελεύθερο πλαίσιο, τα οικονομικά είναι πολιτική μόνο στο βαθμό (στην έκταση) που οι εκλεγμένοι ηγέτες προωθούν συγκεκριμένες οικονομικές πολιτικές.

Ακόμα και με την καθυστερημένη συνειδητοποίηση ότι το χρήμα καθορίζει τα πολιτικά αποτελέσματα, η κατανομή του εισοδήματος και του πλούτου θεωρείται οικονομολογία ενώ η χρήση στην οποία τίθενται στην πολιτική αρένα  θεωρείται πολιτική. Ο ανελέητος (μη ενάρετος)   κύκλος `του καπιταλισμού, όπου τα συγκεντρωμένα εισοδήματα και ο πλούτος  χρησιμοποιούνται για να επηρεάζουν τα πολιτικά αποτελέσματα, έτσι ώστε να αυξήσουν το συγκεντρωμένο  εισόδημα και τον πλούτο, συνδέει την οικονομία και την πολιτική μέσω της ασυμβατότητας του καπιταλισμού με τη δημοκρατία.

Η σύγχρονη  εκλογική πολιτική αντικαθιστά αυτή τη σχέση των οικονομικών προς την πολιτική με το χρώμα –  κωδικοποιημένο σήμα αναγνώρισης (branding) – κόκκινο ή μπλε, όπου «ο άνθρωπός μας» είναι αυτό που είναι καλό  και αληθινό για την Αμερική. Το άλλο κόμμα υπάρχει για να καθηλώνει  «τον άνθρωπο μας»  σε μια γωνιά, που τον (την) εμποδίζει από το να πράττει σύμφωνα με αυτή την καλοσύνη του. Ο Μπαράκ Ομπάμα παρεμποδίσθηκε να θεσπίσει αυτό το «αληθινό» πρόγραμμά του από τους εκ συστήματος κωλυσιεργούντες Ρεπουμπλικάνους. Ο Ντόναλντ Τραμπ διώκεται από το βαθύ κράτος , τους καθαρούς  (snowflake), τους σοσιαλιστές.

Η αριστερά χωρίς κατεύθυνση και σε μεγάλο βαθμό απερίσκεπτη έχει γίνει η συνέχιση των ταξικών σχέσεων. Οι πλούσιοι συνεχίζουν να γίνονται πλουσιότεροι, οι  υπόλοιποι από μας όχι τόσο πολύ. Παρ’ όλους τους ισχυρισμούς πολιτικής  δυσλειτουργίας, όταν πρόκειται για τη διάσωση από χρέη (Bail out) και φορολογικές περικοπές, πολέμους και όπλα και αστυνόμευση και επιτήρηση, αυτά τα κόμματα της αντιπολίτευσης μπορούν να υπολογισθούν ότι θα ενωθούν για να ξεπεράσουν τις διαφορές τους. Ομοίως όταν πρόκειται για το δημόσιο συμφέρον οι κομματικές διαφορές τους προβάλλονται  για να εξηγήσουν γιατί τίποτα δεν είναι δυνατόν.

Διάγραμμα: όπως δείχνεται παραπάνω, τις  τελευταίες δεκαετίες τα μεγαλύτερα κέρδη στον σχετικό πλούτο των πλουσίων ήλθαν κατά τη διάρκεια που ίσχυαν οι όροι των φιλελεύθερων δημοκρατικών νόμων του Κλίντον και του Ομπάμα. Για να μη φαίνεται αυτό  – ή πλασάρεται ως  συμπτωματικό, η υποστήριξη των φιλελεύθερων Δημοκρατικών για τον μηχανισμό αυτού του πλουτισμού, την Wall Street, εξηγεί τη σχέση. Με οικονομικούς όρους, οι Δημοκρατικοί είναι το κόμμα της ριζοσπαστικής δεξιάς – χρηματοδοτούμενος νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός, από την αρχή (ξεκίνημα) του νεοφιλελευθερισμού τη δεκαετία του 1970. Πηγή: inequality.org.

 

Η ενιαία κατεύθυνση αυτής της κυβερνητικής αντίδρασης  υπέρ των πλουσίων μπορεί να φαίνεται τυχαία, ένα παραπροϊόν του «συστήματός μας» διακυβέρνησης. Στην πραγματικότητα, η καθοριστική ιδεολογία του τελευταίου μισού  του αιώνα είναι ο νεοφιλελευθερισμός, που ορίζεται εδώ ως ιμπεριαλιστικός, κορπορατιστικό κράτος , ελεγχόμενος από ολιγάρχες.  Και σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ότι ο νεοφιλελευθερισμός είναι ένα πλάσμα της φαντασίας της αριστεράς, οι βασικές αρχές του  κωδικοποιήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1980 υπό τον όρο  «Συναίνεση της Ουάσιγκτον» (Washington Consensus).

Εκείνο που ορίζει η  Συναίνεση της Ουάσιγκτον είναι ο υποστηρικτικός ρόλος που διαδραματίζει η κυβέρνηση για τον καπιταλισμό. Οι αρχές της είναι σύντομες και ευανάγνωστες. Παρέχουν ένα σχέδιο που συνδέει τα πολιτικά προγράμματα των Δημοκρατικών και των Ρεπουμπλικάνων από τη δεκαετία του 1980. Αυτές επίσης συνδέουν τον νεοφιλελευθερισμό   με την Μαρξιστική/Λενινιστική αντίληψη για το καπιταλιστικό κράτος, ως υφιστάμενο για να προωθήσει τα συμφέροντα των συνδεδεμένων (ενωμένων) καπιταλιστών. Εκείνο που παραλείφθηκε, χωρίς αμφιβολία κατά τύχη (δεν διατυπώθηκε) ,ήταν/είναι  μια θεωρία του ταξικού αγώνα.

Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ πέρασε φορολογικές περικοπές που ωφέλησαν δυσανάλογα τους πλούσιους και τους εταιρικούς (κορπορατιστές), αυτό ήταν η Συναίνεση της Ουάσιγκτον. Όταν ο Μπάρακ Ομπάμα έθεσε  «μηχανισμούς αγοράς»  στο  Obamacare και προώθησε το TPP (Trans-Pacific Partnership) αυτό ήταν η  Συναίνεση της Ουάσιγκτον. Όταν ο Μπιλ Κλίντον προσπάθησε να ιδιωτικοποιήσει την Κοινωνική Ασφάλιση, αυτό ήταν η  Συναίνεση της Ουάσιγκτον. Τα υποτιθέμενα «κόμματα της αντιπολίτευσης» συνεργάζονται μεταξύ τους σε ένα ενιαίο σχέδιο διακυβέρνησης για τέσσερις δεκαετίες

Εκείνος που επιδιώχθηκε να ωφεληθεί  από αυτή την ενοποιημένη προσπάθεια είναι ο «καπιταλισμός» εκλαμβανόμενος ως πολυεθνικές εταιρίες που λειτουργούν με κρατική υποστήριξη για να προωθήσουν ένα στενά εκλαμβανόμενο εθνικό συμφέρον. Μια ρήτρα  ISDS (Investor-State Dispute Settlement  Διακανονισμός των Διαφορών Επενδυτών-Κρατών) συμπεριλήφθηκε στη NAFTA που ο Μπιλ Κλίντον την προώθησε και την υπέγραψε. Μια ακόμα πιο σκληρή ρήτρα ISDS περιλήφθηκε στην  TPP όταν την προώθησε ο Μπάρακ Ομπάμα. Σκοπός αυτών των ρητρών ISDS είναι να δοθεί στις εταιρίες το προνόμιο διακυβέρνησης ( κυρίαρχη εξουσία).

Δεν είναι μυστικό στην Ουάσιγκτον και εκτός αυτής ότι οι πολυεθνικές εταιρίες πληρώνουν λίγους, αν όχι καθόλου, φόρους. Η λογική αυτού έχει δύο όψεις. Από τη μια πλευρά, η νεοφιλελεύθερη/της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον πρόταση  είναι ότι οι εταιρίες μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα χρήματα για καλύτερη χρήση  από ό,τι η κυβέρνηση. Η άλλη πρόταση είναι ότι ο ρόλος της κυβέρνησης είναι να υποστηρίξει τον καπιταλισμό, όχι να τον περιορίσει. Η εκ μέρους του Μπάρακ Ομπάμα ανεξάρτητα από τις συνέπειες διάσωση της Wall Street, συχνά εις βάρος των απλών πολιτών, διέθετε μια εσωτερική λογική όταν εξετάζεται σε αυτό το πλαίσιο.

Ένα ιστορικό ανάλογο μπορεί να βρεθεί στη σχέση της Εταιρίας των Ανατολικών Ινδιών με τη Βρετανική αυτοκρατορία Η Εταιρία των Ανατολικών Ινδιών αντλούσε (έπαιρνε) οικονομική, τακτική και στρατιωτική υποστήριξη από τη Βρετανική Μοναρχία, καθώς η παγκόσμια εμβέλειά της την καθιστούσε ένα βασικό θεσμό (ένα θεσμό κλειδί)  της αυτοκρατορικής επέκτασης (εξάπλωσης). Οι οικονομικοί της δεσμοί της έδωσαν ένα βάθος και εύρος τέτοιας εμβέλειας που μόνη της η στρατιωτική κατοχή δεν μπορούσε να επιτύχει. Αιώνες αργότερα , ο κύριος Ομπάμα το τόνισε αυτό όταν υποστήριξε ότι το TPP ήταν κρίσιμο για την «αντιμετώπιση της Κίνας».

Η  άνοδος του νεοφιλελευθερισμού τη δεκαετία του 1970 είχε ως στόχο (αποσκοπούσε) να αντιμετωπίσει τις υποτιθέμενες αποτυχίες  του New Deal. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, αυτή η νέα- παλαιά ιδεολογία είχε κωδικοποιηθεί ως Συναίνεση της Ουάσιγκτον. Οι υποστηρικτές της μεταξύ των εθνικών δημοκρατών μεταμορφώθηκαν στους Νέους Δημοκράτες/DLS, καθώς  η Σοβιετική  Ένωση βρισκόταν σε εξέλιξη. Οι δίδυμες «αποτυχίες» του New  Deal και του Κομμουνισμού οδήγησαν στην αναβίωση του δογματικού καπιταλισμού ο οποίος έβλεπε το κράτος ως ένα  προσάρτημα (εξάρτημα) των καπιταλιστικών θεσμών. Ο Μπιλ Κλίντον το πιθανότερο είναι ότι δεν ήταν  ειλικρινής όταν διακήρυττε ότι «η εποχή της μεγάλης διακυβέρνησης τελείωσε».

Η συναίρεση (συγχώνευση) των Δημοκρατικών με «την αριστερά» που προέκυψε για πρώτη φορά για να υποστηρίξει το New Deal τη δεκαετία του 1939 συνεχίσθηκε στις δεκαετίες του 1990 και του 2000, διότι ήταν χρήσιμη και στα δύο πολιτικά κόμματα. Οι Ρεπουμπλικάνοι  ήταν το κόμμα των επιχειρήσεων ενώ οι Δημοκρατικοί ισχυρίζονταν ότι είναι το κόμμα του λαού. Ενώ το New Deal ήταν σε ισχύ και από μια φιλελεύθερη σκοπιά, οι δημοκρατικοί υποστήριζαν μια περιορισμένη αντίληψη για το δημόσιο συμφέρον στο εσωτερικό. Ωστόσο από τη στιγμή που ανήλθε στην Προεδρία ο Μπιλ Κλίντον, είχε επανακαθοριστεί το δημόσιο συμφέρον για να σημαίνει τα εταιρικά (κορποραστικά) συμφέροντα.

Αυτή την ένταση μπορούμε να τη δούμε πιο καθαρά  στον αγώνα για την NAFTA, την οποία οι Ρεπουμπλικάνοι δεν μπόρεσαν να περάσουν προτού ανέλθει στην Προεδρία ο Μπιλ Κλίντον. Ο κύριος Κλίντον μπόρεσε να χρησιμοποιήσει την καλή πίστη που διέθετε στους φιλελευθέρους – και το γεγονός ότι αυτός δεν ήταν ένας Ρεπουμπλικάνος, για να φέρει αρκετούς Δημοκρατικούς στο Κογκρέσο για να περάσει η NAFTA. Αυτός συνέχιζε να χωρίζει τους αστούς Δημοκράτες από την ευρύτερη  Δημοκρατική μάζα με τη χρήση φυλετικών και ταξικών δελεαστικών μηνυμάτων. Με αυτή την έννοια προοιωνίσθηκε τον Ντόναλντ Τραμπ. Το ξεκάθαρο αποτέλεσμα ήταν να διαιρέσει με επιτυχία το εκλογικό σώμα των δημοκρατικών ανά τάξη.

Πριν από τον Μπιλ Κλίντον, ο αγώνας κατά της NAFTA είχε ένα σαφές ταξικό στοιχείο. Η οργανωμένη εργασία είχε παραταχθεί κατά του προγράμματος του ελευθέρου εμπορίου το οποίο προωθούσαν οι Ρεπουμπλικάνοι του Ρήγκαν. Με τη ρητορική του για «δίκαιο» καπιταλισμό και «ισότιμο ανταγωνισμό» ο κύριος Κλίντον έδωσε μια φιλελεύθερη χροιά σε μια απόλυτα οπισθοδρομική, πριν από την Μεγάλη Ύφεση, μορφή καπιταλισμού. Χωρίς φανερή ειρωνεία, η Συναίνεση της Ουάσιγκτον εφάρμοσε μια Μαρξιστική/Λενινιστική  αντίληψη του καπιταλιστικού κράτους, χωρίς καμιά προσποίηση μετριασμού της καπιταλιστικής υπερβολής.

Η σύγχυση των κομματικών πολιτικών δημιουργεί διαφορές  όπου δεν υπάρχει καμιά, ή όπου αυτές είναι διαφορετικές από εκείνες που τέθηκαν. Προτού να εκλεγεί Πρόεδρος ο Μπάρακ Ομάμπα χρησιμοποίησε το πλαίσιο της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον για να δώσει μια ιδεολογικά συνεκτική εξήγηση του γιατί ήθελε να περικόψει την κοινωνική ασφάλιση και το Obamacare. Είναι μια εξήγηση παρόμοια με την Ρεπουμπλικανική. Συνδέεται με τη συμπερίληψη  των νεοφιλελεύθερων «μηχανισμών της αγοράς» στο Obamacare. Συνδέεται με τη κεντρική γραμμή του να περικόψει τις δημόσιες δαπάνες  – a.k.a. «λιτότητα» στις αρχές του 2010. Και συνδέεται με την υποστήριξή του προς το TPP.

Όπως ο Μπιλ Κλίντον πριν από αυτόν, ο κύριος Ομπάμα είχε μια σαφή ιδεολογική προδιάθεση η οποία ήταν σε αντίθεση με το πώς οι φιλελεύθεροι και οι υποστηρικτές του τα εκλάμβαναν και/ή τα εξηγούσαν αυτά. Η σε ιστορικούς λόγους βασιζόμενη συναίρεση (συγχώνευση) των Δημοκρατικών με «την αριστερά» ήταν μια παραπλανητική παρουσίαση των ιδεολογικών καθοδηγητών των πολιτικών των Νέων Δημοκρατών. Από σημαντικές απόψεις, οι κύριοι Κλίντον και Ομπάμα ήταν ιδεολογικά προς τα δεξιά των Ρεπουμπλικάνων συναδέλφων τους.

Το μη εμφανές αυτής της κοινής ιδεολογίας στους περισσότερους δημοκράτες και φιλελευθέρους οφείλεται στη γενική άγνοια της γένεσης και των αρχών της Συναίνεσης της Ουάσιγκτον, της  σχέσης της με τον νεοφιλελευθερισμό, και της κλειστής φύσης της πολιτικής κουλτούρας της Ουάσιγκτον. Με μια Γκραμσιανή λογική (έννοια), αυτή εκφράζει το σύστημα πεποιθήσεων των ολιγαρχών που κυβερνούν, μια ιδεολογία βασισμένη στα συμφέροντα των πλούσιων που υποβλήθηκε από πάνω. Το ιστορικό προηγούμενο ήταν  η χρήση της Αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής για να προωθηθούν τα επιχειρηματικά συμφέροντα των συνδεδεμένων βιομηχάνων και των εταιριών που αυτοί ελέγχουν.

Ο λόγος για τον οποίο αυτό μας ενδιαφέρει είναι διότι ο καπιταλισμός έχει δοκιμασθεί και οι συνέπειές του γίνονται όλο και πιο πολύ δύσκολες. Τα προβλήματα του περιβάλλοντος φαίνονται δυσεπίλυτα, η καπιταλιστική πολιτική οικονομία διατηρείται με ολοένα και πιο απεγνωσμένα μέτρα (μέτρα που δεν παρέχουν ελπίδα επιτυχίας) και ο φόρος αίματος (της καπιταλιστικής πολιτικής οικονομίας) μπορεί να μετρηθεί στο εξωτερικό με γενοκτονίες και στο εσωτερικό με θανάτους  απόγνωσης. Με δεδομένη τη φύση των νεοφιλελεύθερων υφέσεων, οι ΗΠΑ απέχουν μια ύφεση μόνο από τη γενική οικονομική  και πολιτική επανάσταση. Και αυτή η ύφεση είναι καθ΄οδόν. Η αξία της αριστερής ανάλυσης συνίσταται στο ότι ανοίγει το εύρος των πολιτικών δυνατοτήτων.

*Ο Rob Urie είναι ένας καλλιτέχνης και πολιτικός οικονομολόγος. Το βιβλίο του Zen Economics δημοσιεύτηκε από τον Counter Puncc Books.

 

 

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα