Η κβαντική στιγμή

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -

«Είναι προφανές», γράφει ο David Foster Wallace* «Ποτέ πριν δεν υπήρξαν τόσο ανοιχτά ρήγματα ανάμεσα σ’ αυτό που δείχνει να είναι ο κόσμος και σ’ αυτό που μας λέει η επιστήμη ότι είναι. Το “εμείς” αναφέρεται στους κοινούς ανθρώπους. Είναι σαν ένα εκατομμύριο κοπερνίκειες επαναστάσεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα». Παρέθεσε παραδείγματα που περιελάμβαναν την καμπύλωση του χώρου και τα σωματίδια των κβάντων που ταυτόχρονα είναι και δεν είναι εκεί. «Ξέρουμε έναν σχεδόν άπειρο αριθμό αληθειών που αντιβαίνουν στην άμεση καθημερινή εμπειρία μας από τον κόσμο»

Κατά τη γνώμη μου ο Wallace κάνει λάθος. Μέσα στο πεδίο και στο πλαίσιό της, η επιστήμη περιγράφει όμορφα αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο –αυτή άλλωστε είναι η δουλειά της! Αλλά ακόμα και έξω απ’ αυτό το πεδίο και το πλαίσιο, μέσα από τους μηχανισμούς της μεταφοράς που συζητήσαμε στο Κεφάλαιο 3, μπορεί να μας βοηθήσει να εκφράσουμε την εμπειρία του να είσαι άνθρωπος. Η γλώσσα και η εικονογραφία των κβάντων είναι ιδιαίτερα ελκυστικές μεταφορικά, διότι αντανακλούν τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε όταν περιγράφουμε τις δικές μας εμπειρίες· η κβαντομηχανική είναι παράξενη, το ίδιο κι εμείς.

Σ’ ένα άλλο δοκίμιο, ο Updike γράφει:

“Η σχέση του μη επιστήμονα με τη σύγχρονη επιστήμη είναι ουσιαστικά δειλή: προσβλέπουμε στις ανακαλύψεις και στην τεχνολογία της για να μας σώσουν από την αρρώστια, για να μας χαρίσουν μια πιο γρήγορη μετακίνηση και μια πιο εύκολη ζωή, και ταυτόχρονα αποφεύγουμε αυτά που έχει να μας πει για την επισφαλή και ασήμαντη θέση μας στον κόσμο. Όχι ότι οι απειλές για την ασφάλειά μας και τη σπουδαιότητά μας έλειπαν από τον προεπιστημονικό κόσμο ή ότι τα επιχειρήματα εναντίον ενός θεόσταλτου ανθρώπινου μεγαλείου έλειπαν πριν από τον Δαρβίνο. Αλλά οι αποκαλύψεις του αιώνα μας για το αδιανόητο μέγεθος και την αφάνταστη μικρότητα, για τις αβυσσαλέες εκτάσεις του γεωλογικού χρόνου όταν δεν ήμασταν τίποτα, για τους αναρίθμητους γαλαξίες και την ακαθόριστη υποατομική συμπεριφορά, της τρελής μαθηματικής βίας στην καρδιά της ύλης μάς σημάδεψαν βαθύτερα απ’ όσο ξέρουμε. Οι λεπτές σαν σύρματα, καταφαγωμένες φιγούρες του Giacometti προβάλλουν τον νέο ανθρωπισμό και οι μινιμαλιστικοί μονόλογοι του Beckett δίνουν την αδύναμη απελπισμένη φωνή του.”

Μακάρι όλες οι φωνές να ήταν τόσο εύγλωττες όσο του beckett και του Giacometti! Πολύ συχνά, η χρήση της κβαντικής γλώσσας και των εννοιών της στη λαϊκή κουλτούρα συνοψίζονται σ’ αυτό που ο φυσικός John Polkinghorne αποκαλεί «κβαντικό διαφημιστικό κατακλυσμό» ή την επίκληση της κβαντομηχανικής σαν «επαρκή δικαιολογία για ένα νωχελικό παιχνίδι με το παράδοξο».

– Απόσπασμα από το βιβλίο ¨H στιγμή των κβάντα” των Alfred Scharff Goldhaber. Robert P. Crease (Μτφ: Έφη Καλλιφατίδη).

Φωτογραφία: Skeletal sculpture του Ελβετού γλύπτη Albert Gicometti © Gordon Parks, The LIFE Magazine Collection, 2005

Πληροφορίες για το βιβλίο: https://www.ropipublications.com/stigmi-kvanta/

*Everything and More: A Compact History of Infinity (New York: Norton, 2003), p. 22.

spot_img

1 ΣΧΟΛΙΟ

  1. “και την ακαθόριστη υποατομική συμπεριφορά, της τρελής μαθηματικής βίας στην καρδιά της ύλης μάς σημάδεψαν βαθύτερα απ’ όσο ξέρουμε.”

    Καλά , όχι ότι τη τρελή μαθηματική βία δεν την βλέπαμε στο μακροσκοπικό επίπεδο της φύσης ανέκαθεν Κι αυτή μας σημάδεψε βαθύτερα απ΄όσο ξέρουμε αλλά είχαμε χιλιάδες χρόνια τώρα την ψευδαίσθηση ότι οι συνέπειές της θα διορθώνονταν με τη παιδεία, τον πολιτισμό, τη νωχελική φιλοσοφία, τις θρησκείες, την επιστήμη. Και τώρα σφάζονται άνθρωποι όσο ποτέ άλλοτε.

    Τώρα που είδαμε τη “τρελή μαθηματική βία” (εξαιρετικά εύστοχη φράση) ΚΑΙ στη καρδιά της ύλης , έχουμε πάλι μόνο δύο επιλογές :
    προσαρμογή ή αλλαγή (του μικρο-περιβάλλοντος)

Leave a Reply to Εννοών Ακύρωση απάντησης

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα