Θεσσαλονίκη: Ένα κέντρο «κόσμημα» για την ελληνική γλώσσα

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

JNK synentefxi Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 09/02/2019 01:30

«Η σημερινή νέα ελληνική γλώσσα είναι πλουσιότερη από ποτέ άλλοτε», δηλώνει στο TyposThes κ. Ιωάννης Καζάζης

Συνέντευξη στη Λεμονιά Βασβάνη

«Μήγαρις έχω άλλο στο νου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;», έγραψε ο Διονύσιος Σολωμός. Η 9η Φλεβάρη, ημέρα θανάτου του εθνικού μας ποιητή, επιλέχθηκε για να γιορτάζεται η Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας.

Με αφορμή τον εορτασμό ο Πρόεδρος του «Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας» (ΚΕΓ) Ιωάννης Ν. Καζάζης εστιάζει σε άρθρο του στο ρόλο των αναγνωστικών κύκλων, μέσω των οποίων μπορούμε να γνωρίσουμε καλύτερα τους δόκιμους συγγραφείς που έγραψαν στα ελληνικά. «Το φετινό μήνυμα είναι η σύσταση να συγκροτηθούν αναγνωστικοί κύκλοι από φίλους, συμμαθητές ή συμφοιτητές, όπου να διαβάζονται κείμενα συγγραφέων της επιλογής τους σε μικρές ομάδες και σε τακτά διαστήματα», δήλωσε σε συνέντευξη που μας παραχώρησε.

Για όσους δεν γνωρίζουν, το «Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας» έχει την έδρα του στην πόλη μας, στεγάζεται στην Καλαμαριά (Καραμαούνα 1, Πλατεία Σκρα), και είναι ερευνητικός φορέας εποπτευόμενος από το Υπουργείο Πολιτισμού, Παιδείας και Θρησκευμάτων. Έργο του είναι προώθηση της ελληνικής γλώσσας και η πιστοποίηση ελληνομάθειας. Μάλιστα ετοιμάζει έντυπα και  ηλεκτρονικά βοηθήματα για την υποστήριξη της πιστοποίησης, ενώ η ηλεκτρονική του «Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα», έχει 650.000 μοναδικούς επισκέπτες το μήνα. «Το Κέντρο έχει εκπονήσει ένα ολόκληρο σύμπαν ψηφιακών πόρων για την ελληνική γλώσσα, που είναι στη διάθεση των πάντων απολύτως δωρεάν», ανέφερε μεταξύ άλλων ο κ. Καζάζης.

-Τι γιορτάζουμε στην παγκόσμια ημέρα ελληνικής γλώσσας και πώς καθιερώθηκε;

-Η μέρα αυτή καθιερώθηκε με την απόφαση 24/04/2017 των υπουργών Εσωτερικών, Εξωτερικών και Παιδείας, για την «ανάδειξη του θεμελιώδους ρόλου που διαδραμάτισε η ελληνική γλώσσα ανά τους αιώνες». Προτιμήθηκε ως εμβληματική η ενάτη Φεβρουαρίου, ημέρα θανάτου του εθνικού ποιητή Διονυσίου Σολωμού, που έγραψε το περίφημο «μήγαρις έχω άλλο στο νου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα;». Ο εορτασμός είναι κοινός για Ελλάδα και Κύπρο. Κατά το Φεβρουάριο του 2016, όταν επέκειτο η καθιέρωση της παγκόσμιας ημέρας, κεντρικός ομιλητής για την κυπριακή δημοκρατία ορίστηκε ο υποφαινόμενος, που μίλησε στη Λευκωσία στο Ίδρυμα Λεβέντη, με θέμα «Λόγος για Ελληνική Γλώσσα, Λόγος για Ελληνική Παιδεία» και εξεδόθη την ίδια χρονιά από το Ίδρυμα Α. Λεβέντη.

-Ποιες προκλήσεις και προβλήματα καλείται να αντιμετωπίσει η ελληνική γλώσσα σήμερα;

-Σε επίπεδο χρήσης και σε επίπεδο διδασκαλίας: την εποχή της κυριαρχίας της εικόνας ο λόγος είναι υποβαθμισμένος, με αποτέλεσμα σε παγκόσμιο επίπεδο να βιώνουμε την υποχώρηση του γραμματισμού, υπέρ της εικόνας από τα επίπεδα που μας είχαν συνηθίσει οι προηγούμενες γενιές. Η επιβολή, έπειτα, στον επιστημονικό λόγο, κυρίως, αλλά και στα γράμματα και στις τέχνες του αμερικανικού μοντέλου είναι αυτό που εκτίναξε την αγγλική γλώσσα σε διεθνή γλώσσα και προώθησε την καλλιέργειά της σε όλη την υφήλιο (Έστω και αν αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη διάσπαση της αγγλικής όχι μόνο σε βρετανική και αμερικανική εκδοχή, αλλά και σε ποικίλες «εθνικά επηρεασμένες αγγλικές», τις οποίες συναντούμε σε όλο τον κόσμο). Το μεγάλο σημερινό πρόβλημα στην Ελλάδα έχει να κάνει με τον μέγα πλούτο, ο οποίος έχει συσσωρευθεί πλέον (και αυτό τεκμηριώνεται από το μοναδικό σχετικό Αρχείο του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας), εξαιτίας της διαδικασίας με την οποία σχηματίστηκε η νέα ελληνική κατά τα τελευταία διακόσια χρόνια: Η νέα ελληνική είναι γλώσσα πολυστρωματική, αντλεί δηλαδή, από όλες τις προηγούμενες φάσεις της ελληνικής από τα αρχαία χρόνια ως σήμερα, (α)χρήσιμες λέξεις-έννοιες, ή (β) λέξεις ελληνικής καταγωγής στις οποίες προσδίδει νέο εννοιολογικό περιεχόμενο, είτε (γ) υποδέχεται και ενσωματώνει από το ξένο λεξιλόγιο λέξεις δομημένες με ελληνικά δομικά στοιχεία για να εκφράσουν σύγχρονο περιεχόμενο, τις εφευρέσεις της τεχνολογικής εποχής κ.ο.κ.. Η σημερινή νέα ελληνική είναι πλουσιότερη από όσο υπήρξε ποτέ άλλοτε στη μακρά γραπτή ιστορία της, αλλά ο μέγας πλούτος συνεπάγεται και πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία στο χειρισμό της. Επειδή μάλιστα δεν είναι μόνο το λεξιλόγιο-εννοιολόγιό της τεράστιο, αλλά έχουν στο μεταξύ δημιουργηθεί –κυρίως μετά το 1974– οι ειδικές γλώσσες των επιστημών, των τεχνών και των γραμμάτων, ο νέος επιστήμονας ή ο ειδικός χρήστης των ελληνικών αντιμετωπίζει το μέγα πρόβλημα της οικείωσης των επί μέρους αυτών γλωσσών –κάτι που απαιτεί γνώση, αφοσίωση και μεγάλη πειθαρχία. Εδώ έγκειται και ο ρόλος του σχολείου: η μετάγγιση του γλωσσικού αυτού πλούτου στον χρήστη. Όσο καλύτερα επιτελεί το ρόλο του το σχολείο, τόσο καλύτερα ελληνικά θα παράγονται από τους μαθητές και τόσο στερεότερη θα είναι η θεμελίωση των γλωσσικών τους ικανοτήτων στην μετέπειτα επαγγελματική ή επιστημονική τους πορεία. Δεν είναι ο δικός μου ρόλος, φυσικά, να βαθμολογήσω εδώ τις σχετικές επιδόσεις του σχολείου.

-Ποιος ο ρόλος, το έργο και οι στόχοι του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας

-Η νομοθετημένη αποστολή του ΚΕΓ είναι «η προβολή και η διάδοση της ελληνικής γλώσσας εντός και εκτός της Ελλάδας». Το έργο του το ΚΕΓ το διεκπεραιώνει με τέσσερα επιστημονικά τμήματα: Λεξικογραφίας, Γλωσσολογίας, Πιστοποίησης της Ελληνομάθειας και Λογοτεχνίας. Στα 25 χρόνια της ζωής του, έχει παραγάγει το Κέντρο 120 τόμους επιστημονικού έργου, ετησίως διεκπεραιώνει τις εξετάσεις Πιστοποίησης Ελληνομάθειας, κάθε Μάιο, και απονέμει επίσημους τίτλους πιστοποίησης, εξαργυρώσιμους στην αγορά εργασίας εντός της ευρωπαϊκής ένωσης και πέρα από αυτήν. Επίσης ετοιμάζει μια σειρά από έντυπα και ηλεκτρονικά βοηθήματα για την υποστήριξη της πιστοποίησης συμπεριλαμβανομένης της ηλεκτρονικής «Πύλης για την Ελληνική Γλώσσα», η οποία έχει 650.000 μοναδικούς επισκέπτες το μήνα, μεταφέροντας την ελληνική γλώσσα και γραμματεία σε 150 χώρες του κόσμου. Δημιουργεί επίσης υποδομές και μοντέλα διδασκαλίας της ελληνικής λογοτεχνίας για ολόκληρη την εκπαίδευση από το δημοτικό έως το πανεπιστήμιο. Η Πύλη για την ελληνική γλώσσα περιλαμβάνει σώματα κειμένων μεγάλης έκτασης, εργαλεία ψηφιακά για την αξιοποίησή τους και διδακτικά και επιστημονικά μοντέλα για την ελληνική στη διαχρονία της, από την αρχαιότητα έως σήμερα. Ιδιαίτερα μέσα από την πιστοποίηση, από την επιμόρφωση εξ αποστάσεως των καθηγητών στην διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας και μέσα από το πρόγραμμα ΜΑ με το πανεπιστήμιο της Λευκωσίας –πάλι για την διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης γλώσσας–, το Κέντρο έχει εκπονήσει ένα ολόκληρο σύμπαν ψηφιακών πόρων για την ελληνική γλώσσα, που είναι στη διάθεση των πάντων απολύτως δωρεάν. Επίσης δι’ αυτού έχει αναλάβει την επιμόρφωση των διδασκόντων την ελληνική –και ως μητρική και ως ξένη γλώσσα αλλά και ως αρχαία και ως μεσαιωνική γλώσσα, συμβάλλοντας έτσι έμπρακτα να δημιουργηθεί ο ολιστικός τύπος διδασκάλου, που να μπορεί να σταθεί και στο εξωτερικό, όπου διδάσκεται η ελληνική σε κάθε λογής τυπικές και άτυπες μορφές εκπαίδευσης, αλλά και στο εσωτερικό, όπου ο καθηγητής αντιμετωπίζει πλέον μεικτά ακροατήρια, από παιδιά ελληνόγλωσσα και μη, και πρέπει να τα βγάλει πέρα.

-Σε άρθρο σας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας εστιάζετε στο ρόλο των αναγνωστικών κύκλων. Σε τι βοηθούν στη γλώσσα ενός λαού;

-Δεν υπάρχει περίπτωση να γίνει κανείς επαρκής αναγνώστης της γλώσσας του (με τον πλούτο της που περιγράψαμε) αλλά ούτε και χρήστης της, χωρίς να έχει γνωρίσει πάνω απ’ όλα τους δόκιμους συγγραφείς που έγραψαν στη γλώσσα ή χωρίς να έχει ασκηθεί εντατικά στη γραφή της. Ως προς το πρώτο το φετινό μήνυμα είναι η σύσταση να συγκροτηθούν αναγνωστικοί κύκλοι από φίλους, συμμαθητές ή συμφοιτητές, όπου να διαβάζονται κείμενα συγγραφέων της επιλογής τους σε μικρές ομάδες και σε τακτά διαστήματα, ανά μία ή δύο εβδομάδες για ένα δίωρο ή τρίωρο, σε φιλικό σπίτι. Ένας διαβάζει και οι λοιποί παρακολουθούν με το κείμενο στο χέρι. Για κείμενα μάλιστα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, λ.χ., θα μπορούσε ο αναγνώστης να διαβάζει από μια καλή μετάφραση και οι φίλοι να παρακολουθούν από το πρωτότυπο. Δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, απαραίτητο να ακολουθεί οποιαδήποτε συζήτηση ή σχολιασμός των κειμένων. Το κυριότερο είναι η ίδια η άμεση γνωριμία με τα κείμενα.

-Πώς μπορεί κανείς να βελτιώσει τη γλώσσα του; Τι ρόλο έχει η ανάγνωση και η προσωπική ενασχόληση και τι ρόλο έχουν οι σπουδές;

-Τα εργαλεία είναι η ανάγνωση και, όπως είπα, και η γραφή. Η ανάγνωση πρέπει να είναι όσο γίνεται ευρύτερη και η άσκηση στη γραφή όσο γίνεται πιο πυκνή, με την υποχρέωση των μαθητών, στα σχολικά τους χρόνια, να γράφουν καθημερινά (και όχι μόνο στη χάση και στη φέξη μια έκθεση…) ένα κείμενο μικρής έκτασης. Από την άποψη αυτή τα σκήπτρα τα κρατά το γαλλικό Λισέ και το αγγλικό δημόσιο σχολείο, που, ως προς τη μαζική τους μορφή, ανέπτυξαν μία σοβαρή και αξιοζήλευτη παράδοση που ξεκινάει τουλάχιστο από το 19ο αιώνα. Καμία μέρα δεν πρέπει να περνάει στο σχολείο χωρίς γραφή μιας έστω σελίδας: αυτή η σελίδα θα πρέπει να διακρίνεται για τη νοηματική συνεκτικότητα και τη λογική της συνοχή, αρετές που θα πρέπει να βαθμολογούνται πολύ πάνω από την «ελληνική διατύπωση» – αντίθετα με ό,τι συμβαίνει σήμερα όπου συνήθως προτεραιότητα δίνεται στην «ορθογραφική» συγκρότηση του κειμένου. Είναι επιτακτικό οι επιστήμονες να διαμορφώσουν συνείδηση γραφής της εθνικής τους γλώσσας, απέναντι στην οποία έχουν την υποχρέωση της εντατικής καλλιέργειας, αντί να επιλέγουν να συντάσσουν, κατ’ απόλυτη προτίμηση κάποτε, κείμενα στην αγγλική, τα οποία συνεπάγονται μεγαλύτερη αναγνωσιμότητα για τους ίδιους. Αρκεί να σκεφτεί κανείς ότι χωρίς τη φανατική πίστη των προηγούμενων γενιών στη γραφή της ελληνικής, δεν θα είχε υπάρξει ποτέ αυτή η τόση πλούσια, ευέλικτη, και εύστοχη γλώσσα, που έχουμε κληρονομήσει σήμερα. Υπάρχει και ένα είδος καλώς εννοούμενου γλωσσικού πατριωτισμού.

Ακολουθεί η εισήγηση του προέδρου του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας»

Με αφορμή την «Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας» στις 9 Φεβρουαρίου 2019

Την ελληνική γλώσσα αξίζει κανείς και να τη μάθει και να την αγαπήσει. Και για τις αρετές της, αλλά κυρίως διότι έχει εκφράσει έναν μεγάλο πολιτισμό, ο οποίος στην αρχή της μακράς διάρκειάς του διαμόρφωσε και κωδικοποίησε την πρώτη και καταστατική στρώση του ανώτερου λεξιλογίου και του εννοιολογίου του δυτικού πολιτισμού, και που δεν έπαψε έκτοτε, σε όλη την ιστορική συνέχειά του, να ζυμώνεται με τις μεγάλες ιστορικές στιγμές της Ανατολής και της Δύσης. Αξίζει όντως να τιμάται μια γλώσσα πολύτιμη ως παρακαταθήκη για τη Δύση και αναντικατάστατη ως θεμέλιο για την εθνική ταυτότητα του ελληνισμού.

Για να αγαπήσεις όμως πρέπει να γνωρίσεις. Να γνωρίσεις πάνω απ’ όλα τους δόκιμους συγγραφείς που έγραψαν στη γλώσσα αυτή. Στο ερώτημα πώς θα γίνει τούτο δεν υπάρχει πιο δοκιμασμένη απάντηση από τη συγκρότηση Αναγνωστικών Κύκλων: φίλοι, συμμαθητές, ή συμφοιτητές συνέρχονται, σε μικρές ομάδες ανά μία ή δύο εβδομάδες για ένα δίωρο ή τρίωρο σε φιλικό σπίτι, και διαβάζουν κείμενα συγγραφέων της επιλογής τους.

Ένας διαβάζει, και οι λοιποί παρακολουθούν με το κείμενο ανά χείρας. Για έργα, μάλιστα, ξενόγλωσσων λογοτεχνιών (ή και της αρχαίας ελληνικής γραμματείας), συνηθίζεται σε φανατικούς κύκλους και η πρακτική ο αναγνώστης να διαβάζει από μια μετάφραση, και οι συναναγνώστες να παρακολουθούν από το πρωτότυπο! Δεν είναι καθόλου, μα καθόλου, απαραίτητο να ακολουθεί συζήτηση ή σχολιασμός των κειμένων. Προέχει η γνωριμία με τα αναγνώσματα. Αυτό είναι το καίριο. Με την ανάγνωση το στατικό οπτικό σήμα μετατρέπεται σε παλλόμενο άκουσμα, και από το αφτί εισχωρεί στην καρδιά και στο μυαλό. Εξού και η από στήθους εκμάθηση στα γαλλικά ονομάζεται par coeur και στα αγγλικά by heart! Αν για την εκμάθηση μιας γλώσσας δεν υπήρξε ποτέ καλύτερο στήριγμα από το αφτί, πάλι το αφτί αποδεικνύεται ο καταλύτης για τη μετατροπή ενός κειμένου σε σώμα και αίμα πολιτισμού. Έτσι μπαίνει η ελληνική λογοτεχνία στο κυκλοφοριακό σύστημα της σύγχρονης εποχής.

Η πρακτική των αναγνωστικών κύκλων έρχεται από την ελληνορωμαϊκή αρχαιότητα, και συνεχίζεται με διάφορες μορφές ως και τη νεότερη εποχή. Στο σχολείο και στο πανεπιστήμιο. Με μαθητές, φοιτητές, δασκάλους. Με το νεότερο ακαδημαϊκό προσωπικό, συχνά μαζεμένο στο σπίτι του καθηγητή. Συχνά ο βίος τέτοιων κύκλων κρατούσε χρόνια ολόκληρα, και οι αναγνώσεις, που οργάνωναν όμιλοι φίλων στις έδρες ελληνικών σπουδών, κάλυπταν ολόκληρες μικρές βιβλιοθήκες. Την εμπειρία την αγάπησαν και σπουδαίοι σύγχρονοι συγγραφείς –κάποτε σε τέτοιους κύκλους διάβαζαν και δικά τους έργα εν προόδω– και την καταξίωσαν αφοσιωμένοι φιλόλογοι, φιλόσοφοι και μεταφραστές. Δεν είναι δύσκολη υπόθεση η ίδρυση αναγνωστικών ομίλων από θιασώτες της ελληνικής γλώσσας και γραμματείας, η αδιάκοπη όμως λειτουργία τους στο όνομα μορφών των ελληνικών γραμμάτων που θαυμάζουμε απαιτεί πίστη και αφοσίωση όχι συνηθισμένες. Για την ανάγνωση στην αρχαιότητα πάντως δεν θα βρεθεί εμβληματικότερη μορφή από τον Αριστοτέλη –αυτόν που ο Πλάτων ονόμαζε «ο αναγνώστης».

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Ι. Ν. ΚΑΖΑΖΗΣ

 

 

spot_img

2 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Η εισηγηση του εκλεκτου Προεδρου του Κεντρου Ελληνικης γλωσσας κ. Ι.Ν ΚΑΖΑΖΗ γραφει ως ημερομηνια της Παγκοσμιας ημερας της Ελληνικης γλωσσας την 9ην Φεβρουαριου 2019 , η δημοσιογραφος ομως κ. Λεμονια Βασβανη , που του πηρε την συνεντευξη γραφει ως ημερομηνια του εορτασμου αυτου την 9η Φλεβαρη.
    Ποιος απο τους δυο ομιλει και γραφει καλα την Ελληνικην γλωσσα και γιατι η κυρια δημοσιογραφος αλλαξε τον μηνα απο Φεβρουαριο σε Φλεβαρη ;;;.
    Μηπως για διαπιστευτηρια του αριστεροπροοδευτισμου της, η, γιατι δηθεν ωρισμενοι συνελληνες θα ”μπερδεψουν” τον Φεβρουαριο γιατι τον ξερουν μονον ως Φλεβαρη , ενω ολα τα ημερολογια τους- και στα κινητα τηλεφωνα ακομη- τον αναγραφουν ως Φεβρουαριο;;;.
    Ποσο ”κολλημενοι με την μπαλα” ειναι πολλοι συνελληνες;;;.
    Ελλας-Ελλας φωναζουν και οι φιλαθλοι στα γηπεδα και οι ”μορφωμενοι” την ονομαζουν και την γραφουν Ελλαδα, της Ελλαδας απο το 1982 ακομη.
    Ποσες αυταπατες πρεπει να διαλυθουν;;;.

  2. Πραγματικά πολύ σημαντική ἡ προσπάθεια γιά τήν διάδοση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, καί μεγάλο βοήθημα ἡ ἠλεκτρονική «Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα». Τά ψηφιακά μέσα ἔχουν ἀνοίξει νέες δυνατότητες στήν παιδεία, ὅπως καί σέ πολλούς τομεῖς τῆς ἐπιστημονικῆς ζωῆς, ἕνας ἀπό αὐτούς ὁ τομέας τῆς ἀρχαιολογίας, τόσο σημαντικός γιά τόν ἑλληνικό πολιτισμό.
    Μία σπουδαία ἔκθεση στό ΜΚΤ λειτουργεῖ τώρα «Κρήτη, αναδυόμενες πόλεις. Άπτερα, Ελεύθερνα, Κνωσός»
    https://www.athensvoice.gr/culture/arts/504527_kriti-anadyomenes-poleis-aptera-eleytherna-knosos
    μέ “πρωτοποριακές μουσειογραφικές καινοτομίες” ὅπως ὅτι “Στο πάτωμα της κάθε αίθουσας ο επισκέπτης μπορεί να βλέπει, χάρτη από το Google earth, με την Κρήτη αποτυπωμένη καθώς και τις πόλεις που αναδεικνύονται και όπως περπατά να έχει στα δεξιά του όλα τα ευρήματα τα οποία έρχονται από τις συγκεκριμένες περιοχές.”, εὑρήματα καί στήν Γραμμική Β.
    Ἤ βίντεο στό ὁποῖο ἡ χρήση drones βοηθάει στήν θέαση ὅλου τοῦ ἀρχαιολογικοῦ χώρου καί τῆς γύρω περιοχῆς, στό ὁποῖο συγχρόνως ἡ τρισδιάστατη σχεδίαση βοηθάει τόν θεατή νά ΄δεῖ ΄ τά κτίρια ὅπως ἦταν ἀρχικά.
    Τά ψηφιακά μέσα, βοηθός μας στόν τομέα τῆς παιδείας καί στήν καθημερινότητά μας, δέν πρέπει νά μᾶς ΄βάλουν΄ στόν κόσμο τους ἀλλά νά ἔχουμε ἐμεῖς τήν ἐποπτεία τους καί τήν ἐποπτεία τῆς ζωῆς. Γι αὐτό δέν πρέπει νά ξεχνᾶμε τούς τομεῖς τῆς φυσικῆς ζωῆς, πού μπορεῖ νά ὑπάρχει καί χωρίς τεχνολογία, ὅπως ἡ τόσο πλούσια ἑλληνική γλώσσα ἔφθασε μέχρι ἐδῶ ἀκόμα καί μέ τήν προφορική διάδοση. Στά σχολεία τοῦ ἐξωτερικοῦ τά πιό προηγμένα, ἡ γνώση τῆς φυσικῆς ζωῆς ἔχει γίνει πλέον ἀναγκαία, μαζί μέ τήν ἐκμάθηση τῶν νέων τεχνολογιῶν.
    Παρόμοιες ἰδέες ἀναπτύσσει ὁ ἕνας ἐκ τῶν δύο ἀδελφῶν Γείτονα, πού δραστηριοποιοῦνται στόν τομέα τῆς ἐκπαίδευσης.
    https://webtv.ert.gr/ert1/sta-akra/05fev2019-sta-akra-leyteris-geitonas-v-meros/

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα