Σε μόλις τέσσερα χρόνια, η Αριστερά δημιούργησε εκλογικό και πολιτικό χώρο που δεν είχε φανταστεί.
Την μέρα που ο Jeremy Corbyn απέσπασε τις ψήφους των βουλευτών που χρειαζόταν για να πάρει την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος το 2015, ο ίδιος δήλωσε ότι δεν διέθετε τίποτα από αυτά που χρειαζόταν.
«Δεν είχαμε καμπάνια, δεν είχαμε οργάνωση, δεν είχαμε λεφτά», ανέφερε.
“Το μόνο που είχαμε ήταν η πιστωτική μου κάρτα και αυτό διήρκεσε περίπου μια εβδομάδα”.
Ήταν τουλάχιστον ένας υποψήφιος που υποσχόταν να δώσει τέλος στη λιτότητα, προσελκύοντας ψηφοφόρους προς τα αριστερά.
Κανείς δεν περίμενε ποτέ να κερδίσει αυτό το επιχείρημα, τουλάχιστον μόνο του.
Όμως το απίθανο άρχισε να φαίνεται αναπόφευκτο, αναφέρει σε νέα ανάλυσή του ο Guardian.
Μόλις λίγες εβδομάδες πριν κερδίσει τη μεγαλύτερη εντολή οποιουδήποτε υποψηφίου στην ιστορία των Εργατικών, οι σύμβουλοί του του είπαν να καταρτίσει σχέδια για τη νίκη του.
Ο Corbyn σκέφτηκε ότι ήταν δελεαστικό, αλλά αρνήθηκε.
Δεν έχει ακόμη εξοικειωθεί πλήρως με την ιδέα ότι η υποψηφιότητά του ήταν βιώσιμη, δεν μπορούσε να σκεφτεί πώς θα χειριστεί τη νίκη.
Ήταν σχεδόν σαν να ήταν ο τελευταίος που έπαιρνε σοβαρά την υποψηφιότητά του – ένας παράγοντας που αναμφίβολα συνέβαλε στο αρχικό χάος της ηγεσίας του.
Αυτή η τροχιά του αντιπολιτευτισμού, της ευφορίας, του σοκ και της άρνησης που κορυφώνεται με την αυτοπεποίθηση της πραγματικής νίκης απεικονίζει την ιστορία της δυτικής αριστεράς, από τις ΗΠΑ έως το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, τα τελευταία πέντε χρόνια.
Μετά από δεκαετίες περιθωρίου, υπάρχει έκπληξη από τους υποστηρικτές.
Αλλά αφού ανέπτυξαν μια στρατηγική για να κερδίσουν, τώρα πρέπει να επιδείξουν μια στρατηγική για να κυβερνήσουν.
Γι ‘αυτό η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ήταν τόσο σημαντική.
Μετά από τέσσερα χρόνια στην εξουσία, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα έχασε από το κεντροδεξιό κόμμα Νέας Δημοκρατίας, με επικεφαλής έναν απόγονο μιας ελληνικής πολιτικής δυναστείας.
Βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε να είναι το ίδιο πράγμα με αυτό που προσπάθησε να αντικαταστήσει.
Η νίκη του κόμματος τον Ιανουάριο του 2015 ήταν ένα σημείο καμπής στην μετακίνηση προς τα αριστερά στη δυτική πολιτική, μια απάντηση στη χρηματοπιστωτική κρίση και την λιτότητα που προέκυψε από αυτήν.
“Η Ελλάδα έχει γυρίσει μια σελίδα”, δήλωνε ο Τσίπρας τη νύχτα των εκλογών, “αφήνοντας πίσω την καταστροφική λιτότητα, τον φόβο και τον αυταρχισμό.
Τον Ιούλιο του 2015 ήρθε το δημοψήφισμα στο οποίο ο λαός απέρριψε κατηγορηματικά τους όρους των κυρώσεων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε και τις άλλες εκλογές.
Την ίδια ώρα, το Podemos, ένα νέο ριζοσπαστικό κόμμα στην Ισπανία που προέκυψε από διαμαρτυρίες της νεολαίας, κέρδιζε το 21% στις κάλπες και απειλούσε να αντικαταστήσει το mainstream αριστερό σοσιαλιστικό κόμμα.
Την επόμενη χρονιά ο δημοκρατικός σοσιαλιστής υποψήφιος, Bernie Sanders, λίγο έλειψε να νικήσει τη Hillary Clinton στην πρώτη κούρσα για την υποψηφιότητα του Δημοκρατικού Προέδρου στις ΗΠΑ.
Ένας κύκλος εκλογών από την αρχική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η τάση αριστερής εξέγερσης αποδείχθηκε βιώσιμη, αλλά και ευάλωτη.
Συνέχισε με μειωμένους ρυθμούς σε διάφορες χώρες σε διαφορετικά επίπεδα, από την αποστροφή των κεντροαριστερών κομμάτων (Γαλλία, Κάτω Χώρες) στην υποστήριξη των συνασπισμών (Φινλανδία) και στη στήριξη των κυβερνήσεων μειοψηφίας (Δανία και Σουηδία).
Στη Βρετανία οι Εργατικοί απέκτησαν μερίδιο ψήφου και έδρες, αλλά όχι εξουσία.
Υπήρξαν περιστασιακές δυσκολίες (η υποστήριξη του Podemos έχει καταρρεύσει) και παραλείψεις (εκλογικά, υπάρχουν λίγα σημάδια της αριστερής ζωής στην Ιταλία ή πολλών αλλαγών στη Γερμανία).
Ακόμη και η άνοδος της άκρας δεξιάς, πρέπει να σημειωθεί.
Η Ελλάδα, ωστόσο, είναι η μόνη χώρα στην οποία έχει πράγματι κυριαρχήσει η Αριστερά.
Μερικά από τα μαθήματα της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα συγκεκριμένα στην Ελλάδα – μια σχετικά μικρή οικονομία, συνδεδεμένη με την ευρωζώνη.
Αλλά υπάρχουν τρία ευρύτερα μαθήματα που μπορεί να λάβουν σοβαρά υπόψιν οι Αριστεροί σχετικά με την προοπτική της κυβέρνησης.
Πρώτον, πρέπει να προτείνουν μόνο μια ατζέντα για να αντιμετωπίσει τα ισχυρά συμφέροντα.
Και να την εφαρμόσει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπενθυμίζεται εδώ, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους πιστωτές της Ελλάδας, εφαρμόζοντας όλες τις περικοπές, τις ιδιωτικοποιήσεις και τις αυξήσεις ΦΠΑ στα οποία είχε αντιταχθεί.
Και αυτό διότι, παρά τις επιλογές που έδινε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης, δεν υπήρχαν εγγυήσεις που θα ήταν επιτυχείς.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν λιγότερο μια αποτυχία των πολιτικών αριστεράς – οι οποίες ποτέ δεν υλοποιήθηκαν – παρά μιας αριστερής εκλογικής στρατηγικής που δεν είχε σχέδιο Β για τα προβλέψιμα εμπόδια που θα αντιμετώπιζε.
Δεύτερον, υπάρχει ένα όριο στο πόσο μπορεί να επιτευχθεί οποιαδήποτε εκλογή υπό τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση – διότι δεν έχει σημασία ποιον ψηφίζει κανείς, το κεφάλαιο και οι πληρεξούσιοί του πάντοτε συμμετέχουν στις κυβερνήσεις.
Το εθνικό κράτος μπορεί να είναι εκεί όπου εδρεύει κυρίως η δημοκρατική νομιμότητα, αλλά είναι μόνο ένας παίκτης μεταξύ πολλών.
Και δεν μπορεί κανείς να το αγνοεί.
Αυτό έγινε ρητά σαφές στην Ελλάδα.
“Οι εκλογές δεν επιτρέπεται να αλλάξουν ένα οικονομικό πρόγραμμα ενός κράτους μέλους”, δήλωσε ο Βαρουφάκης ο πρώην υπουργός Οικονομικών.
Αυτό βέβαια δεν είναι απαραίτητα ένας λόγος για μια αριστερή παράταξη να αποφύγει την εκλογική διαδικασία.
Πρέπει όμως να αξιολογεί τις προσδοκίες για το τι μπορεί να επιτευχθεί και για το πού βρίσκεται η εξουσία.
Τέλος, και κατά συνέπεια, η Αριστερά δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο σε μια εκλογική στρατηγική.
Πολλές σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, από τα πολιτικά δικαιώματα, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τον φεμινισμό και ακόμη και τη δημοκρατία, ξεκίνησαν ως κοινωνικά κινήματα για τον εκδημοκρατισμό της εξουσίας.
Επαγγελματίες πολιτικοί υπέγραψαν τους νόμους.
Ωστόσο, χρειάστηκε ένας συνασπισμός μεταξύ του εκλογικού και του κοινωνικού γίγνεσθαι.
Στην εξουσία, περισσότερο από ποτέ, χρειάζονται κοινωνικά κινήματα για να διατηρηθούν τα κεκτημένα.
Σε μόλις τέσσερα χρόνια, η αριστερά δημιούργησε εκλογικό και πολιτικό χώρο που δεν είχε φανταστεί.
Το αν μπορεί να τον κρατήσει εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πως θα τον διαχειριστεί, καταλήγει η ανάλυση του Guardian.www.bankingnews.gr
«Δεν είχαμε καμπάνια, δεν είχαμε οργάνωση, δεν είχαμε λεφτά», ανέφερε.
“Το μόνο που είχαμε ήταν η πιστωτική μου κάρτα και αυτό διήρκεσε περίπου μια εβδομάδα”.
Ήταν τουλάχιστον ένας υποψήφιος που υποσχόταν να δώσει τέλος στη λιτότητα, προσελκύοντας ψηφοφόρους προς τα αριστερά.
Κανείς δεν περίμενε ποτέ να κερδίσει αυτό το επιχείρημα, τουλάχιστον μόνο του.
Όμως το απίθανο άρχισε να φαίνεται αναπόφευκτο, αναφέρει σε νέα ανάλυσή του ο Guardian.
Μόλις λίγες εβδομάδες πριν κερδίσει τη μεγαλύτερη εντολή οποιουδήποτε υποψηφίου στην ιστορία των Εργατικών, οι σύμβουλοί του του είπαν να καταρτίσει σχέδια για τη νίκη του.
Ο Corbyn σκέφτηκε ότι ήταν δελεαστικό, αλλά αρνήθηκε.
Δεν έχει ακόμη εξοικειωθεί πλήρως με την ιδέα ότι η υποψηφιότητά του ήταν βιώσιμη, δεν μπορούσε να σκεφτεί πώς θα χειριστεί τη νίκη.
Ήταν σχεδόν σαν να ήταν ο τελευταίος που έπαιρνε σοβαρά την υποψηφιότητά του – ένας παράγοντας που αναμφίβολα συνέβαλε στο αρχικό χάος της ηγεσίας του.
Αυτή η τροχιά του αντιπολιτευτισμού, της ευφορίας, του σοκ και της άρνησης που κορυφώνεται με την αυτοπεποίθηση της πραγματικής νίκης απεικονίζει την ιστορία της δυτικής αριστεράς, από τις ΗΠΑ έως το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης, τα τελευταία πέντε χρόνια.
Μετά από δεκαετίες περιθωρίου, υπάρχει έκπληξη από τους υποστηρικτές.
Αλλά αφού ανέπτυξαν μια στρατηγική για να κερδίσουν, τώρα πρέπει να επιδείξουν μια στρατηγική για να κυβερνήσουν.
Γι ‘αυτό η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα ήταν τόσο σημαντική.
Μετά από τέσσερα χρόνια στην εξουσία, το ριζοσπαστικό αριστερό κόμμα υπό την ηγεσία του Αλέξη Τσίπρα έχασε από το κεντροδεξιό κόμμα Νέας Δημοκρατίας, με επικεφαλής έναν απόγονο μιας ελληνικής πολιτικής δυναστείας.
Βέβαια, ο ΣΥΡΙΖΑ φάνηκε να είναι το ίδιο πράγμα με αυτό που προσπάθησε να αντικαταστήσει.
Η νίκη του κόμματος τον Ιανουάριο του 2015 ήταν ένα σημείο καμπής στην μετακίνηση προς τα αριστερά στη δυτική πολιτική, μια απάντηση στη χρηματοπιστωτική κρίση και την λιτότητα που προέκυψε από αυτήν.
“Η Ελλάδα έχει γυρίσει μια σελίδα”, δήλωνε ο Τσίπρας τη νύχτα των εκλογών, “αφήνοντας πίσω την καταστροφική λιτότητα, τον φόβο και τον αυταρχισμό.
Τον Ιούλιο του 2015 ήρθε το δημοψήφισμα στο οποίο ο λαός απέρριψε κατηγορηματικά τους όρους των κυρώσεων που επέβαλε η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κέρδισε και τις άλλες εκλογές.
Την ίδια ώρα, το Podemos, ένα νέο ριζοσπαστικό κόμμα στην Ισπανία που προέκυψε από διαμαρτυρίες της νεολαίας, κέρδιζε το 21% στις κάλπες και απειλούσε να αντικαταστήσει το mainstream αριστερό σοσιαλιστικό κόμμα.
Την επόμενη χρονιά ο δημοκρατικός σοσιαλιστής υποψήφιος, Bernie Sanders, λίγο έλειψε να νικήσει τη Hillary Clinton στην πρώτη κούρσα για την υποψηφιότητα του Δημοκρατικού Προέδρου στις ΗΠΑ.
Ένας κύκλος εκλογών από την αρχική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ, αυτή η τάση αριστερής εξέγερσης αποδείχθηκε βιώσιμη, αλλά και ευάλωτη.
Συνέχισε με μειωμένους ρυθμούς σε διάφορες χώρες σε διαφορετικά επίπεδα, από την αποστροφή των κεντροαριστερών κομμάτων (Γαλλία, Κάτω Χώρες) στην υποστήριξη των συνασπισμών (Φινλανδία) και στη στήριξη των κυβερνήσεων μειοψηφίας (Δανία και Σουηδία).
Στη Βρετανία οι Εργατικοί απέκτησαν μερίδιο ψήφου και έδρες, αλλά όχι εξουσία.
Υπήρξαν περιστασιακές δυσκολίες (η υποστήριξη του Podemos έχει καταρρεύσει) και παραλείψεις (εκλογικά, υπάρχουν λίγα σημάδια της αριστερής ζωής στην Ιταλία ή πολλών αλλαγών στη Γερμανία).
Ακόμη και η άνοδος της άκρας δεξιάς, πρέπει να σημειωθεί.
Η Ελλάδα, ωστόσο, είναι η μόνη χώρα στην οποία έχει πράγματι κυριαρχήσει η Αριστερά.
Μερικά από τα μαθήματα της ήττας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ιδιαίτερα συγκεκριμένα στην Ελλάδα – μια σχετικά μικρή οικονομία, συνδεδεμένη με την ευρωζώνη.
Αλλά υπάρχουν τρία ευρύτερα μαθήματα που μπορεί να λάβουν σοβαρά υπόψιν οι Αριστεροί σχετικά με την προοπτική της κυβέρνησης.
Πρώτον, πρέπει να προτείνουν μόνο μια ατζέντα για να αντιμετωπίσει τα ισχυρά συμφέροντα.
Και να την εφαρμόσει.
Ο ΣΥΡΙΖΑ, υπενθυμίζεται εδώ, δεν μπόρεσε να αντιμετωπίσει τους πιστωτές της Ελλάδας, εφαρμόζοντας όλες τις περικοπές, τις ιδιωτικοποιήσεις και τις αυξήσεις ΦΠΑ στα οποία είχε αντιταχθεί.
Και αυτό διότι, παρά τις επιλογές που έδινε ο τότε υπουργός Οικονομικών Γιάννης Βαρουφάκης, δεν υπήρχαν εγγυήσεις που θα ήταν επιτυχείς.
Είτε έτσι είτε αλλιώς, η ήττα του ΣΥΡΙΖΑ ήταν λιγότερο μια αποτυχία των πολιτικών αριστεράς – οι οποίες ποτέ δεν υλοποιήθηκαν – παρά μιας αριστερής εκλογικής στρατηγικής που δεν είχε σχέδιο Β για τα προβλέψιμα εμπόδια που θα αντιμετώπιζε.
Δεύτερον, υπάρχει ένα όριο στο πόσο μπορεί να επιτευχθεί οποιαδήποτε εκλογή υπό τη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση – διότι δεν έχει σημασία ποιον ψηφίζει κανείς, το κεφάλαιο και οι πληρεξούσιοί του πάντοτε συμμετέχουν στις κυβερνήσεις.
Το εθνικό κράτος μπορεί να είναι εκεί όπου εδρεύει κυρίως η δημοκρατική νομιμότητα, αλλά είναι μόνο ένας παίκτης μεταξύ πολλών.
Και δεν μπορεί κανείς να το αγνοεί.
Αυτό έγινε ρητά σαφές στην Ελλάδα.
“Οι εκλογές δεν επιτρέπεται να αλλάξουν ένα οικονομικό πρόγραμμα ενός κράτους μέλους”, δήλωσε ο Βαρουφάκης ο πρώην υπουργός Οικονομικών.
Αυτό βέβαια δεν είναι απαραίτητα ένας λόγος για μια αριστερή παράταξη να αποφύγει την εκλογική διαδικασία.
Πρέπει όμως να αξιολογεί τις προσδοκίες για το τι μπορεί να επιτευχθεί και για το πού βρίσκεται η εξουσία.
Τέλος, και κατά συνέπεια, η Αριστερά δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο σε μια εκλογική στρατηγική.
Πολλές σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις, από τα πολιτικά δικαιώματα, τα δικαιώματα των εργαζομένων, τον φεμινισμό και ακόμη και τη δημοκρατία, ξεκίνησαν ως κοινωνικά κινήματα για τον εκδημοκρατισμό της εξουσίας.
Επαγγελματίες πολιτικοί υπέγραψαν τους νόμους.
Ωστόσο, χρειάστηκε ένας συνασπισμός μεταξύ του εκλογικού και του κοινωνικού γίγνεσθαι.
Στην εξουσία, περισσότερο από ποτέ, χρειάζονται κοινωνικά κινήματα για να διατηρηθούν τα κεκτημένα.
Σε μόλις τέσσερα χρόνια, η αριστερά δημιούργησε εκλογικό και πολιτικό χώρο που δεν είχε φανταστεί.
Το αν μπορεί να τον κρατήσει εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πως θα τον διαχειριστεί, καταλήγει η ανάλυση του Guardian.www.bankingnews.gr
