Χωρισμός, ο συνεπέστερος δυνατός

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ
 

Η πρωτοβουλία για συνταγματική αναθεώρηση των σχέσεων κράτους και εκκλησίας ξεκινάει με ρητορεύματα προκλητικής άγνοιας. Η εξόφθαλμη, στο συγκεκριμένο θέμα, αγραμματοσύνη των κυβερνώντων (μάλλον και του συνόλου του πολιτικού προσωπικού της χώρας) συνδυάζεται με το πανθομολογούμενα δραματικό επίπεδο καλλιέργειας και ικανοτήτων της συντριπτικής πλειονότητας των επισκόπων. Και ο συνδυασμός καταλήγει νομοτελειακά σε φαύλο κύκλο παρακμιακού αδιεξόδου.

Οι πολιτικοί λένε «εκκλησία» και έχουν στον νου τους τη θεσμική μήτρα του μεσαιωνικού στην Ευρώπη θρησκευτικού ολοκληρωτισμού. Λένε «κράτος» και εννοούν τις νομικές (ορθολογικές) αντιστάσεις κάθε ευρωπαϊκής-εθνικής συλλογικότητας σε αυτόν τον ολοκληρωτισμό. Οι επίσκοποι δεν καταλαβαίνουν «που πατάν και πού πηγαίνουν»: δέχονται να παίξουν σε αυτό το ανιστορικό γήπεδο. Από την «ορκωμοσία» τους κιόλας έχουν αδιαμαρτύρητα δεχθεί να ταυτίζουν στο Σύνταγμα της Ελλάδας την εκκλησία με τη θρησκεία – ναι, να ορίζεται καταστατικά το λαϊκό εκκλησιαστικό σώμα σαν αφηρημένη «επικρατούσα εν Ελλάδι θρησκεία». Οπότε και απαντούν οι άσχετοι επίσκοποι στους ανιστόρητους πολιτικούς με την κοινή, παρακμιακής αβελτηρίας γλώσσα: των «ατομικών δικαιωμάτων», των θεσμικών «ελευθεριών», της κατασφάλισης περιουσιών, της «χρησιμότητας» του κλήρου, των φιλανθρωπικών δραστηριοτήτων του, του πρωταγωνιστικού ρόλου του στις «εθνικές» υποθέσεις.

Όμως στην ελληνική γλώσσα οι λέξεις είναι, συχνά, αναμμένα κάρβουνα, που κατακαίνε όποιον τις βιάζει για να παίξει τα παιχνίδια του. «Θρησκεία» λοιπόν και «εκκλησία» στα ελληνικά είναι νοήματα αντιθετικά, σημαίνουν πραγματικότητες ασύμβατες, ασυμβίβαστες, η μια αποκλείει την άλλη. Με τη «θρησκεία» δηλώνουμε ατομοκεντρισμό (ατομικές πεποιθήσεις, ατομικές αρετές, ατομική πιστότητα σε δόγματα και σε ηθικές προστατικές), με στόχο τον υπέρτατο ωφελιμισμό: την ατομική «σωτηρία» – να συνεχίσει να υπάρχει το «εγώ» σε γραμμικό χρόνο ατελεύτητο.

Με τη λέξη «εκκλησία» σημαίνουμε το εντελώς αντίθετο: τη μετοχή, τη σχέση, την αυθυπέρβαση και αυτοπροσφορά. Είναι ερωτικό γεγονός η εκκλησία, άθλημα ελευθερίας από την ιδιοτέλεια, είναι η ζωή κοινωνούμενη, η ζωή που γίνεται Γιορτή και πανήγυρις. Να χαρακτηρίζουμε «θρησκεία» την εκκλησία είναι σαν να ονομάζουμε «έρωτα» την πληρωμένη ηδονή, σαν να αποκαλούμε «χρήσιμη διασύνδεση» τη φιλία, σαν να τιτλοφορούμε «δημοκρατία» τον υποχείριο του μάρκετινγκ παρλαμενταρισμό ή μια μαφιόζικη συντεχνία. Κι όμως, διακόσια χρόνια τώρα, οι ελληνώνυμοι απελεύθεροι προσδιορίζουμε στο Σύνταγμά μας την εκκλησία σαν επικρατούσα θρησκεία – μηδενός αντιλέγοντος, επισκόπου ή αρχιεπισκόπου.

Ο Ελληνισμός γνώρισε την εκκλησιαστική γνησιότητα στους αιώνες της Τουρκοκρατίας. Δηλαδή, σε συνθήκες του συνεπέστερου δυνατού χωρισμού της εκκλησίας από το κράτος. Η γνησιότητα πώς αποδείχνεται, με ποια κριτήρια; Κυρίως με την ανθοφορία της Τέχνης. Η αρχιτεκτονική στην Τουρκοκρατία γεννούσε κοσμήματα, στο «ελεύθερο» κρατίδιο γέννησε και γεννάει τη συμφορά της πολυκατοικίας και τις ετοιματζίδικες «τούρτες» της ναοδομίας.

Σήμερα Τέχνη δεν ανθεί στην Εκκλησία, αναπαράγονται μόνο στερεότυπα, όπως και η πολιτική δεν γεννάει λύσεις προβλημάτων. Τόσο στην Εκκλησία όσο και στο κράτος προτεραιότητα έχει ο ατομοκεντρισμός των εντυπώσεων, ο ψυχολογικός επηρεασμός – οι εντυπώσεις υποκαθιστούν την πραγματικότητα. Βαυκαλιζόμαστε ότι ζούμε με πολίτευμα «δημοκρατικό», ενώ η πραγματικότητα κραυγάζει τον αυταρχισμό και την τυραννική αυθαιρεσία της κομματοκρατίας και του «χρηματοπιστωτικού συστήματος». Συντηρούμε κονσερβαρισμένη τη συνταγή (:πλασματικό κοινοβούλιο, τάχα εκλογές, δήθεν ελευθεροτυπία), όπως συντηρούν και οι επίσκοποι χάντρες και λιλιά, την αυτοκρατορική μίτρα σωστή ψευτιά από χαρτόνι.

Στους αιώνες της Τουρκοκρατίας δεν υπήρχε «κήρυγμα» – σπανιότατο. Σήμερα υπάρχει μόνο και παντού κήρυγμα, όπως μόνο και παντού τηλεόραση και πολιτική. Τότε την «αλήθεια», την κοινωνούμενη εμπειρία και γνώση, τη γεννούσε η πράξη (ο τρόπος του βίου), όχι η «κατανόηση» του ορθού και του πρέποντος, όχι το «αλάθητο» cogito. Η νηστεία μεταμόρφωνε τη λήψη της τροφής σε μετοχή του κοινωνούμενου τρόπου, το αναμμένο σε κάθε σπίτι καντήλι ήταν η δίχως λόγια προσευχή, το ζύμωμα του πρόσφορου, ο αγιασμός, τα κόλλυβα – όλα πράξη, πουθενά ιδεολόγημα. Και το κεντρικό κοινωνικό γεγονός της κοινότητας: ο εκκλησιασμός, καθόλου καθήκον ή εντολή, αλλά μόνο γιορτασμός, άρθρωνε τον χρόνο σε εόρτιους κύκλους, με άξονα τη χαρά της νίκης καταπάνω στον θάνατο.

Σήμερα, στο κράτος και στην Εκκλησία, ο ίδιος θανατερός (της υπανάπτυξης) πνιγμός του ατομοκεντρισμού. Η Εκκλησία «κόκκος σινάπεως» θαμμένος και χαμένος, στο προσκήνιο η συνταγματικά κατεστημένη «επικρατούσα θρησκεία»: Πλημμυρίδα κηρυγματικής προπαγάνδας, προφορικής, έντυπης, ραδιοφωνικής – όλα και παντού κήρυγμα, ιδεολογική λογοδιάρροια. Ο ρεαλισμός της επισκοπικής «πατρότητας» που αχρηστεύει κάθε «παιδαγωγία», ο ρεαλισμός της «συνοδικότητας» που χαρίζει ιστορική σάρκα στην «πατρότητα» και διαφοροποιεί τον επίσκοπο από τον «υψηλόβαθμο αξιωματούχο», είναι νοήματα χαμένα πια μέσα στον κουρνιαχτό της ιδεολογικοποίησης.

Οταν η «πίστη», από κατόρθωμα εμπιστοσύνης αλλοτριωθεί σε ατομοκεντρική «πεποίθηση» και η «σωτηρία» σε εγωτικό κεκτημένο ορθοφροσύνης και ορθοπραξίας, τότε δεν διαφέρει σε τίποτα η «επίσημη» Εκκλησία από το «αυθεντικό» ΚΚΕ – οι περιώνυμοι της «συντηρητικής» ψυχοπάθειας μητροπολίτες στον ίδιο χορό με τον κνίτη.

Αμποτε να δώσει ο Θεός χωρισμό, τον συνεπέστερο δυνατό.

“Καθημερινή”

spot_img

13 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Διανοηθηκε ποτε ο καλος μας καθηγητης κ. Χρηστος Γιανναρας ,ποιοι Ελληνες καταλαβαινουν αυτα τα βαθυστοχαστα , που γραφει καθε Κυριακη και κυριως στην προκειμενη επιφυλλιδα του;;;.
    Τουλαχιστον ας διεθετε και λιγες αραδες για τις αποψεις του γιαυτην την Συμφωνια που ανεκοινωθηκε εν χορδαις και οργανοις , με ασπασμους περιττους , που εξεθεσαν τον γεραρο Αρχιεπισκοπο , ο οποιος δεν ειχε ουδενα προιδεασει γιαυτην την Συμφωνια πακετο ,-εκτος των οσων γυαλιζουν τα υποδηματα του- , μηδε τον Οικουμενικο Πατριαρχη του Γενους και την ”διαπραγματευτηκε ” εν κρυπτω και παραβυστω επι τρια χρονια με μια κυβερνηση , που ”δεν παει” την Θρησκεια και την Ιεραρχια και δημιουργει συνεχως προβληματα στην επιβαλλομενη απο το Συνταγμα Ελληνορθοδοξη παιδεια και εκπαιδευση , με το μαθημα των θρησκευτικων.
    Δεν ενοχληθηκε που ο Αρχιεπισκοπος εδωσε την ευκαιρια να ”αλλαξει η ατζεντα” στην εσωτερικη πολιτικη της Ελλαδος;;; .
    Παντως ικανοποιησε τους οπαδους της Δυτικοφιλης τασεως , με την ευχη του στην καταληξη του κειμενου ,για τον ταχυτερο χωρισμο της Εκκλησιας και του Κρατους , πα’οτι επρεπε να γνωριζει και – πολυ καλως μαλιστα – οτι απο το 1981 και το αλας της εκκλησιας εμωρανθη , οπως ολοι οι λεγομενοι θεσμοι της Ελλαδος και χωρις αλας εν τινι αλισθησεται , για μια Ορθοδοξια ”αποδιοπομπαιο τραγο” απο το Προτεσταντικο Ευρωπαικο κρατος των γραικυλων;;;.
    Ποιοι λαικοι και ιερωμενοι θα αγωνιστουν χωρις αναγκαια βοηθηματα πασης φυσεως για του Χριστου την Πιστιν την Αγια και οντας χωρισμενοι , θα καταληξουν και πλημμελεις οικονομικοι διαχειστες με πασης φυσεως σκανδαλα , που θα τα αναδεικνυουν τα ”φιλοθρησκα” ΜΜΕ και οι αριστεροπροοδευτικοι πολιτικοι πασης βαθμιδος;;;.
    Γιατι απο τωρα δεν σκεφτοματε και την ουρα της αχλαδας;;;.

  2. Σέ ἕνα κείμενο βρίσκουμε πολλές ἀπό τίς παθογένειές μας.
    Καίρια ἡ ἐπισήμανση γιά τήν ἐκκλησία καί τί εἶναι γιά τόν Ἑλληνισμό. Ἕνα πνευματικό γεγονός ἡ σύγκληση σέ ἐκκλησία ἀπό τήν ἀρχαιότητα
    https://el.m.wikipedia.org/wiki/Εκκλησία
    ὅπου ἡ μετοχή, ἡ σχέση, τό κοινωνεῖν, ἔφερνε σέ ἐπαφή τόν ἄνθρωπο ὡς μέλος κοινωνίας μέ τό κοινωνικὸ σύνολο καί μέ τό θεῖο. Ἀπό τήν σπαρτιατική Ἀπέλλα, ἀπό τήν Ἐκκλησία τοῦ Δήμου στήν ἀρχαία Ἀθήνα μέ τήν συμμετοχή τῶν πολιτῶν, στήν χριστιανική Ἐκκλησία μέ τήν ἰσότητα ὅλων, μιά τεράστια διαδρομή. Ὑπάρχει συνέχεια τοῦ ἀρχαίου Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ μέ τήν Ὀρθοδοξία, πού ὅμως συσκοτίζεται καί ἀλλοιώνεται ἀπό πρόχειρες ἀναγνώσεις. Μία κοινή γλῶσσα τούς διακρίνει, μία γλῶσσα πού διασώζει γιά ἐμᾶς αὐτός ὁ παῖς Διός, ὁ Ἐλύτης
    http://users.uoa.gr/~nektar/arts/poetry/odysseas_elyths_ta_dhmosia_kai_ta_idiwtika.htm
    μιά γλῶσσα στήν ὁποία τό τοπίο ΄εἶναι ἡ προβολὴ τῆς ψυχῆς ἑνὸς λαοῦ ἐπάνω στὴν ὕλη ΄, στήν ὁποία τό πνεῦμα καί ἡ ὕλη βρίσκονται σέ συνεργασία.

    Ἡ φράση “Ο Ελληνισμός γνώρισε την εκκλησιαστική γνησιότητα στους αιώνες της Τουρκοκρατίας” ἀξίζει διερεύνησης. Ἡ Τουρκοκρατία ἦταν ὁ λόγος ἤ τά χίλια χρόνια βυζαντινοῦ πολιτισμοῦ, πολιτισμοῦ πού τόν χαρακτήρισαν οἱ πνευματικές ἀναζητήσεις, ἡ διάχυση τῆς πνευματικότητας στούς λαούς; Στούς λαούς τότε τῆς Ἀνατολῆς πού εἶχε διαδώσει τήν γλῶσσα καί ὄχι μόνο, ὁ ἄλλος παῖς Διός, ὁ Μέγας Ἀλέξανδρος. Ὁ Ἑλληνισμός κατά τήν Τουρκοκρατία διατηροῦσε τίς μνῆμες καί τήν γνώση αὐτῆς τῆς γλώσσας, ὁ ἁπλός λαός πού κατέγραφε τήν πνευματικότητα στήν ὕλη, ὕλη πού μποροῦσε νά καταγράψει μαγεία ἤ νά ἀποτυπώσει τό θαῦμα, ὄχι μόνο τό ἀρχιτεκτονικό ἤ κεντητικό ἤ ὁτιδήποτε χειροποίητο,γλῶσσα πιύ κατέγραφε τό πνεῦμα. Αὐτήν τή γλῶσσα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἀναζήτησε ἡ γενιά τοῦ ’30, μαζεύοντας τά ἴχνη της ἀπό ὅσα διαφύλαξε ὁ ἁπλός λαός μέσα σέ δυσμενεῖς ἑκατονταετίες καί ξεχωρίζοντάς τα ἀπό τά ἐπιτεύγματα τῆς Δύσης, πού γνώριζαν καί κατανοοῦσαν, ἀφοῦ συνομιλοῦσαν μέ τούς ἄξιους ἐκπροσώπους της, οἱ δικοί μας ποιητές, καλλιτέχνες, φιλόσοφοι κἄ.
    Ἡ Δύση πού μιλοῦσε μία ἄλλη γλῶσσα, πού ἀνέπτυξε τήν ἐπιστήμη μέ πολλά ἀξιοθαύμαστα τεχνολογικά ἐπιτεύγματα. Ἔμειναν τά τεχνολογικά ἐπιτεύγματα, μέ τήν δυνατότητα ἐπικοινωνίας σέ ἕνα παγκόσμιο κοινό.

    Πῶς νά κατανοηθεῖ ἡ δημιουργία τοῦ βυζαντίου ὅταν γιά τήν Δύση δέν ἑρμηνεύεται καί γιά νά τό προσεγγίσεις πρέπει νά ἀρχίσεις ἀπό τό τί ἐστί ἐκκλησία στήν ἀρχαιότητα, τί σημαίνει αὐτή ἡ ἀνάγκη νά μαζεύεται ἡ κοινότητα γιά νά προσανατολίζεται στά καίρια, νά ἀκούει, νά ἀφουγκράζεται, νά προσεγγίζει τήν ἀλήθεια. Νά ἀκούει σήμερα ποιά ἀλήθεια καί ἀπό ποιόν; “Τὸ καίριο στὴ ζωὴ αὐτὴ κεῖται πέραν τοῦ ἀτόμου. Μὲ τὴ διαφορὰ ὅτι ἂν δὲν ὁλοκληρωθεῖ κανεὶς σὰν ἄτομο -κι ὅλα συνωμοτοῦν στὴν ἐποχή μας γι᾿ αὐτὸ- ἀδυνατεῖ νὰ τὸ ὑπερβεῖ.”
    Πῶς νά ἑρμηνευθεῖ τό βυζάντιο ἄν δέν τηρήσεις ὅλη τήν ἕως τότε πορεία τοῦ Ἑλληνικοῦ πολιτισμοῦ; Τήν συνομιλία ὕλης μέ πνεῦμα, τό ἄγγιγμα τῆς ψυχῆς σέ ὅλα, τήν ἀγάπη γιά τήν ζωή, τήν πορεία πρός τήν ἰσότητα ἀλλά μία ἰσότητσ πού νά μπορεῖς νά συνομιλεῖς μέ τόν ἄλλον.
    “ΑΡΧΙΣΕ ΤΩΡΑ καὶ νὰ ψιλοβρέχει. Ἔχω ἀποτραβηχτεῖ πίσω ἀπὸ τὴν τζαμαρία καὶ παρακολουθῶ τὸν γέρο Λεμονῆ, ποὺ τρέχει κατὰ τὸ μόλο φωνάζοντας καὶ χειρονομώντας. Θὰ τοῦ λύθηκε τὸ παλαμάρι τῆς βάρκας. Ἔ, αὐτὸς εἶναι κι ἂν εἶναι, κυριολεκτικά, μ᾿ ἕναν παλιὸ πουνέντε στὸ γῦρο τοῦ προσώπου του. Ἀγρότης καὶ ναυτικὸς συνάμα. Ἕνας ἀπὸ τοὺς τελευταίους διαχρονικοὺς Ἕλληνες, μὲ τὶς γερές του πλάτες, τὸ πυκνὸ λευκό του μαλλὶ καὶ τὸ κορμί του τὸ κεραμιδὶ ποὺ σοῦ ὑποβάλλει τὴν ἰδέα ὅτι θὰ μποροῦσε νὰ ᾿ναι κι ἕνας ὑπήκοος τῆς Κρήτης τοῦ Μίνωα. Δοῦλος ἴσως, ἀλλὰ σὲ ἀπόσταση ἀναπνοῆς ἀπὸ τὸν ἄρχοντά του. Καὶ αὐτὸ ἔχει σημασία. Ἐπειδὴ ἔκτοτε δὲν παρατηρήθηκε, ὡς φαίνεται, σὲ κανέναν ἀπὸ τοὺς πολιτισμοὺς ποὺ γνωρίζουμε”.

    Πῶς νά μαζέψεις τόσους αἰῶνες συνομιλίας μέ τά καίρια, πῶς νά ἑρμηνεύσεις ὅταν ἀντί νά ἀφουγκράζονται τήν πορεία τήν καταστρέφουν νομίζοντάς την λάθος.

    Πῶς περιμένουμε νά μᾶς κατανοήσουν οἱ δυτικοί;

    Πῶς νά φθάσεις στούς δικέφαλους, ἔχοντάς τους κάνει κομματάκια, τούς δικέφαλους πού τούς ἀποτύπωνε ὁ ἀπλός λαός στά δύσκολα χρόνια μέ περισσή τέχνη καί εὐγένεια.

    “Ὅσο καῖνε ἀκόμα τά καντήλια μας, ”
    ἄν καί οἱ συνθῆκες εἶναι τραγικές τριγύρω,
    γιά νά μᾶς ξανακούσει ἡ γειτονιά νά τραγουδᾶμε.

  3. Αναλυτικο και ”σοφιστικε” το κειμενο σας αγαπητη κα Ελενη Π., αλλα διερωτωμαι ,πως καταφερατε να μη αναφερετε στο κειμενο σας ουτε μια φορα τον κ. Χρηστο Γιανναρα, το αρθρο του οποιου αμφοτεροι θελησαμε να σχολιασουμε .
    Μηπως ,-οπως και ο κ. Γιανναρας -”βυζαντιολογειτε”, λεξη που εφευρεθηκε απο τους Δυτικους για να πληξουν την χιλιοχρονη Ελληνορωμαικη Αυτοκρατορια , μια που το θεμα ηταν ο χωρισμος Κρατους και Εκκλησιας και η δευτερη -μετα την Συμφωνια με τα Σκοπια-βιαστικη Συμφωνια για την συνεκμεταλλευση της Εκκλησιαστικης περιουσιας, -γιατι περι αυτου προκειται- , μαζι με την προεκλογικη προσληψη ισαριθμων των ιερωμενων δημοσιων υπαλληλων ;;; .

    • «Πρέπει να ξέρεις ν ́ αρπάξεις τη θάλασσα από τη μυρωδιά για να σου δώσει το καράβι και το καράβι να σου δώσει τη Γοργόνα και η Γοργόνα τον Μεγαλέξαντρο και όλα τα πάθη του Ελληνισμού»
      Οδυσσέας Ελύτης, Ανοιχτά Χαρτιά

      Μά στήν ἐκκλησία ἀναφέρθηκε ὁ κ. Γιανναρᾶς καί αὐτό σχολίασα.
      Ἐπειδή συζητᾶμε γιά θέματα πνευματικά καί χριστιανικά, σωστό εἶναι νομίζω νά ζητήσουμε φώτιση ἀπό τήν Παναγία.

  4. Καί κάτι γιά τίς γυναῖκες, ἀφοῦ ἀναφερόμαστε στήν Παναγία.
    https://www.protagon.gr/themata/giati-oi-gynaikes-skeftontai-diaforetika-apo-tous-antres-44341725887
    Οἱ γυναῖκες σκέφτονται διαφορετικά ἀπό τούς ἄνδρες. Ἀφοῦ ὑπάρχει ἰσότητα, καλό εἶναι νά συμβουλεύεται ὁ ἄνδρας τήν γυναίκα. Ἄλλη ἡ γνώμη τῆς μάνας, καί ἄλλη τῆς συντρόφου. Δέν ὑποκαθιστᾶ ἡ μάνα τήν σύντροφο τοῦ ἄνδρα, οὔτε τῆς δίνει τήν δική της θέση, οὔτε τήν ἀντικαθιστᾶ. Ἡ γυναίκα φέρει μέσα της τόν ἄνδρα μόνο ὅταν τόν κυοφορεῖ.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,800ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα