Νίκος Καπετανίδης: ο ηρωϊκός δημοσιογράφος του Πόντου.

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

ΟΜΙΛΙΑ ΠΑΝΤΕΛΗ ΣΑΒΒΙΔΗ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΚΑΠΕΤΑΝΙΔΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΗΡΩΪΚΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ ΠΑΠΠΟΎ ΤΟΥ.

Κυρίες και κύριοι καλησπέρα σας και καλώς ήρθατε στην παρουσίαση του βιβλίου του Κώστα Καπετανίδη για τον αδελφό του παππού του, Νίκο Καπετανίδη.

Τον ηρωϊκό δημοσιογράφο του Πόντου που έδωσε τη ζωή του για τον ποντιακό ελληνισμό μέσα από την εφημερίδα «εποχή» την οποί εξέδιδε από τις 27 Οκτωβρίου 1918 ως 5 Μαρτίου 1921.

Ο Κώστας Καπετανίδης διηγείται τη ζωή του αδελφού του παππού του μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας την οποία με κίνδυνο της ζωής του διέσωσε ο παππούς του.

Το βιβλίο είναι πολύ καλό. Ο συγγραφέας καταφέρνει και ζωντανεύει το κλίμα της εποχής στην οποία αναφέρεται.

Και ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα μεθοδολογία που βοηθά τον αναγνώστη.

Πριν αρχίσει να παρουσιάζει το Νίκο Καπετανίδη, μέσα από τις σελίδες της εφημερίδας του παραθέτοντας άρθρα για να δείξει τις εθνικές  αλλά και κοινωνικές του ευαισθησίες δίνει το ιστορικό πλαίσιο της εποχής.

Έτσι, ο αναγνώστης, αφού ενημερωθεί για το τι συνέβαινε τα χρόνια στα οποία αναφέρεται ο συγγραφέας, αφού παίρνει, δηλαδή, τη μεγάλη εικόνα, στη συνέχεια, ενημερώνεται στα θέματα που απασχόλησαν τα Νίκο Καπετανίδη.

Ο Καπετανίδης θα μπορούσε να χαρακτηριστεί εθνομάρτυρας. Τον αποκαλούν, μάλιστα, έτσι ευυπόληπτες προσωπικότητες του ποντιακού χώρου.

Για όσους δεν γνωρίζουν την ιστορία του, ο Καπετανίδης καταδικάστηκε σε θάνατο από τα, δήθεν, δικαστήρια της ανεξαρτησίας της Αμάσειας επειδή σε έλεγχο που έγινε στα γραφεία της εφημερίδα του, βρέθηκε επιστολή του μεγάλου Πόντιου Κωνσταντινίδη ο οποίος ζούσε στη Μασσαλία και ο οποίος ως γνωστόν ανακίνησε το θέμα της ανεξαρτησίας του Πόντου.

Μαζί με τον Καπετανίδη κρεμάστηκαν και ο επι χρόνια βουλευτής Τραπεζούντας στην οθωμανική βουλή Ματθαίος Κωφίδης, μια ευυπόληπτη, επίσης, προσωπικότητα, όπως και ο Αλέξανδρος Ακριτίδης.

Την ίδια τύχη θα είχε και ο μητροπολίτης Τραπεζούντος Χρύσανθος αλλά, όταν οι τουρκικές αρχές άρχισαν τη διαδικασία σύλληψής τους ο Χρύσανθος έλειπε στη Συνδιάσκεψη Ειρήνης όπου πήγε για να υποστηρίξει τα δίκαια του ποντιακού ελληνισμού.

Όλα αυτά τα πρόσωπα, όπως και άλλα, είχαν βεβαίως, σχέση με τον Κωνσταντινίδη αλλά η ουσία της εξόντωσής τους ήταν να στερηθεί ο ποντιακός ελληνισμός από τη φυσική και πνευματική του ηγεσία. Και ο Καπετανίδης ανήκε σ αυτήν.

Φλογερός πατριώτης και ακάματος δημοσιογράφος επέλεξε το επάγγελμα το οποίο ονειρευόταν. Ένα συνδυασμό δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας.

Το έκανε με αυταπάρνηση αλλά πέραν της ψυχικής ικανοποίησης που ένοιωθε, υποστηρίζοντας τα δίκαια του ποντιακού λαού, τα οικονομικά ήταν χάλια. Με χρέη προς το τυπογραφείο που εξέδιδε την εφημερίδα έφυγε από τη ζωή και με τις τελευταίες επιστολές στους οικείους του ζητούσε συγνώμη για το βάρος που τους άφηνε.

Ο Καπετανίδης ήταν μια ευαίσθητη και ρομαντική ψυχή.

Συνέπασχε με τους συμπολίτες του όχι, μόνο, ως προς το εθνικό ζήτημα αλλά και στις καθημερινές αγωνίες επιβίωσής τους.

Από την έλλειψη σιτηρών, για την οποία διερευνούσε αν οφειλόταν σε αισχοκέρδεια    μέχρι τη γρίπη και τη φυματίωση που μάστιζαν και δολοφονούσαν τους στερημένους και τα στοιχειώδη συμπολίτες του.

Από φυματίωση έχασε και τον πρώτο μεγάλο έρωτα της ζωής του, την Ελένη. Την αγαπούσε τόσο πολύ που ενώ γνώριζε ότι θα έφευγε, την παντρεύτηκε τις τελευταίες ημέρες της ζωής της.

Ξαναπαντρεύτηκε αργότερα την Αγλαϊα Μεταξά η οποία μετά τον απαγχονισμό του ήρθε στην Ελλάδα αλλά δεν θέλησε να ξαναπαντρευτεί παρά το νεαρόν της ηλικίας της.

Γεννήθηκε το 1889 και πέθανε το 1921, με τον τρόπο που σας περιέγραψα. Μόλις 32 χρονών.

Ο πατέρας του Χαράλαμπος καταγόταν από οικογένεια καπεταναίων. Μητέρα του ήταν η Ερμοφύλλη Βελισαρίδου.

Είχε μια αδελφή, τη Χρυσάνθη, η οποία παντρεύτηκε έναν γνωστό επιστήμονα της Τραπεζούντας, αλλά ο άνδρας της πέθανε νωρίς από γρίπη.

Και έναν αδελφό τον Κώστα, τον παππού του συγγραφέα.

Τελείωσε το Φροντιστήριο Τραπεζούντας όπου γνώρισε τον άλλο μεγάλο Πόντιο, φίλωνα Κτενίδη με τον οποίο διατήρησε στενή φιλία μέχρι το θάνατό του.

Οι δύο φίλοι θα χωρίσουν βιαίως, όταν οι Νεότουρκοι ανάγκασαν τον Κτενίδη, το 1911, να φύγει, να πάει στην Αθήνα όπου σπούδασε Ιατρική.

Ο Κτενίδης συμμετείχε στη μικρασιατική εκστρατεία με τον ελληνικό στρατό και ο Καπετανίδης, όταν άρχισε να συνειδητοποιεί ότι γίνεται στόχος των τούρκων στον Πόντο, του έγραψε:

«Νοιώθω πως εσύ στο μέτωπο διατρέχεις λιγότερους κινδύνους από εμένα. Να ξέρεις πως δεν στέκει γερά το κεφάλι στους ώμους μου. Μα αυτό δεν σημαίνει… Κοιτάχτε να κάνετε καλά τη δουλειά σας και δεν πειράζει αν λείψουν μερικά κεφάλια… σαν το δικό μου. Χαλάλι για την ελεύθερη πατρίδα».

Μετά το τέλος των σπουδών του ήθελε να πάει στην Αθήνα να σπουδάσει λογοτεχνία και φιλοσοφία αλλά οι γονείς του δεν τον έστειλαν.

Ίσως, και για λόγους οικονομικούς αλλά και διότι δεν ήθελαν να στερηθούν την παρουσία του.

Εργάστηκε ως λογιστής στην τράπεζα του Φωστηρόπουλου αλλά η αγάπη του ήταν η λογοτεχνία και η δημοσιογραφία.

Ήταν φλογερός και εκρηκτικός χαρακτήρας που τον οδηγούσαν να αγνοεί τους κινδύνους.

Επέλεξε δύσκολα και επικίνδυνα μονοπάτια.  Την αισιοδοξία διαδεχόταν η απαισιοδοξία. Αλλά, ως μέλος της πνευματικής ηγεσίας του τόπου του έπρεπε να κρατά ψηλά το ηθικό των συμπατριωτών του.

Και το έκανε, με τα πύρινα άρθρα που έγραφε όταν ένοιωθε ότι το ηθικό των Ελλήνων έπεφτε.

Ο Καπετανίδης ασκούσε επαγγελματικά τη δημοσιογραφία. Από αυτήν ζούσε. Οι άλλοι δημοσιογραφούντες συνάδελφοί το είχαν τις δουλειές τους και ασκούσαν τη δημοσιογραφία ερασιτεχνικά.

Για τον Καπετανίδη, αυτή ήταν η δουλειά του.

Ο συνδυασμός οράματος, εθνικού στόχου και επαγγελματικής ενασχόλησης είναι μια δύσκολη άσκηση. Και, συνήθως, αποβαίνει σε βάρος του επαγγέλματος για τους ιδεολόγους όπως ο Καπετανίδης.

Με την έκρηξη του Α! ΠΠ και την ένταξη της Τουρκίας στο πλευρό του Άξονα, ο Καπετανίδης αναγκάζεται να υπηρετήσει στον τουρκικό στρατό. Στα Τάγματα Εργασίας. Αλλά, δραπετεύει και φεύγει. Στο βιβλίο περιγράφονται οι τρομερά δύσκολες καιρικές συνθήκες αυτής της φυγής.

«Άρρωστος», γράφει. Αποφασίζω να φύγω…

Και, καθώς κρυβόταν, μαθαίνει το θάνατο της αγαπημένης του Ελένης.

Στο βιβλίο περιγράφεται η σφαγή των Αρμενίων μέσα από κείμενα του Καπετανίδη αλλά και η είσοδος και παραμονή των Ρώσων στην Τραπεζούντα.

Οι ελπίδες που δημιούργησε η παρουσία του ρωσικού στρατού. Η μορφή του Χρύσανθου. Αλλά και η επικράτηση των μπολσεβίκων που οδήγησε στη συμφωνία με τον Κεμάλ και την απόσυρση του ρωσικού στρατού.

Γίνεται, πάντα μέσα από κείμενα του Καπετανίδη, κριτική στη συμμετοχή της Ελλάδας στην Ουκρανική εκστρατεία αλλά εξαίρεται η παρουσία του Βενιζέλου.

Αντιθέτως, γίνεται αυστηρή κριτική στον Κωνσταντίνο, τους αυλικούς του και την πολιτική τους.

Ο άνθρωπος που ζούσε το ποντιακό δράμα και γνώριζε το παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων για την ανεξαρτησία του Πόντου εξαίρει το ρόλο του Βενιζέλου.

Σε αντίθεση με σημερινούς επικριτές της πολιτικής του.

Στις 27 Οκτωβρίου 1918 γεννιέται η «Εποχή».

Ο πόλεμος τελειώνει και ο Νίκος αναλαμβάνει τον αγώνα για την ενημέρωση των συμπολιτών του, αλλά και την αποκάλυψη της αλήθειας σχετικά με τον κατατρεγμό του ελληνικού στοιχείου.

  Οι ξιφολόγχες του 1920 έχουν σκουριάσει αλλά, τα κείμενα του Νίκου είναι εδώ, 100 χρόνια μετά.

Πήρε ως υπαλληλάκο έναν συντοπίτη του ο οποίος αργότερα στην Ελλάδα θα γινόταν μια από τις πιο σημαντικές δημοσιογραφικές πένες.

Το Δημήτρη Ψαθά.

Σε κείμενό του αργότερα, ο Ψαθάς θα ομολογήσει ότι ο Καπετανίδης ήταν γι αυτόν ένα είδωλο.

Περνάω πολλές σελίδες του βιβλίου για να σας αφήσω να τις διαβάσετε όπως τις γράφει ο συγγραφέας.

Λίγο πριν το τέλος του τον επισκέπτεται ο άθλιος δήμιος Τοπάλ Οσμάν.

Τον απειλεί αλλά ο Νίκος δεν πτοείται. Θα τα ξαναπούμε, του λέει ο αγριάνθρωπος.

Μετά από τα τρομερά λάθη που γίνονται στην Αθήνα, ο ποντιακός ελληνισμός περνά την τελευταία φάση της γενοκτόνας πολιτικής του Κεμάλ.

Συλλαμβάνεται και για δύο μήνες κλείνεται στις φυλακές της Τραπεούντας.

Αλληλογραφεί με τους οικείους του και ο συγγραφέας του βιβλίου αναφέρει ορισμένα αποσπάσματα από τα γράμματα που έστελνε.

Η συγκίνηση αποκορυφώνεται αν και ο Νίκος σφίγγει την καρδιά του και προσπαθεί να τους ενθαρρύνει.

Μεταφέρεται στην Αμάσεια.

Τα πράγματα εδώ είναι πολύ δύσκολα.

Πρόεδρος του δικαστηρίου είναι ένας ελληνοφάγος ο Εμίν Μπέης.

Διαβάζει το κατηγορητήριο και λέει στον Καπετανίδη ότι επεδίωκε την ανεξαρτησία του Πόντου.

-Όχι κ. πρόεδρε, τον διακόπτει ο πόντος δημοσιογράφος.

Εγώ ήθελα την απευθείας Ένωση του Πόντου με την Ελλάδα.

Στο τελευταίο του γράμμα απευθύνεται σε κάθε ένα μέλος της οικογένειάς του. Αξίζει να διαβάσετε τι γράφει.

Θυμάται και την «Εποχή».

Στις 21 Σεπτεμβρίου 1921 το πρωί ο Νίκος με τους υπόλοιπους Τραπεζούντιους οδηγήθηκε στην αγχόνη.

Η τελευταία κραυγή του όταν ανέβηκε στο ικρίωμα ήταν:

ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΣ.

Αυτό για όσους αγράμματους, σήμερα λένε πως οι πόντιοι δεν είναι Έλληνες.

Ο δημοσιογραφικός κόσμος της Ελλάδας και στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη πρέπει να τον τιμήσει.

Διαβάστε το βιβλίο για να ξαναζήσετε μια εποχή την οποία κανείς μας δεν δικαιούται να ξεχάσει.

Μέχρι να βρουν τα όνειρα δικαίωση, όπως θα πει ο ποιητής.

 

 

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. Ευχαριστουμε πολυ κ. Σαββιδη , για την αναρτηση της ομιλιας σας κατα την παρουσιαση του βιβλιου για τον ηρωα δημοσιογραφο Νικο Καπετανιδη , που απαγχονιστηκε απο τους προγονους των σημερινων ”φιλοποντιων ” Τουρκων.
    Καταληξατε με την φραση ”αυτο για οσους αγραμματους, σημερα λενε,πως οι Ποντιοι δεν ειναι Ελληνες”.
    Δυστυχως οσοι ισχυριζονται αυτο για τους Ποντίους περιλαμβανουν ολους τους εκτος της απελευθερωθεισης Ελληνικης περιοχης μεγεθους στανης απο το 1821-27 και δεν ειναι αγραμματοι-δηλαδη ουσιαστικως ανιστορητοι- αλλα και εγγραμματοι, που αγνοουν ,αλλα κυριως δεν παραδεχονται οτι οι Ελληνες και πλην Αθηνων και Σπαρτης πολεμησαν για ολη την Ελλαδα και την μεγενθυναν με τις δυο Αυτοκρατοριες την τε Αλεξανδρινην και την Βυζαντινην σε τρεις ηπειρους και σε ολη την Μεσογειο και την Μαυρη Θαλλασσα μεχρι το 1922 , που τα χασαμε ολα , γιατι ”ηταν θελημα Θεου ” και διακαης και πολυχρονη πολιτικη επιδιωξη ασπονδων φιλων και συμμαχων μας με την ευγενη φροντιδα και ”μωροφιλοδοξων” πολιτικων μας απο το 1204 μεχρι το 1453 και απο το 1915-1922.
    Ομως ο Θεος , που τους αιωνες τους θεωρει μια ημερα μπορει να ξαναθελησει να ξαναπλωθει ο Ελληνισμος εκει που προ 3000 ετων ηταν , αρκει φυσικα να υπαρχει Ελληνισμος , οχι φυσικα , με κυβερνηεις της ”προοδευτικης συμμαχιας”, που απεδειχθη οτι εχουν οπτικο οριζοντα προς βορραν και ανατολας λιγα χιλομετρα περαν της Αττικης.
    Τα εκατομυρια των Ελληνων ποντιων ,που διατηρουν τις παναρχαιες πατριωτικες παραδοσεις μπορει να αλλαξουν αυτο το δυσοιωνο μελλον της Πατριδος , γιατι ειναι αυτοι μαζι με τους Κρητικους -που για τους φιλιστορες- το ανεδειξαν το 1981 , ως Βενιζελικοι και αντιΛαικοι.

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα