Οι προτεραιότητες της τουρκικής διπλωματίας

Πέντε φάκελοι οι οποίοι βρίσκονται στο γραφείο του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθορίζουν τις κατευθυντήριες γραμμές της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας της νέας περιόδου. Καλά ενημερωμένες πηγές, αναλύοντας για λογαριασμό της «Κ» τις τελευταίες εξελίξεις στο πεδίο της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, επισημαίνουν ότι τα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό δεν αποτελούν προτεραιότητα για την Αγκυρα.

Αντιθέτως, οι σημαντικές εξελίξεις στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο της Τουρκίας και ο αντίκτυπος που αυτές έχουν στο Κουρδικό, στις σχέσεις Τουρκίας – Δύσης και στις κρίσεις της Συρίας και του Ιράκ είναι τα ζητήματα στα οποία εστιάζουν ο Τούρκος πρόεδρος και οι συνεργάτες του.

Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης «ανάγνωσης», οι πηγές μας εστιάζουν στις τέσσερις σημαντικές προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής κατά τη νέα περίοδο ως εξής:

Νο 1: Κουρδικό

Στη νέα περίοδο, το κουρδικό ζήτημα, το οποίο απασχολεί την τουρκική πολιτική σκηνή αλλά και την κοινή γνώμη της χώρας από τις αρχές της δεκαετίας ’80, εξακολουθεί να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον καθορισμό των κατευθυντήριων γραμμών της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.Τους τελευταίους μήνες, η τουρκική διπλωματία εστιάζει την προσοχή της στον στόχο του διαμελισμού του αναδυόμενου κουρδικού κράτους στην Συρία και στο Ιράκ. Ο συγκεκριμένος στόχος χαράζεται στο πλαίσιο της πολιτικής «καταπολέμησης» των «τρομοκρατικών οργανώσεων».

Στη Συρία, μετά την κατάληψη της πόλης Αλ Μπαπ, η Αγκυρα στρέφει την προσοχή της στο Μούμπιτς, το οποίο έχει καταληφθεί από τις κουρδικές δυνάμεις, ενώ δεν παραλείπει να κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου και για το μέλλον της περιοχής του Ορους Σίντζαρ στο Ιράκ. Σε αυτό τον αγώνα για την «καταπολέμηση της τρομοκρατίας» στο μέτωπο του κουρδικού ζητήματος, ο πρόεδρος Ερντογάν στηρίζεται στη βοήθεια και συνεργασία της Ρωσίας, ενώ την ίδια στιγμή ασκεί δριμύτατη κριτική στην Δύση και στις ΗΠΑ.

Νο 2: Επιπτώσεις της 15ης Ιουλίου

Το αποτυχημένο πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου βρίσκει την Τουρκία αντιμέτωπη με σαρωτικά προβλήματα σε πολλά πεδία. Το τουρκικό κράτος παρουσιάζει σημάδια διάλυσης, οι τουρκικές Ενοπλες Δυνάμεις διανύουν μία από τις πιο δύσκολες περιόδους τους και στο εσωτερικό της Τουρκίας επικρατεί κλίμα αγωνίας και αβεβαιότητας. Την ίδια ώρα, το κύμα των συλλήψεων και ανακρίσεων συνεχίζεται. Χιλιάδες στρατιωτικοί, γραφειοκράτες, ακαδημαϊκοί και δημόσιοι υπάλληλοι απομακρύνονται από τα καθήκοντά τους.

Από τη σκοπιά της τουρκικής κυβέρνησης, η αναχαίτιση της δυναμικής του αποτυχημένου πραξικοπήματος, η καταπολέμηση του κινήματος Γκιουλέν και η ανασυγκρότηση του τουρκικού κράτους αποτελούν τη δεύτερη προτεραιότητα της Αγκυρας και της τουρκικής διπλωματίας. Οι εξελίξεις στο εσωτερικό της Τουρκίας μεταβάλλουν από λεπτό προς λεπτό την τουρκική εξωτερική πολιτική, η οποία απομακρύνεται όλο και περισσότερο από τις δυτικές πρωτεύουσες. Οι «πρώην σύμμαχοι» στη Δύση κατατάσσονται πλέον στο «αντίπαλο στρατόπεδο» των δυνάμεων, δηλαδή, που έχουν υποστηρίξει το πραξικόπημα, γεγονός που ωθεί την Τουρκία στη δρομολόγηση νέων αναζητήσεων στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής.

Νο3: Η συντηρητική συμμαχία

Το τέλος του 2016 βρίσκει την Τουρκία να οδεύει με γοργούς ρυθμούς προς ένα νέο πολίτευμα, ένα προεδρικό σύστημα, το οποίο θα παρέχει ενισχυμένες αρμοδιότητες και εξουσίες στον πρόεδρο Ερντογάν. Η συγκεκριμένη εξέλιξη δρομολογείται στην Αγκυρα με βάση τη στρατηγική συμμαχία του κυβερνώντος κόμματος με το Κίνημα των Γκρίζων Λύκων.

Οι πληροφορίες της «Κ» δείχνουν ότι η συγκατάθεση των Γκρίζων Λύκων για το νέο πολίτευμα δεν έρχεται χωρίς όρους και προϋποθέσεις. Οι Γκρίζοι Λύκοι απαιτούν την τήρηση αποφασιστικής γραμμής σε όλα τα εθνικά ζητήματα. Στο κουρδικό ζήτημα, το κίνημα απαιτεί τη στρατιωτική αντιμετώπιση και εξουδετέρωση του κουρδικού κινήματος. Στη Συρία και στο Ιράκ, το κίνημα συμμερίζεται το όραμα του προέδρου Ερντογάν για την αναθεώρηση της Συνθήκης της Λωζάννης. Στα ελληνοτουρκικά και στο Κυπριακό, οι Γκρίζοι Λύκοι ζητούν από τον νέο πολιτικό παρτενέρ τους την τήρηση της «εθνικής γραμμής». Ο πρόεδρος Ερντογάν από τη μεριά του φαίνεται να προσεγγίζει θετικά τις συστάσεις των Γκρίζων Λύκων.

Νο4 : Αναζήτηση νέων αγορών

Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει την τελευταία περίοδο η τουρκική οικονομία κυρίως εξαιτίας των διακυμάνσεων στη διεθνή οικονομία, των πρόσφατων τρομοκρατικών χτυπημάτων και της αβεβαιότητας στο εσωτερικό και στα σύνορα της Τουρκίας, υποχρεώνουν την τουρκική διπλωματία να αλλάξει γραμμή και να ξεκινήσει την αναζήτηση νέων στρατηγικών συμμάχων και νέων αγορών όπου θα δραστηριοποιηθεί το αναδυόμενο τουρκικό κεφάλαιο.

Στην νέα περίοδο, η Αγκυρα στρέφει την προσοχή της στις αγορές της Ρωσίας, του Ιράν και της Κίνας, ενώ συνεχίζει να στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στην οικονομική συνεργασία των αραβικών μοναρχιών. Την ίδια στιγμή η κυβέρνηση του ΑΚΡ δεν παραλείπει τις προειδοποιητικές βολές προς τη Δύση, ελπίζοντας ότι αυτές θα είναι αρκετές για να αλλάξουν την πολιτική γραμμή τόσο της Ουάσιγκτον όσο και των ευρωπαϊκών χωρών απέναντι στην Τουρκία.

“Καθημερινή”