Όταν μιλάμε για το πανεπιστημιακό άσυλο κάνουμε κάποιες συνήθεις παρανοήσεις.

Παρανόηση πρώτη: Στα πανεπιστήμια υπάρχει “άσυλο ιδεών”.

Είναι εσφαλμένη η αντίληψη ότι στα πανεπιστήμια προστατεύεται γενικώς κάποιο αόριστο “άσυλο ιδεών”. Η ελευθερία της διάδοσης των ιδεών προστατεύεται πλήρως από το Σύνταγμα (άρθρα 14.1 και 25.2 του Συντάγματος) για όλους. Δεν υπάρχει ανάγκη ιδιαίτερης προστασίας εντός του Πανεπιστημίου. Στα πανεπιστήμια όμως προστατεύονται συγκεκριμένα δικαιώματα και συνδέονται άμεσα με τον ακαδημαϊκό χώρο στον οποίο ασκούνται. Τα δικαιώματα αφορούν στη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας που εξειδικεύονται σε: ελευθερία διδασκαλίας, ελευθερία έρευνας και ελευθερία επιστήμης. Επομένως, στα πανεπιστήμια, το άσυλο διασφαλίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία.

Παρανόηση δεύτερη: Το άσυλο θα παραβιασθεί εάν εισέλθει σε αυτό αστυνομική δύναμη. 

Το άσυλο δεν παραβιάζεται όταν εισέλθουν σε πανεπιστημιακό χώρο αστυνομικοί να διερευνήσουν μία βίαιη επίθεση εις βάρος φοιτητών ή καθηγητών. Το άσυλο έχει ήδη παραβιασθεί με τη βίαιη επίθεση. Το άσυλο παραβιάζεται κάθε φορά που κάποιος παρεμποδίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία, κάθε φορά που κάποιος εμποδίζει την ελευθερία της διδασκαλίας, που κλείνει εργαστήρια, που εμποδίζει την επιστήμη. Η είσοδος της αστυνομίας στην προκειμένη περίπτωση αποκαθιστά το άσυλο διότι διασφαλίζει την ακαδημαϊκή ελευθερία.

Παρανόηση τρίτη: οι έμποροι ναρκωτικών εκμεταλλεύονται το άσυλο που υπάρχει στα ΑΕΙ 

Το εμπόριο ναρκωτικών και γενικότερα η τέλεση αξιόποινων πράξεων στους χώρους των ΑΕΙ δεν σχετίζεται με το άσυλο, αλλά με το άβατο που υπάρχει στα ΑΕΙ ως προς την είσοδο της αστυνομίας σε αυτά. Γενικότερα, η τέλεση πράξεων του κοινού ποινικού δικαίου εντός των ΑΕΙ, όπως το εμπόριο ναρκωτικών και η αδυναμία προστασίας φοιτητών, καθηγητών και εργαζομένων στα ΑΕΙ, δεν παραβιάζει το άσυλο. Δεν είναι θέμα ακαδημαϊκής ελευθερίας η διακίνηση ναρκωτικών. Αντιθέτως, η τέλεση πράξεων του κοινού ποινικού δικαίου σε συνδυασμό με το άβατο της αστυνομίας θέτει σε κίνδυνο ζωές μέσα στο πανεπιστήμιο.

Με αυτόν τον τρόπο παραβιάζεται το άρθρο 5.2 του Συντάγματος που ορίζει ότι «όλοι όσοι βρίσκονται στην ελληνική επικράτεια απολαμβάνουν την απόλυτη προστασία της ζωής». Μέχρι και την κατάργηση του άβατου, η απόλυτη προστασία ίσχυε για όλους όσους βρίσκονταν στην ελληνική επικράτεια με την εξαίρεση όσων βρίσκονταν ειδικώς στην επικράτεια των ελληνικών πανεπιστημίων.

Παρανόηση τέταρτη: Με το νομοσχέδιο «καταργείται το Άσυλο»

Πρόκειται για μία λεκτική υπεραπλούστευση που υιοθέτησαν τα Μέσα Μαζικής Ενημερώσεως και δυστυχώς ακολούθησε προεκλογικά και η ΝΔ. Η δυνατότητα της αστυνομίας να ασκεί τις αρμοδιότητές της και εντός των πανεπιστημιακών χώρων δεν συνιστά «κατάργηση του ασύλου» αλλά κατάργηση του άβατου της αστυνομίας. Αυτό καταργείται. Αντιθέτως, η άσκηση των αστυνομικών αρμοδιοτήτων κι εντός των πανεπιστημίων σημαίνει δύο πράγματα:

• προστασία για τους φοιτητές και τους καθηγητές από τα παραβατικά στοιχεία του κοινού ποινικού δικαίου.
• διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας από αυτούς που την παραβιάζουν.

Η αστυνομία λειτουργεί εντός του Συντάγματος και των νόμων. Θα κληθεί όταν υπάρχει παραβίαση των νόμων. Ύστερα από μισό αιώνα λειτουργίας του δημοκρατικού πολιτεύματος από κυβερνήσεις που καλύπτουν όλο το πολιτικό φάσμα, είναι παραλογισμός να αντιμετωπίζεις την αστυνομία με όρους μετεμφυλιακούς. Εάν η αστυνομία παραβιάσει τα νομικά όρια των αρμοδιοτήτων της, ελέγχεται. Εκείνοι που δεν ελέγχονται είναι όσοι χρησιμοποιούν το άβατο παραβιάζοντας τους νόμους.

Οι πρυτάνεις των ΜΑΤ

Σχόλιο: οι πρυτάνεις ή δεν κάνουν καλά τη δουλειά τους ή είναι πρυτάνεις των ΜΑΤ: Πέραν των τεσσάρων παρανοήσεων κυκλοφορεί από τους υπερασπιστές του άβατου η άποψη ότι το πρόβλημα οφείλεται στις πρυτανικές αρχές που δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους. Κατ’ επέκταση, τα προβλήματα μπορούν να αντιμετωπισθούν με το υπάρχον νομοθετικό πλαίσιο. Ισχύει κάτι τέτοιο;

Μία πρώτη απάντηση είναι ότι εάν τόσες δεκαετίες καμία πρυτανική αρχή δεν έχει κάνει σωστά τη δουλειά της, μήπως δεν φταίνε οι πρυτανικές αρχές, αλλά το υπάρχον πλαίσιο; Αντιθέτως, πρυτάνεις που έχουν καλέσει την αστυνομία, όταν παραβιάσθηκε η ακαδημαϊκή ελευθερία στα πανεπιστήμια τους, βαφτίζονται αμέσως “πρυτάνεις των ΜΑΤ” (συνήθως από τα ίδια άτομα που ισχυρίζονται ότι δεν κάνουν σωστά τη δουλειά τους).

Οι “πρυτάνεις των ΜΑΤ” ακολούθως αντιμετωπίζουν ομάδες άγνωστων που εισβάλουν στα γραφεία τους και τους απειλούν ή  τους χτίζουν, βλέπουν τα αυτοκίνητά τους να βανδαλίζονται και σε κάποιες περιπτώσεις λαμβάνουν ακόμη και δέματα με βόμβες. Σε έναν πόλεμο όπου το κράτος, η αστυνομία, απέχει, είναι εύλογο πολλοί από τους πρυτάνεις να σκέφτονται «πού να πάω μόνος μου να μπλέξω με τους αλήτες;». Μόνος μέχρι το τέλος. Είναι προφανές ότι το πρόβλημα δεν είναι οι πρυτανικές αρχές, αλλά το νομοθετικό πλαίσιο που τους εγκαταλείπει εσαεί υπόλογους στην “αστυνομία των Εξαρχείων”.

Πριν 45 χρόνια, επί δικτατορίας, λειτουργούσε το “Σπουδαστικό” της Ασφάλειας. Για τη συντριπτική πλειονότητα του ελληνικού λαού αυτό είναι προϊστορία. Το “Σπουδαστικό” έχει καταργηθεί από το 1974, τη χρονιά δηλαδή που γεννήθηκε ο κ. Τσίπρας. Το πρόβλημα δεν είναι δεξιό ή αριστερό. Στους πανεπιστημιακούς χώρους κινδυνεύουν εξ ίσου αριστεροί και δεξιοί.

Σε έξι αφίσες με φωτογραφίες “επικηρυγμένων” καθηγητών τα τελευταία χρόνια συνυπάρχουν δεξιοί, κεντρώοι και αριστεροί. Ασήμαντες μειονότητες που διέρχονται βίαια μέσα, θέλουν να καθορίζουν τις απόψεις, την έκφραση της γνώμης, τον τρόπο ζωής, την ίδια την ελευθερία μας. Η κατάργηση του άβατου είναι το πρώτο βήμα για να πούμε τα αυτονόητα:

• Ο χουλιγκανισμός, οι βανδαλισμοί και η αλητεία δεν μπορούν να βαφτίζονται πολιτική δράση.
• Δεν ζούμε στη χώρα που όλα επιτρέπονται.
• Δεν δεχόμαστε την παρακμή ως κανονικότητα.

Η κατάργηση του άβατου είναι το πρώτο βήμα για τη διασφάλιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας και ουσιαστικά για την αποκατάσταση του πανεπιστημιακού ασύλου.