Η γλυκιά νίκη του Netanyahu

Print Friendly, PDF & Email
- Advertisement -
Τι έπεται για τον πρωθυπουργό του Ισραήλ;
Ο Νετανιάχου και η σύζυγός του Σάρα, τη νύχτα των εκλογών στο Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, τον Απρίλιο του 2019. AMMAR AWAD / REUTERS.
Περίληψη:

Στην σκοτεινή φαντασία των δεξιών πολιτικών και ειδημόνων του Ισραήλ, το νομικό σύστημα (συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, του γενικού εισαγγελέα, και του Ανώτατου Δικαστηρίου) ανήκει σε ένα αντιΝετανιάχου βαθύ κράτος που σφετερίζεται την εξουσία από τους πολίτες υπό την πίεση των ΜΜΕ και της αριστεράς.

Ο ALUF BENN είναι διευθυντής σύνταξης της καθημερινής εφημερίδας Haaretz.

Οι Ισραηλινοί ψηφοφόροι έδωσαν σαφή νίκη στον πρωθυπουργό Βενιαμίν Νετανιάχου στις εθνικές εκλογές της 9ης Απριλίου. Η ψήφος αποτέλεσε ένα δημοψήφισμα για την ηγεσία του Netanyahu [1], ενόψει του εκκρεμούς κατηγορητηρίου εναντίον του σε τρεις υποθέσεις διαφθοράς. Επιπλέον, για πρώτη φορά σε μια δεκαετία, ο νυν [πρωθυπουργός] αντιμετώπισε έναν τρομερό αμφισβητία: Τον στρατηγό ε.α. Benny Gantz [2], ο οποίος ηγήθηκε της υποστήριξης του κατεστημένου της εθνικής άμυνας και της παλαιάς ελίτ του Ισραήλ σε μια προσπάθεια να αντικαταστήσει τον πρωθυπουργό. Αλλά στο τέλος, ο Γκαντς δεν μπορούσε να σπάσει την λαβή του ισραηλινού δεξιού μπλοκ επί του σώματος των ψηφοφόρων, το οποίο έδωσε στον «Bibi» ένα ηχηρό «ναι».

19042019-1.jpg

Ο Νετανιάχου και η σύζυγός του Σάρα, τη νύχτα των εκλογών στο Τελ Αβίβ, στο Ισραήλ, τον Απρίλιο του 2019. AMMAR AWAD / REUTERS
————————————————————————–

Το δεξιό μπλοκ, με επικεφαλής το κόμμα Likud του Νετανιάχου, κέρδισε 65 από τις 120 έδρες στην Κνέσετ. Η νίκη άνοιξε τον δρόμο για την πέμπτη κυβέρνηση Netanyahu, της οποίας οι κυριότεροι στόχοι είναι η προστασία του πρωθυπουργού από το σύστημα ποινικής δικαιοσύνης, η κανονικοποίηση του νομικού καθεστώτος των ισραηλινών οικισμών της Δυτικής Όχθης, και ο περιορισμός της ανεξαρτησίας του Ανώτατου Δικαστηρίου του Ισραήλ. Τα ρήγματα μεταξύ των αναμενόμενων εταίρων του Netanyahu θα περιπλέξουν την διαδικασία δημιουργίας [κυβερνητικού] συνασπισμού, αλλά δεν θα τον βλάψουν σοβαρά, δεδομένου ότι η ισραηλινή δεξιά είναι ιδεολογικά συνεκτική και ο Netanyahu πολιτικά επιδέξιος.

Το αποτέλεσμα των εκλογών δεν ήταν έκπληξη. Σχεδόν όλες οι έρευνες της κοινής γνώμης κατά την διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας προέβλεπαν μια πλειοψηφία. Το νέο κόμμα του Γκαντς, το «Μπλε και Λευκό» (τα χρώματα της εθνικής σημαίας), έχτισε την μακράς πνοής στρατηγική του στην ελπίδα ότι πολλά από τα μικρότερα κόμματα στα δεξιά δεν θα περάσουν το όριο του 3,25% για να μπουν στην Κνέσετ, αποστερώντας έτσι από τον Νετανιάχου την πλειοψηφία του και εξαναγκάζοντας το Λικούντ ή τους υπερ-ορθόδοξους να κάνουν μια συμφωνία. Δύο ακροδεξιά κόμματα δεν πέρασαν το όριο, αλλά αυτό δεν ήταν αρκετό για να επηρεάσει την κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Τώρα ο Γκαντς, ένας αρχάριος πολιτικός, θα ηγηθεί της αντιπολίτευσης. Θα βρεθεί υπό πίεση για να ενταχθεί σε μια κυβέρνηση ενότητας υπό τον Νετανιάχου -κάτι που προεκλογικά υποσχέθηκε να μην κάνει.

ΜΙΑ ΠΙΚΡΗ ΜΑΧΗ

Η προεκλογική περίοδος ήταν άσχημη. Η πρώτη κίνηση του Netanyahu ήταν να προσπαθήσει να πείσει τον Γενικό Εισαγγελέα, Avichai Mandelblit, να καθυστερήσει την δημοσίευση του σχεδίου κατηγορητηρίου του. Όταν αυτό απέτυχε, ο πρωθυπουργός στράφηκε σε τακτικές στιγματισμού. Προσπάθησε να απεικονίσει τον Gantz ως σεξουαλικό παραβάτη στα νιάτα του [3], έναν κίνδυνο ασφαλείας (η ισραηλινή υπηρεσία ασφαλείας ισχυρίστηκε ότι το κινητό τηλέφωνο του Gantz είχε παραβιαστεί από το Ιράν), παράλογο, και διεφθαρμένο. Ο Γκαντς και οι υποστηρικτές του απέρριψαν τους ισχυρισμούς αυτούς αλλά αντεπιτέθηκαν κατηγορώντας τον πρωθυπουργό για προδοσία. Ο Νετανιάχου είχε δώσει στην Γερμανία το πράσινο φως για να πουλήσει εξελιγμένα υποβρύχια στην Αίγυπτο και το απέκρυψε από τους αρχηγούς της άμυνας της χώρας, υπενθύμισε το «Μπλε και Λευκό» στους ψηφοφόρους, και είχε κατηγορηθεί για διαφθορά σε ένα σκάνδαλο γύρω από την αγορά υποβρυχίων για το ισραηλινό ναυτικό. (Ο γενικός εισαγγελέας εξέτασε τις εν λόγω κατηγορίες πριν από την προεκλογική εκστρατεία, αλλά το «Μπλε και Λευκό» προσπάθησε να τις επαναφέρει). Οι κατηγορίες και οι αντι-κατηγορίες κράτησαν τα μέσα μαζικής ενημέρωσης απασχολημένα, αλλά δεν κατάφεραν να ενθουσιάσουν το κοινό. Μόνο το 68,5% των ψηφοφόρων προσήλθε [στις κάλπες] -η ασθενέστερη προσέλευση που είχε το Ισραήλ από το 1999.

Τόσο ο Netanyahu όσο και ο Gantz κατάφεραν να ενισχύσουν τα αντίστοιχα κόμματά τους, το Λικούντ και το Μπλε και Λευκό, τα οποία μαζί θα έχουν την πλειοψηφία της Κνέσετ -η πρώτη φορά από το 1992, που δυο κόμματα θα το κάνουν αυτό. Το κοινό έδειξε την προτίμησή του για μεγαλύτερα κόμματα έναντι μικρότερων, αλλά το κατακερματισμένο πολυκομματικό σύστημα του Ισραήλ είναι απίθανο να σταθεροποιηθεί ως συνέπεια. Κανένα μεγάλο κόμμα δεν προσέλκυσε ψηφοφόρους από την άλλη πλευρά. Αντίθετα, και τα δύο απέκτησαν την δύναμή τους με το να κανιβαλίσουν τα μικρότερα κόμματα στις αντίστοιχες ομάδες τους. Η κοινωνικοοικονομική ανάλυση της ψήφου δείχνει ότι οι εύποροι του Ισραήλ ψήφισαν υπέρ του Μπλε και Λευκού, η μεσαία τάξη υποστήριξε το Λικούντ και οι φτωχοί -οι υπερορθόδοξες και αραβικές μειονότητες- συσπειρώθηκαν πίσω από τα αντίστοιχα σεχταριστικά κόμματά τους. Το Μπλε και Λευκό απλώς αντικατέστησε το Εργατικό [κόμμα] ως η στέγη της παλιάς ελίτ.

Το Likud κέρδισε και πάλι εξαιτίας της επιτυχημένης στρατηγικής του έναντι των μειονοτήτων: Σχημάτισε ισχυρές συμμαχίες με υπερορθόδοξους Εβραίους, που ψήφισαν σε συντριπτικό αριθμό, και προσπάθησε να απονομιμοποιήσει τους Άραβες ψηφοφόρους και τα κόμματά τους, που έχουν χαμηλή προσέλευση. Για παράδειγμα, η προσέλευση στον υπερορθόδοξο οικισμό Modi’in Ilit ήταν 84,5%, ενώ στη Ναζαρέτ, τη μεγαλύτερη αραβική πόλη του Ισραήλ, η προσέλευση ήταν μόλις 39,8%. Αυτό το κενό δίνει ένα εγγενές πλεονέκτημα στο δεξιό μπλοκ.

Από την επιστροφή του στην εξουσία το 2009, ο Netanyahu και οι δεξιοί εταίροι του έχουν ξοδέψει σημαντική ενέργεια για την απεικόνιση των αραβικών κομμάτων -τα οποία απαιτούν πιο ισότιμη υπηκοότητα στο Ισραήλ και ένα παλαιστινιακό κράτος στην Δυτική Όχθη και την Γάζα- ως πέμπτη φάλαγγα. Αυτή η τακτική δούλεψε για να τρομάξει τα αριστερά σιωνιστικά κόμματα ώστε να μην οικοδομήσουν μια κοινή αιτία με τα αραβικά κόμματα, εμποδίζοντας τον σχηματισμό ενός συνασπισμού αριστερής τάσης. Το 2015, τα αραβικά κόμματα συνδυάστηκαν σε μια κοινή λίστα υποψηφίων και κέρδισαν 13 έδρες, καθιστάμενα το τρίτο μεγαλύτερο κόμμα στην απερχόμενη Κνέσετ. Ο συνασπισμός του Νετανιάχου αντέδρασε περνώντας τον Βασικό Νόμο του Έθνους-Κράτους, ο οποίος ανακηρύσσει ότι το Ισραήλ είναι η εθνική πατρίδα του εβραϊκού λαού μόνο, εκ των πραγμάτων δίνοντας στους μη-Εβραίους το καθεστώς κατώτερης τάξης.

Κατά την πρόσφατη εκστρατεία, ο Netanyahu το πήγε ακόμα πιο μακριά, αποκαλώντας τα αραβικά κόμματα ως «υποστηρικτές της τρομοκρατίας». Την ημέρα των εκλογών, το Likud έστειλε ακτιβιστές με κάμερες σε εκλογικά κέντρα στις αραβικές πόλεις και χωριά με σκοπό να εκφοβίσουν τους ψηφοφόρους, οι οποίοι ένιωσαν υπό επιτήρηση κατά την διάρκεια μιας θεωρητικά ιδιωτικής υπόθεσης. Οι ακτιβιστές καταπάτησαν τον νόμο που απαγορεύει την φωτογράφηση κατά την διάρκεια της ψηφοφορίας. Ο Gantz, ακολουθώντας το αντι-αραβικό αίσθημα και φοβούμενος να εμφανιστεί λιγότερο πατριωτικός, υποσχέθηκε να μην πραγματοποιήσει πολιτικές συζητήσεις με τα αραβικά κόμματα. Χωρισμένοι μεταξύ τους και με έλλειψη συμμάχων στην εβραϊκή πλειοψηφία, οι Άραβες ψηφοφόροι, των οποίων η προσέλευση κορυφώθηκε το 2015, έμειναν στα σπίτια τους. Στη νέα Κνέσετ, τα δύο αραβικά κόμματα θα καταλάβουν μόνο δέκα έδρες, συρρικνώνοντας το «μη δεξιό» μπλοκ. Σε σύγκριση, τα δύο υπερορθόδοξα κόμματα αύξησαν τις έδρες τους από 13 σε 16.

Έχοντας παρουσιάσει επιτυχώς τον εαυτό του ως τη μόνη δυνατή εναλλακτική λύση έναντι του Netanyahu, ο Gantz προσέλκυσε την πλειοψηφία των αριστερών ψηφοφόρων, οι οποίοι ήταν πρόθυμοι να δεχτούν τις άτολμες απόψεις του για την παλαιστινιακή κρατική υπόσταση, σε αντάλλαγμα για τις μικρές πιθανότητες αντικατάστασης του νυν πρωθυπουργού. Ως αποτέλεσμα, τα αριστερά κόμματα, το Εργατικό και το Meretz, συρρικνώθηκαν σε έξι και τέσσερις έδρες, αντίστοιχα. Συνολικά, η αντιπολίτευση σχεδόν δεν κατέχει αρκετές θέσεις για να φτιάξει ένα «εμπόδιο», που σημαίνει ότι ο δεξιός συνασπισμός θα εμποδιζόταν από το να αποκτήσει την πλειοψηφία των 61 εδρών που χρειάζεται για να σχηματίσει κυβέρνηση. Επιπλέον, η αποτυχία του Γκαντς να εμπλέξει τους Άραβες ψηφοφόρους και τους εκπροσώπους τους βρίσκεται σε πλήρη αντίθεση με τον επιτυχημένο ελιγμό του Νετανιάχου να ενώσει την άκρα δεξιά, συμπεριλαμβανομένων των παλαιότερα παριών υποστηρικτών του τεθνεώτα ραβίνου Meir Kahane και της ρατσιστικής ιδεολογίας του.

ΤΟ ΙΣΡΑΗΛ ΤΟΥ NETANYAHU

Έχοντας νικήσει τον Γκαντς, η δεξιά έχει τώρα λευκή επιταγή για να οδηγήσει την χώρα σύμφωνα με την ιδεολογία της. Πού θα την στρέψει; Πριν από τις εκλογές, ο Netanyahu έδειξε την διπλωματική του ανδρεία [4], κερδίζοντας υποστήριξη την τελευταία στιγμή από τους προέδρους των Ηνωμένων Πολιτειών, της Ρωσίας και της Βραζιλίας. Όπως αναμενόταν, ο Αμερικανός πρόεδρος Donald Trump ήταν ο πιο γενναιόδωρος: Ανακοίνωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα αναγνωρίσουν την κυριαρχία του Ισραήλ στα Υψώματα του Γκολάν, την συριακή επικράτεια που το Ισραήλ κατέχει από το 1967. Ο Netanyahu χρησιμοποιεί αυτή την δήλωση για μια προβλεπόμενη ευλογία των ΗΠΑ εφόσον το Ισραήλ προσαρτήσει οικισμούς της Δυτικής Όχθης, ή τουλάχιστον μερικούς από αυτούς. Στο κάτω-κάτω, το Ισραήλ κατέλαβε την Δυτική Όχθη κατά τον ίδιο «αμυντικό πόλεμο» που του προσέφερε και το Γκολάν.

Ο Λευκός Οίκος δεν αρνείται την σύνδεση αυτή και έχει δεσμευτεί να δημοσιοποιήσει την «συμφωνία του αιώνα» για να τερματίσει την ισραηλινο-παλαιστινιακή σύγκρουση αφότου το Ισραήλ ορκίσει τη νέα κυβέρνησή του. Αλλά αν η συμφωνία του Τραμπ προσφέρει στους Παλαιστινίους οικονομική βοήθεια με αντάλλαγμα την εγκατάλειψη του αιτήματός τους για ανεξαρτησία, οι Παλαιστίνιοι πιθανώς θα το απορρίψουν. Η ισραηλινή δεξιά θα απεικονίσει την απόρριψη των Παλαιστινίων ως άρνηση συνεργασίας και θα την χρησιμοποιήσει για να δικαιολογήσει την απαίτησή της να προσαρτηθούν οι περιοχές των οικισμών. Ο Νετανιάχου απέρριψε παρόμοιες απαιτήσεις στο παρελθόν, αλλά τώρα είναι θερμός απέναντί τους για να προσελκύσει ψηφοφόρους από τους οικισμούς και την άκρα δεξιά.

Η προσάρτηση είναι μια κορυφαία υπόθεση (cause célèbre) για την άκρα δεξιά. Σε αντάλλαγμα για την προώθησή της και άλλα θέματα της δεξιάς ατζέντας, όπως η νομική μεταρρύθμιση, ο Netanyahu θα επιδιώξει την υποστήριξη των εταίρων του συνασπισμού του για την απόκτηση ασυλίας από την δίωξη, για την οποία θα χρειαστεί κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Εξακολουθεί να αναμένει τελική απόφαση σχετικά με το κατηγορητήριό του το καλοκαίρι. Ο ίδιος και η παρέα του υποστηρίζουν ότι το κοινό έχει διαβάσει και απορρίψει το σχέδιο κατηγορητηρίου με το να ψηφίσει υπέρ του. Θα προσπαθήσουν πιθανώς να περάσουν έναν νόμο ασυλίας ή ένα ψήφισμα, ή τουλάχιστον μια συμφωνία για να κρατήσουν τον Netanyahu στην εξουσία κατά την διάρκεια μιας δίκης.

Στην σκοτεινή φαντασία των δεξιών πολιτικών και ειδημόνων του Ισραήλ, το νομικό σύστημα -συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, του γενικού εισαγγελέα, και του Ανώτατου Δικαστηρίου- ανήκει σε ένα αντι-Νετανιάχου βαθύ κράτος που σφετερίζεται την εξουσία από τους πολίτες υπό την πίεση των ΜΜΕ και της αριστεράς. (Αυτή η γλώσσα ίσως ακούγεται οικεία στους Αμερικανούς της εποχής του Trump). Οι δεξιοί ιδεολόγοι έχουν παραπονεθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι μπορούν να κερδίσουν εκλογές, αλλά δεν διοικούν πραγματικά την χώρα, δεδομένου του υπολειπόμενου ελέγχου της αριστεράς επί του δικαστικού σώματος και των mainstream μέσων. Τώρα βλέπουν την ευκαιρία να γυρίσουν την παλίρροια και να ασκήσουν μεγαλύτερο πολιτικό έλεγχο στην δικαιοσύνη μέσω προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων για τους δικαστικούς διορισμούς και με το να απαγορεύσουν στο Ανώτατο Δικαστήριο να καταργεί νομοθεσίες.

Ο Netanyahu θα πρέπει τώρα να αποφασίσει πόσο μακριά πρέπει να πάει την προσάρτηση της Δυτικής Όχθης, τη νομική μεταρρύθμιση και άλλες προτάσεις που εκτροχιάστηκαν στην απερχόμενη Κνέσετ, όπως η χρήση θανατικής ποινής εναντίον Παλαιστινίων τρομοκρατών ή η απαίτηση όρκου νομιμοφροσύνης σε καλλιτέχνες που ζητούν κρατική στήριξη. Θα λάβει υπόψη το ειρηνευτικό σχέδιο του Τραμπ και θα μπορούσε να προσκαλέσει τον Γκαντς σε ένα υπουργικό συμβούλιο ενότητας. Αλλά η κορυφαία προτεραιότητα του Νετανιάχου παραμένει η αποφυγή της δίωξης και της ενδεχόμενης φυλάκισής του. Αυτό ήταν, στο κάτω-κάτω, ο λόγος για τον οποίο διεξήγαγε πρόωρες εκλογές και πολέμησε τόσο σκληρά για μια αποφασιστική νίκη.

Copyright © 2019 by the Council on Foreign Relations, Inc.
All rights reserved.

Στα αγγλικά: https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-04-18/netanyahus-swe…

Σύνδεσμοι:
[1] https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-02-06/netanyahus-ref…
[2] https://www.haaretz.com/israel-news/elections/.premium.MAGAZINE-the-gene…
[3] https://www.haaretz.com/israel-news/elections/.premium-benny-gantz-sues-…
[4] https://www.foreignaffairs.com/articles/israel/2019-02-08/netanyahus-for…

Μπορείτε να ακολουθείτε το «Foreign Affairs, The Hellenic Edition» στο TWITTER στην διεύθυνση www.twitter.com/foreigngr αλλά και στο FACEBOOK, στην διεύθυνση www.facebook.com/ForeignAffairs.gr και στο linkedin στην διεύθυνση https://www.linkedin.com/company/foreign-affairs-the-hellenic-edition

spot_img

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Διαβάστε ακόμα

Stay Connected

2,900ΥποστηρικτέςΚάντε Like
2,767ΑκόλουθοιΑκολουθήστε
29,900ΣυνδρομητέςΓίνετε συνδρομητής
- Advertisement -

Τελευταία Άρθρα