Η (μη) ευθύνη της νέας γενιάς

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

Της Χριστιάννας Λιούντρη*

Υπάρχει ένα σοβαρό θέμα με τη νέα γενιά, δηλαδή την ηλικιακή μερίδα του πληθυσμού 18-30 ετών. Από δημοσιογράφους και πολιτικούς, της έχει ανατεθεί το τιτάνιο έργο να αναγεννήσει τον τόπο, αφοριστικά: «η νέα γενιά είναι η ελπίδα μας, η μόνη που μπορεί να σώσει τον τόπο».

Πρακτικά, τι περιθώρια έχουν δοθεί σε αυτή τη νέα γενιά για να αλλάξει τα πράγματα σε αυτή τη χώρα; Ηθικά, γιατί έχει υποχρέωση αυτή η γενιά να αναλάβει το βάρος της ανασυγκρότησης της χώρας;

Στο πρώτο ερώτημα: είμαστε στον δέκατο (10) χρόνο κρίσης. Τι έχει αλλάξει και τι αντιμετωπίζει ο νέος στην καθημερινότητά του;

Κυβερνούν όσοι κυβέρνησαν μαζί με τα συστήματα διαπλοκής που έδρασαν και δρουν. Τα ίδια πρόσωπα, κάποια από αυτά προχωρημένης ηλικίας. Πλην ελαχίστων, αντί να απομακρυνθούν ησύχως, συνεχίζουν με θράσος να παραμένουν στις θέσεις τους και να διεκδικούν αξιώματα υποστηρίζοντας ότι έχουν τις λύσεις. Τι χώρος έχει αφεθεί εντός των κομματικών δομών ώστε ένας νέος με ιδέες και διάθεση να βοηθήσει στην «παραγωγική ανασυγκρότηση» της χώρας, να μπορέσει να αναπτύξει το σκεπτικό του; Το συνήθως συμβαίνον είναι ότι αν δεν είσαι «παράγοντας», το εσωκομματικό σύστημα σε εκβάλλει και σε απαξιώνει.

Παρεμπιπτόντως, το αυτό συμβαίνει και στον ιδιωτικό τομέα στις εταιρείες όπου οι υψηλά ιστάμενοι δεν δίνουν καμία σημασία στις φρέσκες προτάσεις νέων που έχουν σπουδάσει και που μπορούν να προσφέρουν λύσεις για τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των εταιρειών και των επιχειρήσεων και να δημιουργήσουν ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για αυτές. Και φυσικά, είναι επικρατούσα η λογική της εκμετάλλευσης των νέων, δίνοντάς τους εξευτελιστικούς μισθούς, παραγνωρίζοντας ότι σε πολλές περιπτώσεις οι νέοι είναι το μοναδικό εργαζόμενο μέλος μίας οικογένειας, και είναι αυτοί που έχουν το βάρος να την υποστηρίξουν οικονομικά.

Η «παλιάγενιά» διαπνέεται ακόμα από το αίσθημα της υπεροχής της σε σχέση προς τους νέους. Κι αυτό είναι θράσος. Είναι θράσος γιατί για την κατάντια της χώρας ευθύνεται αυτή η γενιά, με τις επιλογές και τους χειρισμούς της. Είναι εξαιρετικά βολικό να μεταθέτεις την ευθύνη για την διόρθωση των δικών σου λαθών στην νέα γενιά τη στιγμή που εσύ ο ίδιος δεν κάνεις την αυτοκριτική σου, δεν έχεις ζητήσει μισή συγγνώμη  και συνεχίζεις να διατηρείς την επιτελική σου θέση εντός της κοινωνίας. Όπως επίσης είναι εξαιρετικά προσβλητικό να κουνάς το δάχτυλο στον Έλληνα που φεύγει στο εξωτερικό, λέγοντάς του ότι προδίδει το πατριωτικό του καθήκον. Η παλιά γενιά δεν πρόδωσε το δικό της πατριωτικό καθήκον;

Ο νέος τον οποίο καλείς να σώσει τη χώρα, έχει ταξιδέψει στο εξωτερικό, έχει δει πώς λειτουργούν άλλες χώρες, όπου για να πάρεις ένα πιστοποιητικό από οποιονδήποτε φορέα δεν χρειάζεται να στηθείς σε καμία ουρά: καταθέτεις ηλεκτρονικά μία αίτηση και σου έρχεται ταχυδρομικά το σχετικό έγγραφο. Ζούμε την 4η Βιομηχανική Επανάσταση, και το αίτημα της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης παραμένει ακόμα προεκλογική δέσμευση, σε μία χώρα που βρίσκεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, πλην όμως με Βαλκανική λογική.

Η πρώτη απογοήτευση που βιώνει ο ενήλικος Έλληνας στα 18 του έτη είναι το πανεπιστήμιο, για το οποίο προετοιμάζεται με προσωπικούς και οικογενειακούς κόπους. Ένα πανεπιστήμιο το οποίο το έχουν παρουσιάσει ως πόρτα προς ένα καλύτερο μέλλον, προς την επιτυχία και την κοινωνική ανέλιξη. Χωρίς να τίθεται σε αμφισβήτηση ο ρόλος της παιδείας, το ελληνικό πανεπιστήμιο παρουσιάζει τις παθογένειες του ελληνικού δημοσίου. Σίγουρα δεν είναι πρότυπο ακαδημαϊκού ιδρύματος. Και είναι γεγονός ότι τα πανεπιστήμια έμειναν στο απυρόβλητο αυτά τα δέκα χρόνια. Οι ακαδημαϊκοί είχαν επιτελικές θέσεις στην διακυβέρνηση της χώρας κατά τη μεταπολίτευση: διετέλεσαν Υπουργοί, Γενικοί Γραμματείς, ήταν προνομιακοί συνομιλητές σε κυβερνητικά στελέχη, καλούνταν στις αρμόδιες Επιτροπές της Βουλής ως ειδικοί για να γνωμοδοτήσουν. Πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, πότε εναντιώθηκαν σε κυβερνητικές επιλογές που ήταν κατάφωρα λανθασμένες και τις οποίες λόγω και της ακαδημαϊκής τους κατάρτισης μπορούσαν να εντοπίσουν; Και πότε ανέλαβαν τις δικές τους ευθύνες για τη σιωπή ή τη συμμετοχή τους;

Σε πανεπιστημιακό πλαίσιο, πάλι πλην ελαχίστων εξαιρέσεων πραγματικών δασκάλων, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές αντιμετωπίζουν υπεροπτικά τους φοιτητές τους. Ας ξεκαθαρίσουμε ότι κανείς δεν τους ανάγκασε να αναλάβουν αυτό το λειτούργημα – και όχι επάγγελμα- για το οποίο πληρώνονται από την φορολογία των Ελλήνωνκαι απέναντι στους οποίους είναι υπόλογοι. Η αξιολόγηση των καθηγητών είναι επιτακτικό να επανέλθει όπως επιτακτικό είναι να προβλεφθούν τρόποι ώστε να μπορεί ο φοιτητής να καταγγέλει συμπεριφορές και πρακτικές που εναντιώνονται στην ακαδημαϊκή δεοντολογία. Τα πειθαρχικά συμβούλια δεν ενεργοποιούνται ποτέ, ένεκα συναδελφικής αλληλεγγύης.

Ακόμα, σε επίπεδο διάρθρωσης των προγραμμάτων σπουδών, αποδεικνύεται η συντεχνιακή λογική της ακαδημίας: για να μπορέσουν να δικαιολογηθούν θέσεις καθηγητών, αυξάνεται το πλήθος των μαθημάτων που απαιτούνται για να πάρει κανείς πτυχίο, χωρίςη έκταση των προγραμμάτων να δικαιολογείται πρακτικά αλλά και ακαδημαϊκά/επιστημονικά. Ο φοιτητής βομβαρδίζεται από έναν όγκο πληροφοριών, πολλές φορές ασύνδετο, χωρίς να έχει ουσιαστική καθοδήγηση για το πώς πρέπει να τον διαχειριστεί και πώς θα μπορέσει να τον αξιοποιήσει. Το ζητούμενο στο πανεπιστήμιο είναι η εμβάθυνση, όχι η απλή σώρευση πληροφορίας.

Συμπέρασμα: ο νέος στην πρώτη του επαφή με το δημόσιο χώρο βρίσκεται μόνος του και αντιλαμβάνεται ότι είναι ένα αντικείμενο εκμετάλλευσης, ένας αριθμός που δικαιολογεί τον μισθό ενός καθηγητή. Αυτό δεν δημιουργεί και τις καλύτερες προϋποθέσεις για την μεταγενέστερη πορεία του στο δημόσιο βίο…

Στο δεύτερο ερώτημα: μπορείς ηθικά να επιβάλλεις στην νέα γενιά την υποχρέωση να έρθει και να διορθώσει τα λάθη της προηγούμενης;

Το ερώτημα αυτό τέθηκε με σφοδρότητα μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου: κατά πόσον οι επόμενες γενιές Γερμανών πρέπει να φέρουν το ηθικό βάρος και τη συλλογική ευθύνη της γενιάς που ανέδειξε τους Ναζί και των εγκλημάτων τους; Το 1951, ο Γερμανός καγκελάριος Κόνραντ Αντενάουερ αναγνώρισε ότι «απερίγραπτα εγκλήματα έχουν διαπραχθεί στο όνομα του γερμανικού λαού και απαιτούν ηθική και υλική αποκατάσταση». Σε ένα άλλο πλαίσιο, οι πρώην αποικίες κάνουν λόγο για ιστορικές αδικίες εις βάρος των αυτοχθόνων εκ μέρους των αποικιοκρατών. Στα καθ’ημάς, αναρωτιέται κανείς, όταν οι επιλογές, πολιτικές και οικονομικές, της γενιάς της μεταπολίτευσης έχουν αδικήσει και αδικούν κατάφωρα την «νέα» γενιά, δεν πρέπει κάποιος να ζητήσει μία συγγνώμη; Ιδίως όταν μέσω της φορολογίας της η νέα γενιά πληρώνει το τίμημα για να διορθωθούν αυτά τα λάθη, όταν στερείται στοιχειωδών παροχών και όταν στερείται προοπτικών, όχι μόνο επαγγελματικών. Η γενιά της μεταπολίτευσης έχει περιορίσει δραματικά το περιθώριο επιλογών των νέων: τους έχει επιβάλλει ένα συγκεκριμένο τρόπο ζωής, ο οποίος σχεδόν δεν επιτρέπει να κάνεις σχεδιασμό πέραν των έξι μηνών. Από πλευράς πολιτικής φιλοσοφίας γίνεται δεκτό ότι κάθε κοινωνόςείναι ελεύθερος, ίσος και ανεξάρτητοςκαι δεσμεύεται είτε από τον ηθικό νόμο (κατά Καντ) είτε από τις αρχές δικαιοσύνης (κατά Ρωλς). Ο καθηγητής πολιτικής φιλοσοφίας στο HarvardMichaelSandelγράφει σχετικά: «(…) από τη στιγμή που θα βάλω στην άκρη την ταυτότητά μου ως Γερμανού ή Αμερικάνου και θα συλλάβω τον εαυτό μου ως ελεύθερο και ανεξάρτητο, δεν υπάρχει καμία βάση για να υποστηρίξει κανείς ότι η υποχρέωσή μου να αποκαταστήσω αυτές τις ιστορικές αδικίες είναι μεγαλύτερη από την υποχρέωση οποιουδήποτε άλλου».

Το τελευταίο αυτό ζήτημα γεννά μεγάλη συζήτηση όμως δεδομένου ότι (και) η διαγενεακή αλληλεγγύη εμφανίζεται ως επιχείρημα που δικαιολογεί την ηθική και οικονομική επιβάρυνση (όχι μόνο αλλά πρωτίστως) της νέας γενιάς κρίθηκε σκόπιμο να αναφερθεί, ως βάση προβληματισμού δεδομένου και του ότι η νέα γενιά αποδίδεται στο δημόσιο λόγο ως η ηθικά ακέραιη, η άριστη, που είναι έτοιμη να διεξάγει τον καλόν αγώνα για να ανατρέψει καταστάσεις που η «παλιά γενιά» παγίωσε και που δεν επιθυμεί να αλλάξει, μετο συλλογικό συμφέρον, τις ηθικές αρχές,την αξιοπρέπεια και τηνακεραιότητα να είναι έννοιες περιθωριοποιημένες.

* Η Χριστιάννα Δ. Λιούντρη είναι πτυχιούχος Διεθνών Σχέσεων και τελειόφοιτη της Νομικής Σχολής Αθηνών

 

spot_img

2 ΣΧΟΛΙΑ

  1. Και η κυρία λιούντρη θα είναι νέα έως τριάντα ετών βέβαια για να τα λέει όλα αυτά.
    Όσοι νέοι,σάν την κυρία λιούντρη,θεωρούν την προηγούμενη γενιά υπεύθυνη για την κατάσταση,άς κάνουν κάτι σάν αποποίηση κληρονομιάς και να πάνε να ζήσουν στο εξωτερικό. Στας ενωμένας ευρώπας ζούμε δέν θα έχουν πρόβλημα.
    Το ίδιο και όποιοι απο τους νέους των γερμανών έχουν πρόβλημα με τους παππούδες τους,να αποποιηθούν και να καταδικάσουν την ιστορία τους και να πάνε να πολιτογραφηθουν άγγλοι γάλλοι πορτογάλλοι.
    Όχι όμως τα καλά και συμφέροντα των παλιών να τα δέχονται με ευχαρίστηση,αλλά όταν πρόκειται για τα κακά να σφυρίζουν αδιάφοροι τους στύλ δέν είδαμε, δέν ξέρουμε ,δέν φταίμε.
    Σε μιά κοινωνία όλοι είναι ισότιμοι και φέρουν το βάρος της ευθύνης ή δέν το φέρουν, το ίδιο, έστω και άν καταφανέστατα κάποιοι,σάν πρόσωπα και όχι σάν πληθυσμιακές ομάδες, αδικούνται.Για αυτό και τα κράτη δικαίου πρέπει να αποδίδουν τις ευθύνες σε αυτούς ακριβώς που τις φέρουν,πέρα απο τις ιδιαίτερες κοινωνικές,ηλικιακές κλπ ομάδες που ανήκουν.
    Φταίνε οι μαύροι,φταίνε οι τσιγγάνοι,φταίνε οι μετανάστες,φταίνε οι βόρειοι φταίνε οι νότιοι,φταίνε οι μεγάλοι ή φταίνε οι μικροί,ειναι ισοπεδωτισμός,αποδίδει ευθύνες αδιακρίτως σε όλους,και εντέλλει καταλήγει να είναι κοινωνικός ή φυλετικός ρατσισμός.
    Και εμείς όταν είμασταν νέοι τα χαμε με τους μεγαλύτερους αλλά δέν διανοηθήκαμε ποτέ να τους φορτώσουμε τις ευθύνες για την φτώχεια μας και να τους πούμε “φταίτε,πληρώστε”.Αυτό είναι ασέβεια και αγνωμοσύνη στους ίδιους τους μεγαλυτέρους μας,αλλα΄κυρίως στην ιστορία.
    Διότι άν το πάρουμε έτσι τώρα και αρχίζουμε να μετράμε ποιών οι γονείς έφταιγαν περισσότερο για τα παιδιά τους,τι να πούν και οι νέοι της εποχής του σαράντα που βρέθηκαν αντιμέτωποι με ότι φρικωδέστερο μας κληρονόμησε ο εικοστός αιώνας που η σημερινή κρίση στην ελλάδα μοιάζει με παιδικό πάρτυ; Και που δέν νομίζω κανείς απο αυτούς να είπε πώς για τον πόλεμο που βρισκόντουσαν έφταιγαν οι γονείς τους.
    Μήν πώ δηλαδή και για τα μεγάλα κύματα μετανάστευσης μετά τον πόλεμο με συνθήκες πολύ χειρότερες απο τις σημερινές μιάς και παραπονιόνται οι νέοι σήμερα ότι αναγκάζονται να πάνε στο εξωτερικό.

    Αλλά άντε να τα προσπεράσουμε όλα αυτά και να πούμε ότι έχει δίκιο η κυρία λιούντρη και όσοι νέοι σκέφτονται έτσι και ότι φταίει η προηγούμενη γενιά για τα δεινά τους.
    Και; Γιατί το λένε τώρα αυτό; Μπορούν να κάνουν κάτι οι προηγούμενες τους γενιές που ευθύνονται κατ αυτούς και δέν το κάνουν; Μήπως θα θελαν δηλαδή να πάρουμε τις συντάξεις απο τους γέροντες και να τις δίνουμε στους νέους γιατί είναι κρίμα ολη μέρα στην καφετέρια να μήν τους περισσεύουν λεφτά να βγούν και σε κανένα κλαμπάκι το βράδυ;
    Είτε νέος είτε μεσήλιξ είτε ηλικιωμένος είναι κάποιος,η θυματοποποίησή του δέν λεει και δέν πείθει κανέναν. Καθένας ανεξάρτητα της ηλικίας του και της κατάστασής του μπορεί να είναι ή να μήν είναι αξιοπρεπής και αυτό είναι που μετράει γιατί το καλλιεργεί ο ίδιος προσωπικά χωρίς να το κληρονομεί απο κανέναν.

  2. Έλα Ασοίκ, πάνω που σ’ έψαχνα να σου πω ότι έπεσα τυχαία πάνω σε μια συζήτηση που έκανες στο μπλογκ της φίλης του μιραζ αν θυμάσαι, πριν 10 χρόνια, και ότι είχες πει κάτι φοβερό. Ότι τα πάντα, απ’ τη dna των κυττάρων ως ολόκληρη τη φύση είναι “Λόγος” και ότι συνεπως ο κόσμος μετατρέπεται σε ό, τι είναι αυτό που επιθυμούμε κατά βάθος (ίσως κι ανεπίγνωστα, προσθέτω).

    Όμως εδώ βλέπω έχεις φερθεί λίγο αυστηρά με την κ. Λούντρη, ίσως αδικώντας την. Γιατί ναι μεν ευθύνες δεν μπορούν ν’ αποδοθούν σε ολόκληρες ομάδες ανθρώπων κι ο καθένας έχει προσωπική ευθύνη, αλλά η ΚΑΘΕ γενιά έχει ευθύνη για την επόμενη που έρχεται, γιατί δεν μεταδίδει μόνο τα γονίδιά της, τη περιουσία της και τις αρχές της, αλλά μέσα απ’ τα μιμίδια όπως ανέφερες στο τεράστιο ποστ σου που έτυχε να δω , μεταδίδονται κι εικόνες για το πως επιθυμούμε να είναι ο κόσμος. (Αυτό το τελευταίο το συμπληρώνω εγώ). Που σημαίνει η κάθε γενιά πειραματίζεται με την επόμενη, η οποία κουβαλάει τα κοσμοείδωλα μέχρι να δει ότι δεν λειτουργούν. Ίσως η μόνη λύση εδώ είναι να υπάρχει πολύ περισσότερη περίσκεψη πριν φέρει κανείς παιδιά στο κόσμο. Να έχει ψάξει περισσότερο μέσα του ο καθένας σε μεγαλύτερο βάθος τι κόσμο θέλει, πριν φέρει παιδιά στον κόσμο που μοιραία θα κουβαλάνε μεγάλο μέρος των “μιμιδίων” των προηγούμενων. Μόνο σ’ αυτό θα μπορούσε να επιρρίψει κανείς ευθύνη στην εκάστοτε προηγούμενη γενιά. Η τωρινή , θα έχει παρόμοια ευθύνη για την επόμενη. Όχι υπέυθυνη για τα πάντα, αλλά γι’ αυτό που είπαμε.

Leave a Reply to aspic Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα